Postanowienie z dnia 18 kwietnia 1997 r
I PKN 120/97

Dla biegu terminu do złożenia kasacji (art. 3934) nie ma znaczenia złożenie
przez stronę (obojętnie - przed czy po upływie terminu) wniosku o ustanowienie
adwokata z urzędu.

Przewodniczący SSN: Józef Iwulski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Roman
Kuczyński, Barbara Wagner.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 kwietnia
1997 r. sprawy z powództwa Wawrzyńca K. przeciwko Dyrekcji Szkoły Podstawowej w
S. o przywrócenie do pracy, na skutek kasacji powoda od postanowienia Sądu Woje-
wódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie z dnia 15 lipca
1996 r. [...]

p o s t a n o w i ł:

o d r z u c i ć kasację.


U z a s a d n i e n i e

Wawrzyniec K. wniósł o wznowienie postępowania w sprawie przeciwko Szkole
Podstawowej w S. o przywrócenie do pracy.
Postanowieniem z dnia 15 lipca 1996 r. [...] Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie odrzucił skargę o wznowienie postępo-
wania. Postanowienie to doręczono powodowi w dniu 24 lipca 1996 r. [...]
Zażalenie powoda na powyższe postanowienie odrzucił Sąd Apelacyjny w
Katowicach, postanowieniem z dnia 4 października 1996 r. [...] Sąd Apelacyjny
stwierdził, że zaskarżone postanowienie zostało wydane przez Sąd drugiej instancji już
po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, wobec czego nie
przysługuje od niego zażalenie, lecz kasacja.
Powód wówczas złożył wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu, który został
uwzględniony przez Sąd Wojewódzki w Częstochowie postanowieniem z dnia 15
listopada 1996 r.
Pełnomocnik powoda w dniu 6 stycznia 1997 r. złożył kasację od postanowienia
Sądu Wojewódzkiego w Częstochowie z dnia 15 lipca 1996 r., zarzucając naruszenie
przepisu art. 403 § 2 KPC.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie zapadło w dniu 15 lipca 1996 r., a więc po wejściu w
życie ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego,
rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postę-
powaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 43, poz. 189).
Zgodnie więc z jej art. 11 ust. 1 postępowanie toczyło się według nowych przepisów.
Postanowienie Sądu drugiej instancji odrzucające skargę o wznowienie postępowania
jest postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie w związku z czym
przysługiwała od niego kasacja na podstawie art. 392 § 1 KPC. Zgodnie z art. 3934 KPC
kasację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone postanowienie, w terminie
miesięcznym od dnia doręczenia orzeczenia stronie skarżącej. Termin ten upłynął więc
24 sierpnia 1996 r. Dla jego upływu nie miało znaczenia ani złożenie przez powoda
zażalenia ani wystąpienie z wnioskiem o ustanowienie adwokata z urzędu. Doręczenie
dokonane stronie działającej osobiście jest bowiem prawnie skuteczne, choćby później
ustanowiła pełnomocnika lub uzyskała orzeczenie o ustanowieniu adwokata z urzędu.
W postanowieniu z dnia 26 listopada 1975 r., III PR 117/75 (OSNCP 1976 z. 7-8 poz.
177) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że złożenie przez stronę, korzystającą ze zwolnienia od
kosztów sądowych, wniosku o ustanowienie dla niej adwokata z urzędu w terminie do
wniesienia środka odwoławczego nie przerywa, ani nie niweczy w inny sposób tego
terminu. Żaden przepis obowiązującego prawa nie wymaga od sądu - po ustanowieniu
adwokata - ponownego doręczenia temu adwokatowi odpisów zaskarżalnych orzeczeń,
jeżeli wcześniejsze doręczenie orzeczenia samej stronie było skuteczne. Podzielając
ten pogląd i uznając, że tym bardziej ma on zastosowanie do sytuacji, w której wniosek
o ustanowienie adwokata z urzędu zostaje złożony już po upływie terminu do
zaskarżenia orzeczenia, należy stwierdzić, że doręczenie powodowi odpisu
postanowienia z dnia 15 lipca 1996 r. spowodowało rozpoczęcie biegu terminu z art.
3934 KPC, wobec czego kasacja powoda złożona w dniu 6 stycznia 1997 r., jako
złożona po terminie, podlegała odrzucenia na podstawie art. 3938 w związku z art. 3935
KPC.
N o t k a

Taki sam pogląd wynika np. z postanowienia z dnia 22 kwietnia 1997 r., II UZ 13/97
(OSNAPiUS 1997 nr 20 poz. 409). Odmienne natomiast stanowisko zostało wyrażone w uzasadnieniu
postanowienia z dnia 24 stycznia 1997 r., II UZ 14/96 (OSNAPiUS 1997 nr 16 poz. 304) oraz w
postanowieniu z dnia 26 maja 1997 r., II UZ 32/97.

========================================