Postanowienie z dnia 6 marca 2006 r.
II PZ 2/06

Wykładając art. 3701 k.p.c., należy mieć na względzie art. 176 ust. 1 Kon-
stytucji, wyrażający zasadę co najmniej dwuinstancyjnego postępowania sądo-
wego, a także, że ewentualne niedokładności, szczególnie w zakresie przedsta-
wienia zarzutów apelacji i ich uzasadnienia (art. 368 § 1 pkt 2 i 3 k.p.c.), mogą
zostać wyjaśnione w toku rozprawy apelacyjnej, w trakcie której przedstawiony
jest stan sprawy, w tym zarzuty i wnioski apelującego (art. 377 k.p.c.). Odrzuce-
nie apelacji sporządzanej przez fachowego pełnomocnika, może mieć miejsce
tylko wtedy, gdy określone w art. 368 § 1 pkt 1-3 i 5 k.p.c. wymagania w ogóle
nie zostały spełnione, co uniemożliwia identyfikację jej przedmiotu, zarzutów i
granic zaskarżenia.

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), Sędziowie SN: Roman
Kuczyński, Jerzy Kwaśniewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 marca
2006 r. sprawy z powództwa Władysława P. przeciwko Bogumile M. o zapłatę, na
skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia
18 sierpnia 2005 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2005 r. [...] Sąd Apelacyjny w Gdańsku od-
rzucił apelację pozwanej Bogumiły M. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 16 maja 2005 r., którym Sąd ten
zasądził od pozwanej na rzecz powoda Bogusława P. kwoty 9.813,13 zł tytułem wy-
nagrodzenia za pracę, 20.271,32 zł tytułem wyrównania diet za podróże zagraniczne
oraz kwotę 566,31 zł tytułem ekwiwalentu za odzież roboczą i pranie, oddalając dalej
idące powództwo i orzekając o kosztach postępowania.
W apelacji od tego wyroku pozwana, dochodziła jego zmiany ,,w części po-
przez uchylenie wyroku w pkt 1a, 1b i oddalenie powództwa w tej części, zmianę za-
skarżonego wyroku w pkt 4 poprzez obciążenie kwotą 788,28 Skarbu Państwa oraz
zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego za I i II
instancję, ewentualnie o uchylenie wyroku w wymienionych wyżej punktach i przeka-
zanie w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji". Jako
podstawy apelacji pozwana wskazała naruszenie przepisów prawa materialnego -
art. 58 i 60 k.c. w związku z art. 300 k.p. oraz naruszenie przepisów prawa proceso-
wego - art. 233, 244 § 1 i 245 k.p.c.
W uzasadnieniu przytoczyła we fragmentach stan faktyczny sprawy, nie odno-
sząc się szczegółowo do wskazanych podstaw zaskarżenia, zaś znaczna część
apelacji, zawierała uzasadnienie nieprzystające do okoliczności sprawy, stanowiąc
wyraźnie fragment pisma procesowego w innej sprawie.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, apelacja nie spełniła warunku określonego w
art. 368 § 1 pkt 3 k.p.c., a brak ten ma charakter nieusuwalny, ,,wobec sporządzenia
apelacji przez fachowego pełnomocnika", powodując skutek w postaci odrzucenia
apelacji na podstawie art. 3701 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie, skarżąca przyznała, ,,że wskutek nie dają-
cych się wyjaśnić okoliczności trzecia strona pisma (apelacji) i to tylko egzemplarza
przekazanego Sądowi zawierała uzasadnienie z innego pisma nie stanowiącego w
tym wypadku logicznej ciągłości uzasadnienia", niemniej jednak podniosła, iż mimo
tego przynajmniej częściowo w apelacji uzasadniono wskazane w niej zarzuty. Na tej
podstawie wniosła o jego uchylenie i przekazanie apelacji do rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 368 § 1 k.p.c. apelacja powinna czynić zadość wymaganiom
przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto między innymi zawierać: ozna-
czenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w
całości czy w części (pkt 1), zwięzłe przedstawienie zarzutów (pkt 2), uzasadnienie
zarzutów (pkt 3) oraz wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem za-
kresu żądanej zmiany lub uchylenia (pkt 5). W sytuacji, gdy apelację składa sama
strona, wskazane wyżej braki tego pisma, podlegają uzupełnieniu na wezwanie sądu,
natomiast w sytuacji gdy nie są one spełnione w apelacji sporządzonej przez adwo-
kata lub radcę prawnego (fachowego pełnomocnika), sąd pierwszej instancji odrzuca
środek odwoławczy bez wzywania do usunięcia tych braków (art. 3701 k.p.c.). Wy-
mogi jakim winna odpowiadać apelacja, niewątpliwie zmierzają do usprawnienia po-
stępowania apelacyjnego, niemniej jednak nie mogą być traktowane w sposób zbyt
formalistyczny, uniemożliwiający w istocie merytoryczne rozpoznanie sprawy. Wykła-
dając ten przepis należy mieć na względzie art. 176 ust. 1 Konstytucji, wyrażający
zasadę co najmniej dwuinstancyjnego postępowania sądowego, a także świado-
mość, że ewentualne niedokładności, szczególnie w zakresie przedstawienia zarzu-
tów i ich uzasadnienia (art. 368 § 1 pkt 2 i 3 k.p.c.) mogą zostać wyjaśnione w toku
rozprawy apelacyjnej, w trakcie której przedstawiany jest stan sprawy, w tym zarzuty
i wnioski apelującego (art. 377 k.p.c.). Innymi słowy odrzucenie apelacji sporządzo-
nej przez fachowego pełnomocnika, może mieć miejsce tylko wyjątkowo, gdy okre-
ślone w art. 368 § 1 pkt 1-3 i 5 k.p.c. wymogi w ogóle nie zostały spełnione, co w
istocie właściwie uniemożliwia identyfikację przedmiotu, zarzutów i granic zaskarże-
nia. W ocenianej sprawie, składająca apelację niewątpliwie spełniła ogólne wymogi,
którym to pismo procesowe winno odpowiadać, zawarła także oznaczenie zaskarżo-
nego wyroku, wskazując jego zakres, przytoczyła również zarzuty, oraz wnioski
apelacyjne, a także - wbrew ocenie Sądu Apelacyjnego - w części uzasadnienie za-
rzutów. Niewątpliwie dalsza część apelacji nie przystawała do okoliczności sprawy,
świadcząc o - co najmniej - nonszalancji pełnomocnika, niemniej jednak nie może
być to potraktowane jako brak uniemożliwiający rozpoznanie tego środka uzasad-
niający jego odrzucenie.
Z tych względów, na podstawie art. 39815 § 1 w związku z art. 3941 § 3 k.p.c.
orzeczono jak w postanowieniu.
========================================