Postanowienie Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 14 sierpnia 2001 r.
III SW 17/01

Prawomocność postanowienia o wpisie do ewidencji partii politycznych
(art. 12 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych, Dz.U. Nr 98,
poz. 604 ze zm.) nie stanowi koniecznej przesłanki złożenia przez organ partii
politycznej zawiadomienia o zamiarze zgłoszenia kandydatów na posłów lub
senatorów oraz o powołaniu pełnomocnika wyborczego i pełnomocnika finan-
sowego komitetu wyborczego (art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 12 kwietnia
2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 46, poz. 499 ze zm.).


Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera
(sprawozdawca), Józef Iwulski, Andrzej Kijowski, Zbigniew Myszka, Jadwiga
Skibińska-Adamowicz, Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, w sprawie ze skargi pełnomocnika Komitetu Wyborczego Al-
ternatywa Ruch Społeczny na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 8
sierpnia 2001 r. w przedmiocie odmowy przyjęcia zawiadomienia, po rozpoznaniu na
posiedzeniu w dniu 14 sierpnia 2001 r.

u z n a ł skargę za zasadną, u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.

U z a s a d n i e n i e.


Pełnomocnik Komitetu Wyborczego Alternatywa Ruch Społeczny wniósł w
dniu 9 sierpnia 2001 r. skargę na postanowienie (uchwałę) Państwowej Komisji Wy-
borczej z dnia 8 sierpnia 2001 r. w sprawie odmowy przyjęcia zawiadomienia Krajo-
wej Komisji Koordynacyjnej Alternatywa Ruch Społeczny o zamiarze zgłaszania kan-
dydatów na posłów i senatorów oraz o powołaniu pełnomocnika wyborczego Komi-
tetu Wyborczego i pełnomocnika finansowego Komitetu Wyborczego.

Podstawę prawną skargi stanowił art. 102 ust. 3 ustawy z dnia 12 kwietnia
2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rze-
czypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 46, poz. 499).

Podstawę faktyczną skargi stanowił następujący przebieg wydarzeń. W dniu
28 maja 2001 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynął wniosek o wpis do ewi-
dencji partii politycznych partii o nazwie Alternatywa Ruch Społeczny. W dniu 12
lipca 2001 r. odbyło się przed Sądem Okręgowym posiedzenie jawne w tej sprawie, a
w dniu 13 lipca 2001 r. Sąd wydał postanowienie o wpisie do ewidencji partii poli-
tycznych partii o nazwie Alternatywa Ruch Społeczny. Tego samego dnia przewodni-
czący partii (uprawniony do jej reprezentowania) złożył wniosek o wydanie odpisu
nieprawomocnego postanowienia o wpisie oraz wyciągu z ewidencji partii politycz-
nych z informacją o wpisie do ewidencji partii politycznych. Dokumenty te mu wyda-
no.

W dniu 27 lipca 2001 r. Krajowa Komisja Koordynacyjna jako organ uprawnio-
ny do reprezentowania na zewnątrz partii politycznej Alternatywa Ruch Społeczny
złożyła w Państwowej Komisji Wyborczej zawiadomienie o zamiarze zgłoszenia list
kandydatów na posłów i kandydatów na senatorów, dołączając wymagane przez Or-
dynację wyborczą dokumenty, wśród nich wyciąg z ewidencji partii politycznych pro-
wadzonej przez Sąd Okręgowy w Warszawie, wystawiony w dniu 16 lipca 2001 r., z
wyraźną adnotacją po każdym zapisie: ,,wpis na podstawie postanowienia nieprawo-
mocnego".

Uchwałą z dnia 30 lipca 2001 r. Państwowa Komisja Wyborcza na podstawie
art. 102 ust. 2 w związku z art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji wyborczej wezwała pełno-
mocnika wyborczego Krajowej Komisji Koordynacyjnej Alternatywa Ruch Społeczny
do usunięcia wady zawiadomienia o zamiarze zgłoszenia kandydatów na posłów i
kandydatów na senatorów w terminie 5 dni od otrzymania wezwania. Wada zawia-
domienia miała polegać na dołączeniu doń nieprawomocnego postanowienia Sądu w
przedmiocie dokonania wpisu do ewidencji partii politycznych, co - w ocenie Pańs-
twowej Komisji Wyborczej - nie wypełniało dyspozycji art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji
wyborczej. Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła, że usunięcie wady powinno
nastąpić przez doręczenie w wyznaczonym terminie postanowienia Sądu ze stwier-
dzeniem jego prawomocności pod rygorem odmowy przyjęcia zawiadomienia.
W dniu 2 sierpnia 2001 r. Sąd Okręgowy wydał pełnomocnikowi partii politycz-
nej Alternatywa Ruch Społeczny sześć wyciągów z ewidencji partii politycznych oraz
odpisów postanowienia z 13 lipca 2001 r., bez stwierdzenia prawomocności i jedno-
cześnie bez adnotacji o jego nieprawomocności.

Tego samego dnia pełnomocnik Komitetu Wyborczego złożył w Państwowej
Komisji Wyborczej pismo z dnia 2 sierpnia 2001 r. informujące o uzupełnieniu wad
wcześniejszego zawiadomienia i przedłożeniu prawomocnego postanowienia Sądu
Okręgowego w Warszawie o wpisaniu do ewidencji partii politycznych partii Alterna-
tywa Ruch Społeczny. Do pisma dołączono uwierzytelniony wyciąg z ewidencji partii
politycznych wystawiony w dniu 2 sierpnia 2001 r. Dokument ten stwierdzał wpisanie
partii Alternatywa Ruch Społeczny w dniu 13 lipca 2001 r. do ewidencji EwP 120 i nie
zawierał adnotacji o nieprawomocności postanowienia Sądu.

Na podstawie tego dokumentu Państwowa Komisja Wyborcza stwierdziła, że
wada wskazana w uchwale z dnia 30 lipca 2001 r. została usunięta i podjęła uchwałę
z dnia 2 sierpnia 2001 r. o przyjęciu zawiadomienia od Krajowej Komisji Koordyna-
cyjnej Alternatywa Ruch Społeczny o zamiarze zgłoszenia kandydatów na posłów i
kandydatów na senatorów oraz o powołaniu pełnomocnika wyborczego Komitetu
Wyborczego i pełnomocnika finansowego Komitetu Wyborczego.
W dniu 3 sierpnia 2001 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynęła apela-
cja od postanowienia z 13 lipca 2001 r. w sprawie o wpis do ewidencji partii politycz-
nych partii Alternatywa Ruch Społeczny. Apelację złożył Komitet Wyborczy Wybor-
ców Alternatywa z siedzibą w Krakowie. Apelujący wniósł o uchylenie tego postano-
wienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu z za-
leceniem zmiany nazwy partii politycznej. Jako nową okoliczność faktyczną apelujący
wskazał podjęcie przez Państwową Komisję Wyborczą uchwały z dnia 30 lipca 2001
r. w sprawie przyjęcia zawiadomienia pełnomocnika wyborczego o utworzeniu Ko-
mitetu Wyborczego Wyborców Alternatywa z siedzibą w Krakowie. Apelację uzasad-
nił zbieżnością nazw obu podmiotów, utrudniającą prowadzenie kampanii wyborczej.
Postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2001 r. Sąd Okręgowy w Warszawie na
podstawie art. 510 § 1 KPC dopuścił Komitet Wyborczy Wyborców Alternatywa w
charakterze uczestnika postępowania do udziału w sprawie o wpis do ewidencji partii
politycznych partii Alternatywa Ruch Społeczny.
W dniu 8 sierpnia 2001 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie zwrócił się Se-
kretarz Państwowej Komisji Wyborczej z prośbą o przesłanie postanowienia Sądu w
sprawie o wpis do ewidencji partii politycznych partii Alternatywa Ruch Społeczny w
celu potwierdzenia prawomocności lub nieprawomocności tego postanowienia. W
odpowiedzi Sąd Okręgowy poinformował, że postanowienie z dnia 13 lipca 2001 r.
jest nieprawomocne, ponieważ w dniu 3 sierpnia 2001 r. wpłynęła apelacja Komitetu
Wyborczego Wyborców Alternatywa z siedzibą w Krakowie.
Zaskarżonym postanowieniem (uchwałą) z dnia 8 sierpnia 2001 r. Państwowa
Komisja Wyborcza - działając na podstawie art. 36 ust. 1 i art. 102 ust. 2 w związku z
art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji wyborczej oraz w związku z art. 1 ust. 2 i art. 15 ustawy
z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. Nr 98, poz. 604 ze zm.,) -
postanowiła uchylić swoją uchwałę z 2 sierpnia 2001 r. w sprawie przyjęcia zawia-
domienia Krajowej Komisji Koordynacyjnej Alternatywa Ruch Społeczny i odmówić
przyjęcia tego zawiadomienia.
Stanowisko swoje uzasadniła tym, że z art. 1 ust. 2 ustawy o partiach politycz-
nych wynika, iż partia może korzystać z praw wynikających z ustawy po uzyskaniu
wpisu do ewidencji partii politycznych, zaś art. 15 tej ustawy nakazuje przekazywanie
Państwowej Komisji Wyborczej prawomocnych postanowień sądu w sprawie o wpis
do ewidencji. Z tych przepisów oraz z art. 95 i art. 96 ust.2 i ust. 5 pkt 2 Ordynacji
wyborczej wynika, że warunkiem udziału partii politycznej w wyborach do Sejmu i
Senatu jest prawomocny wpis do ewidencji partii politycznych. Brak takiego wpisu
musi skutkować odmową przyjęcia zawiadomienia o zamiarze zgłoszenia kandyda-
tów na posłów i senatorów oraz o powołaniu pełnomocników. Dalej w uzasadnieniu
zaskarżonej uchwały twierdzi się, że po podjęciu przez Państwową Komisję Wybor-
czą uchwały z dnia 2 sierpnia 2001 r. ujawniły się nowe, nie znane wcześniej oko-
liczności mające istotne znaczenie w sprawie. Pozostawienie w mocy uchwały z dnia
2 sierpnia 2001 r. pozwoliłoby na prowadzenie kampanii wyborczej i zgłaszanie do
rejestracji kandydatów na posłów i senatorów przez Komitet Wyborczy reprezentują-
cy partię, która nie jest wpisana do ewidencji partii politycznych na podstawie pra-
womocnego postanowienia sądu. W tej sytuacji Państwowa Komisja Wyborcza -
wykonując zadanie sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego
(art. 39 ust. 1 pkt 1 Ordynacji wyborczej) - była zobowiązana do uchylenia swojej
uchwały, wydanej na podstawie nieprawdziwej informacji o prawomocnym wpisie
partii do ewidencji i do odmówienia przyjęcia zawiadomienia o zamiarze zgłoszenia
przez Komitet Wyborczy kandydatów na posłów i senatorów i o powołaniu pełno-
mocników.
W skardze do Sądu Najwyższego pełnomocnik Komitetu Wyborczego Alter-
natywa Ruch Społeczny podniósł następujące zarzuty.

Po pierwsze, zakwestionował pogląd, że po podjęciu przez Państwową Komi-
sję Wyborczą uchwały z dnia 2 sierpnia 2001 r. ujawniły się nowe, nieznane wcześ-
niej okoliczności. Skarżący doręczył bowiem Państwowej Komisji Wyborczej w dniu 2
sierpnia 2001 r. odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13 lipca
2001 r. ,,bez wpisu o nieprawomocności" (jednocześnie bez stwierdzenia prawomoc-
ności tego postanowienia). Tak więc Państwowa Komisja Wyborcza wiedziała, kiedy
zostało wydane postanowienie o wpisie partii Alternatywy Ruchu Społecznego do
ewidencji partii politycznych (skarżący sugeruje w związku z tym, że wiadomo było,
kiedy postanowienie to stało się prawomocne). Po drugie, zdaniem skarżącego,
zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy o partiach politycznych postanowienie o wpisie partii
politycznej do ewidencji można zaskarżyć w terminie 14 dni od daty jego ogłoszenia
na posiedzeniu jawnym (faktycznie chodzi o art. 13 ust. 3 tej ustawy). Ponieważ po-
stanowienie zostało ogłoszone na rozprawie w dniu 13 lipca 2001 r., stało się pra-
womocne w dniu 27 lipca 2001 r., zaś apelacja Komitetu Wyborczego Wyborców Al-
ternatywa została złożona siedem dni po terminie (w dniu 3 sierpnia 2001 r.), a za-
tem nie może rodzić skutków prawnych. Po trzecie, apelacja Komitetu Wyborczego
Wyborców Alternatywa jest bezzasadna, ponieważ nazwy tego Komitetu oraz Ko-
mitetu Wyborczego Alternatywa Ruch Społeczny różnią się na tyle, że wyklucza to
pomyłkę ewentualnych wyborców, a ponadto partia polityczna powinna korzystać z
prawa pierwszeństwa (do nazwy), albowiem podjęła działalność kilka miesięcy
wcześniej.


Rozpoznając skargę, Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Skarga pełnomocnika wyborczego jest zasadna, aczkolwiek z innych przy-
czyn, niż w niej przedstawione. Nie ma racji skarżący, że postanowienie Sądu Okrę-
gowego w Warszawie z dnia 13 lipca 2001 r. o dokonaniu wpisu partii politycznej Al-
ternatywa Ruch Społeczny do ewidencji partii politycznych stało się prawomocne po
upływie 14 dni od jego ogłoszenia. Wykładnia przytoczonego w skardze art. 13 ust. 3
ustawy o partiach politycznych, zgodnie z którym postanowienie Sądu Okręgowego
w Warszawie może być zaskarżone w terminie 14 dni od jego doręczenia lub ogło-
szenia na posiedzeniu jawnym, powinna uwzględniać pełną treść art. 13, a zwłasz-
cza ust. 2 tego artykułu, z którego wynika, że w przypadku nieusunięcia w terminie i
w sposób wskazany przez Sąd wad zgłoszenia partii politycznej do ewidencji, Sąd
wydaje postanowienie o odmowie wpisu partii politycznej do ewidencji. I właśnie to
postanowienie - o odmowie dokonania wpisu ze względu na nieusunięcie stwierdzo-
nych wad - podlega zaskarżeniu w terminie wskazanym w art. 13 ust. 3 ustawy o
partiach politycznych. W stosunku do innych postanowień Sądu w przedmiocie wpisu
brak jest przesłanek do przyjęcia, że podlegają one zaskarżeniu w tym terminie.
Przepis art. 13 ust. 3 w związku z ust. 2 ustawy o partiach politycznych ma charakter
wyjątku od ogólnych zasad zaskarżania postanowień orzekających co do istoty
sprawy. Postanowienie o dokonaniu wpisu partii politycznej do ewidencji - a taką
treść miało postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13 lipca 2001 r -
podlega zaskarżeniu apelacją w terminach wynikających z przepisów Kodeksu po-
stępowania cywilnego, w szczególności art. 328 § 1 KPC i art. 369 KPC w związku z
art. 13 § 2 KPC, a także i art. 519 KPC. Zgodnie bowiem z treścią art. 12 ust. 5
ustawy o partiach politycznych od postanowienia w przedmiocie wpisu (czyli o doko-
naniu wpisu - art. 12 ust. 1, a także o zmianie i wykreśleniu wpisu - art. 12 ust. 2)
przysługuje apelacja, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej, a stosownie do art.
22 tej ustawy w sprawach o wpis partii politycznej do ewidencji stosuje się przepisy
Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, z uwzględnie-
niem przepisów ustawy. Odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego
oznacza w tym przypadku, że zastosowanie powinny mieć ogólne terminy zaskarża-
nia wydanych w postępowaniu nieprocesowym postanowień orzekających co do
istoty sprawy, z wyjątkami wyraźnie przewidzianymi w ustawie o partiach politycz-
nych. Brak jest jurydycznych argumentów przemawiających za poglądem, że art. 13
ust. 3 tej ustawy dotyczy wszelkich postanowień Sądu w przedmiocie wpisu partii
politycznej do ewidencji, a nie jedynie postanowienia o odmowie wpisu ze względu
na nieusunięcie wad zgłoszenia, a więc postanowienia, o którym stanowi art. 13 ust.2
ustawy.

Do kognicji Sądu Najwyższego w postępowaniu wszczętym w wyniku wniesie-
nia przez pełnomocnika wyborczego w oparciu o art. 102 ust. 3 Ordynacji wyborczej
skargi na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie przyjęcia zawia-
domienia nie należy ocena zasadności bądź bezzasadności apelacji wniesionej
przez Komitet Wyborczy Wyborców Alternatywa od postanowienia Sądu Okręgowe-
go w Warszawie z 13 lipca 2001 r. w sprawie o dokonanie wpisu do ewidencji partii
politycznych. Ocena dopuszczalności i zasadności tej apelacji będzie należała do
Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Z tej przyczyny Sąd Najwyższy nie dostrzegł ani
możliwości, ani potrzeby odniesienia się do argumentów skarżącego w kwestii podo-
bieństwa (lub braku podobieństwa) nazw obu Komitetów Wyborczych oraz pierw-
szeństwa do korzystania z nazwy.

Ocena co do tego, czy informacja o nieprawomocności postanowienia z dnia
13 lipca 2001 r. stanowiła nową okoliczność pozwalającą Państwowej Komisji Wy-
borczej na uchylenie swojej uchwały z dnia 2 sierpnia 2001 r. w sprawie przyjęcia
zawiadomienia Krajowej Komisji Koordynacyjnej Alternatywa Ruch Społeczny i od-
mowę przyjęcia tego zawiadomienia, była zbędna z punktu widzenia istoty sprawy.
Istotne bowiem dla zasadności skargi było jedynie dokonanie oceny, czy podstawą
(przesłanką) przyjęcia zawiadomienia organu partii politycznej o zamiarze zgłoszenia
kandydatów na posłów lub kandydatów na senatorów jest prawomocne posta-
nowienie Sądu Okręgowego w Warszawie o dokonaniu wpisu partii politycznej do
ewidencji, czy też jedynie sam wpis do tej ewidencji i złożenie uwierzytelnionego
odpisu z ewidencji z informacją o wpisie.
Państwowa Komisja Wyborcza wyraziła w związku z tym pogląd, że warun-
kiem udziału partii politycznej w wyborach do Sejmu i Senatu jest prawomocny wpis
do ewidencji partii politycznych, a brak takiego wpisu musi skutkować odmową przy-
jęcia zawiadomienia o zamiarze zgłoszenia kandydatów na posłów i senatorów oraz
o powołaniu pełnomocników. Z poglądem tym nie można się zgodzić, ze względu na
dosłowną treść art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji wyborczej. Treść tego przepisu powinna
podlegać wykładni uwzględniającej przepisy ustawy o partiach politycznych oraz pe-
wien kontekst systemowy, dotyczący innych postępowań rejestrowych. Zgodnie z art.
96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji wyborczej do zawiadomienia o zamiarze zgłoszenia
kandydatów na posłów lub kandydatów na senatorów organ partii politycznej, peł-
niący funkcję jej komitetu wyborczego, powinien dołączyć ,,uwierzytelniony odpis z
ewidencji partii politycznych". Partia polityczna nabywa bowiem osobowość prawną
(art. 16 ustawy o partiach politycznych) oraz może korzystać z praw wynikających z
ustaw (art. 12 ust. 2 tej ustawy) z chwilą wpisania do ewidencji. Należy przez to ro-
zumieć wydanie przez Sąd postanowienia o wpisie, po którym powinna niezwłocznie
nastąpić czynność formalna, techniczna wpisania partii do ewidencji (prowadzonej w
księdze ewidencji partii politycznych). Ewidencja partii politycznych jest jawna (art. 18
ust. 1), a każdemu przysługuje prawo otrzymywania od Sądu uwierzytelnionych od-
pisów i wyciągów z ewidencji (art. 18 ust. 2). Uwierzytelniony odpis z ewidencji może
być wydany niezwłocznie po dokonaniu wpisu do ewidencji, a więc zanim jeszcze
uprawomocni się postanowienie Sądu o dokonaniu wpisu (stanowiące podstawę do-
konania wpisu do ewidencji). Należy zauważyć, że ani art. 18 ustawy o partiach poli-
tycznych, ani przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 października
1997 r. w sprawie wzoru i sposobu prowadzenia ewidencji partii politycznych oraz
szczegółowych zasad wydawania odpisów i wyciągów z ewidencji i statutów tych
partii (Dz.U. nr 124, poz. 793), nie uzależniają możliwości uzyskania odpisu lub wy-
ciągu od uprawomocnienia się postanowienia Sądu o dokonaniu wpisu. Podstawą
przyjęcia przez Państwową Komisję Wyborczą zawiadomienia jest uwierzytelniony
odpis z ewidencji partii politycznych w przedstawionym znaczeniu, nie zaś odpis
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie o dokonaniu wpisu
do ewidencji (o którym mowa w art. 12 ust. 1 i w art. 15 ustawy o partiach politycz-
nych). Ustawa o partiach politycznych czyni rozróżnienie między wpisem do ewiden-
cji, który jest dokonywany niezwłocznie po wydaniu przez Sąd postanowienia w
przedmiocie wpisu (dokonania, zmiany i wykreślenia wpisu), jeszcze przed jego
uprawomocnieniem się, a samym prawomocnym postanowieniem. Ze względu na
charakter wpisu - w znaczeniu prawnym, ale także technicznym - nie można mówić
o ,,prawomocnym" lub ,,nieprawomocnym" wpisie, a jedynie o prawomocnym lub nie-
prawomocnym postanowieniu Sądu, które stanowiło podstawę dokonania wpisu do
ewidencji. Inaczej mówiąc, w odniesieniu do wpisu do ewidencji partii politycznych
(podobnie jak w przypadku wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego - art. 6946 § 1 i
§ 2 KPC) nie można mówić o ,,prawomocności" wpisu, bo kwalifikacja ta odnosi się
jedynie do postanowienia sądu rejestrowego stanowiącego podstawę wpisu.
Gdyby chodziło o dołączenie do zawiadomienia, o jakim stanowi art. 96 Ordy-
nacji wyborczej, prawomocnego postanowienia Sądu w sprawie o wpis do ewidencji
partii politycznych lub uwierzytelnionego odpisu z ewidencji partii politycznych z wy-
raźnym zaznaczeniem, że prawomocne jest postanowienie Sądu, na podstawie któ-
rego wpis do ewidencji został dokonany, to prawdopodobnie ustawodawca wyraźnie
by to zaznaczył w art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji wyborczej, zwłaszcza, że Ordynacja
wyborcza została uchwalona w czasie, gdy od kilku lat obowiązywała już ustawa o
partiach politycznych, a zatem skutki prawne wydania postanowienia o wpisie do
ewidencji oraz samego wpisu do ewidencji zostały już wcześniej uregulowane.
Gdyby według art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji wyborczej do zawiadomienia należało
dołączyć odpis prawomocnego postanowienia o wpisie do ewidencji, byłby to przepis
zbędny, skoro z art. 15 ustawy o partiach politycznych wynika, że prawomocne pos-
tanowienie Sądu przekazuje się Państwowej Komisji Wyborczej. Stanowcze brzmie-
nie tego przepisu oznacza, że przekazanie następuje z urzędu, a powinno nastąpić
bez nieuzasadnionej zwłoki. Państwowa Komisja Wyborcza jest stałym najwyższym
organem wyborczym właściwym w sprawach przeprowadzania wyborów (art. 36
Ordynacji wyborczej). Obowiązek poinformowania Państwowej Komisji Wyborczej o
wpisaniu partii do ewidencji służy realizacji jej zadań związanych z przeprowadza-
niem wyborów. Państwowa Komisja Wyborcza powinna dysponować pełną aktualną
informacją w przedmiocie ewidencji partii politycznych. Skoro każde prawomocne
postanowienie w sprawie wpisu, zmiany lub wykreślenia wpisu Sąd Okręgowy ma
obowiązek przekazać z urzędu Państwowej Komisji Wyborczej, to dodatkowe obcią-
żanie tym samym obowiązkiem organu partii politycznej składającej zawiadomienie o
zamiarze zgłoszenia kandydatów na posłów lub kandydatów na senatorów byłoby
zbędne, chodzi zatem o inny rodzaj udokumentowania powstania partii politycznej,
niż prawomocne postanowienie.
Terminy przewidziane w Ordynacji wyborczej są na ogół bardzo krótkie (por.
termin przewidziany w art. 96 ust. 2). Nowe partie polityczne powstają na ogół
wkrótce przed wyborami parlamentarnymi, ze względu na to, że zgodnie z art. 100
ust. 1 Konstytucji RP to właśnie przede wszystkim one mogą zgłaszać kandydatów
na posłów i senatorów, a udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami
demokratycznymi wpływu na sprawowanie władzy publicznej należy do podstawo-
wych celów ich powstania (art. 1 ust. 1 ustawy o partiach politycznych). Gdyby wy-
móg z art. 96 ust. 5 pkt 2 Ordynacji wyborczej traktować w ten sposób, że chodzi o
przedstawienie uwierzytelnionego odpisu z ewidencji partii politycznych ze stwier-
dzeniem, że wszystkie postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie, które stano-
wiły podstawy wpisów dokonanych w tej ewidencji są prawomocne, wówczas -
uwzględniając zaskarżalność postanowień w przedmiocie wpisu apelacją (art. 12 ust.
5 ustawy o partiach politycznych) oraz kasacją (art. 22 tej ustawy) - należałoby dojść
do wniosku, że Ordynacja wyborcza ustanawia ograniczenia udziału partii politycznej
w wyborach parlamentarnych nie wynikające z ustawy o partiach politycznych, a na-
wet sprzeczne z treścią art. 1 ust. 2 oraz art. 16 tej ustawy.
Jak wynika z przedstawionych rozważań, prawomocność postanowienia Sądu
Okręgowego w Warszawie o wpisie partii politycznej do ewidencji partii politycznych
(art. 12 ustawy o partiach politycznych), nie stanowi koniecznej przesłanki do złoże-
nia przez organ partii politycznej zawiadomienia o zamiarze zgłoszenia kandydatów
na posłów lub kandydatów na senatorów oraz o powołaniu pełnomocników wy-
borczego i finansowego komitetu wyborczego, skoro wymogiem ustawowym jest do-
łączenie do zawiadomienia uwierzytelnionego odpisu z ewidencji partii politycznych
(art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. Nr 46,
poz. 499), nie zaś odpisu prawomocnego postanowienia o wpisie do ewidencji.

Ze względów wyżej przedstawionych Sąd Najwyższy, uznając skargę pełno-
mocnika wyborczego za zasadną, na podstawie art. 102 ust. 4 Ordynacji wyborczej
uchylił zaskarżone postanowienie (uchwałę) Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 8
sierpnia 2001 r., co oznacza, że pozostało w mocy postanowienie (uchwała) tej Ko-
misji z dnia 2 sierpnia 2001 r.
========================================