Postanowienie z dnia 15 maja 1998 r.
I PKN 128/98

Strona powinna liczyć się z negatywnymi skutkami procesowymi oczy-
wistego unikania podejmowania pism sądowych i udziału w toczącym się pro-
cesie.


Przewodniczący SSN: Józef Iwulski, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka (spra-
wozdawca), Barbara Wagner.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 maja
1998 r. sprawy z powództwa Macieja W. przeciwko Przedsiębiorstwu Wielobranżo-
wemu Remontowo - Budowlanemu-Wodno-Kanalizacyjnemu CO. Gaz ,,G." - Gerar-
dowi A. o zapłatę, na skutek kasacji strony pozwanej od postanowienia Sądu Apela-
cyjnego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 20 listopada
1997 r. [...]

p o s t a n o w i ł:

o d d a l i ć kasację.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach posta-
nowieniem z dnia 20 listopada 1997 r. oddalił zażalenie pozwanego Przedsiębiorstwa
Wielobranżowego Remontowo-Budowlanego-Wod.Kan.Gaz. ,,G." - właściciela
Gerarda A. na postanowienie Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Katowicach z dnia 9 października 1997 r. [...] odrzucające sprzeciw
pozwanego od wyroku zaocznego tego Sądu z dnia 27 czerwca 1997 r. Sąd Apela-
cyjny ustalił, że pozwany z przyczyn przezeń zawinionych -,,jemu tylko wiadomych" -
nie brał udziału w toczącym się postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Kierowane do
niego zawiadomienia o terminach kolejnych rozpraw nie były podejmowane. Sąd
Wojewódzki podejmował rozliczne czynności interwencyjne w celu ustalenia miejsca
pobytu pozwanego, kierując korespondencję sądową pod ustalony w Urzędzie Miejs-
kim w K. nowy adres pozwanego. O toczącym się procesie była powiadomiona rów-
nież żona pozwanego, która przekazała mu wiadomość o terminie rozprawy wyzna-
czonym na dzień 21 marca 1997 r. Niesporność takiego powiadomienia pozwanego
o toczącym się procesie wynikała z przedłożenia przez nią w przededniu tej rozprawy
zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia i wniosku o usprawiedliwienie nieobec-
ności pozwanego. W tak ustalonych okolicznościach Sąd Apelacyjny przyjął, że kie-
rowane do pozwanego zawiadomienia i wezwania, które nie zostały podjęte przez
niego w terminie, były prawidłowo pozostawione w aktach sprawy ze skutkiem dorę-
czenia. Tego rodzaju doręczenie zastępcze odpisu wyroku zaocznego nastąpiło w
dniu 17 lipca 1997 r., przeto wniesiony dopiero w dniu 7 października 1997 r. sprze-
ciw podlegał odrzuceniu na podstawie art. 344 § 3 KPC.
W kasacji pozwany podniósł zarzut naruszenia art. 344 § 3 KPC - utrzymując,
że wyrok zaoczny otrzymał bezpośrednio od komornika sądowego dopiero w dniu 30
września 1997 r. i od tej daty należało liczyć termin do złożenia sprzeciwu. Skarżący
kwestionował prawidłowość doręczeń zastępczych wszelkich kierowanych do niego
pism sądowych, wskazując na pominięcie przez Sąd Apelacyjny ,,znanych z urzędu"
okoliczności niszczenia skrzynek pocztowych i nieprawidłowości w pracy doręczycieli
pocztowych.

Sąd Najwyższy uznał, że kasacja jest bezzasadna. Z materiału procesowego
sprawy wynikało niesporne powiadomienie pozwanego o terminie rozprawy w dniu
21 marca 1997 r. W tym czasie pozwany przeprowadzał się pod inny adres zamiesz-
kania w K. Zgodnie z treścią art. 136 § 1 KPC strony mają obowiązek zawiadamiać
sąd o każdej zmianie swego zamieszkania. Jest niekwestyjne, że pozwany zaniedbał
ten obowiązek, co umożliwiało pozostawienie w aktach sprawy ze skutkiem doręcze-
nia wszelkich kolejnych pism kierowanych do niego pod dotychczasowy adres (art.
136 § 2 KPC). Pomimo tych uchybień pozwanego Sąd Wojewódzki z własnej inicja-
tywy ustalił nowy adres zamieszkania i tam kierował wielokrotnie pisma sądowe, nie
podejmowane przez pozwanego. Wobec niemożności ich faktycznego doręczenia
Sąd ten zgodnie z treścią art. 139 § 1 KPC prawidłowo przyjął skuteczność tzw. do-
ręczeń zastępczych, dwukrotnie wysyłanych do pozwanego odpisów wyroku zaocz-
nego z dnia 27 czerwca 1997 r., w konsekwencji trafnie przyjmując przesłanki odrzu-
cenia spóźnionego sprzeciwu pozwanego od tego wyroku zaocznego (art. 344 § 3
KPC).
W takich okolicznościach sprawy Sąd Najwyższy potwierdził prawidłowość
postanowienia Sądu Apelacyjnego o oddaleniu zażalenia pozwanego na postano-
wienie Sądu pierwszej instancji, odrzucające spóźniony sprzeciw od wyroku zaocz-
nego, wniesiony przez pozwanego z rażącym uchybieniem terminu (art. 344 § 1 i 3
KPC). Pozwany powinien był liczyć się z jednoznaczną i negatywną w skutkach pro-
cesowych oceną jego oczywistego unikania podejmowania pism sądowych i udziału
w toczącym się procesie. Ignorowanie powinności procesowych przez pozwanego
niweczyło potrzebę oceny wniesionej kasacji, jako zawierającej ewentualny wniosek
o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od wyroku zaocznego Sądu Woje-
wódzkiego, niezależnie od tego, iż ocena taka wykraczała poza granice postępowa-
nia kasacyjnego. Wykazane lekceważenie obowiązków strony procesowej przema-
wiało przeciwko celowości weryfikacji zaprzeczeń skarżącego, podważających sku-
teczność prawidłowo zrealizowanego zastępczego doręczenia odpisu wyroku zao-
cznego z powodu podnoszonych dopiero w kasacji gołosłownych okoliczności, jako-
by ,,znanych z urzędu", jak niszczenie skrzynek pocztowych lub nieprawidłowości w
pracy doręczycieli pocztowych, które nie miały żadnego potwierdzenia w materiale
dowodowym sprawy.
Mając powyższe na uwadze kasacja podlegała oddaleniu na podstawie art.
39312 KPC.
========================================