Tezy
Art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 2000 nr 54 poz. 654 ze zm./ nie upoważnia organów podatkowych do oceny ekonomicznej zasadności działań, które podejmuje podatnik. Brak jest podstaw do tego, aby eliminować określone koszty z powodu ich nieracjonalności czy nieprzydatności.
O przydatności oraz racjonalności wydatków, decyduje podatnik, uwzględniając także ryzyko gospodarcze swojej działalności.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Małgorzata Niezgódka-Medek, Sędziowie sędzia NSA Krystyna Chustecka (spr.), asesor WSA Ewa Radziszewska-Krupa, Protokolant Maciej Kurasz, po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2004 r. sprawy ze skargi C. [...] w W. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia [...] marca 2003 r. Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 2000 r. 1. uchyla zaskarżoną decyzję Izby Skarbowej w W., 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana w całości, 3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w W. na rzecz skarżącej kwotę 5.170 zł (pięć tysięcy sto siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją wydaną na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r.Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 poz. 926 ze zm.) oraz art. 15 ust. l, art. 16 ust 1 pkt 14, art. 16 ust 1 pkt 45, art. 18 ust 1 pkt la ustawy z dnia 15 lutego 1992r o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r Nr 54 poz. 654 ze zm.) Izba Skarbowa w W. utrzymała w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w W. z dnia 4 grudnia 2002r. Nr [...] określającą C. [...] z/s w W. wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 2000r., wysokość zaległości podatkowej oraz wysokość odsetek za zwłokę od tej zaległości obliczonych na dzień wydania decyzji.
W uzasadnieniu decyzji wskazano, że w wyniku przeprowadzonej kontroli określono zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych za 2000r. w kwocie wyższej od wykazanej w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych CIT-8 za 2000r., stwierdzając zaniżenie podstawy opodatkowania w tym o:
- wydatki w kwocie 4.000 zł udokumentowane dowodem "Kasa wypłaci" oraz umową sponsoringu z dnia 27 kwietnia 2000r. zawartą z Klubem Sportowym [...] w W. w celu "współfinansowania wyjazdu sekcji sportowej na Mistrzostwa Polski Oldbojów - Olsztyn 2000 i innych imprez sportowych w 2000r."; wydatków tych na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy opdop nie uznano za koszty uzyskania przychodów , lecz zgodnie z art. 18 ust 1 pkt la tej ustawy odliczono od dochodu (darowizna na cele kultury fizycznej i sportu),
- wydatki w kwocie 5.000 zł dotyczące przekazania środków pieniężnych na rzecz
instytucji o nazwie Polska Agencja [...] S.A. z/s w W. tytułem
dofinansowania wystawy fotograficznej ku czci 20 rocznicy Porozumień Gdańskich
"Sierpień 80";organ pierwszej instancji stwierdził, iż wsparcie finansowe tych działań
zgodnie z postanowieniami art. 16 ust 1 pkt 14 ustawy opdop nie stanowi kosztów
uzyskania przychodów, lecz jest darowizną, a ponadto obdarowana jest podmiotem
prowadzącym działalność gospodarczą , a zatem sponsorowanie takiej działalności
nie uprawnia darczyńcy do odliczenia wydatkowanej kwoty od dochodu na
podstawie art. 18 ust 1 ustawy,
- wydatki w kwocie 3.900 zł udokumentowane fakturą wystawioną przez
"V." Sp. z o.o. z/s w W. "za zorganizowaną akcję promocyjną w
dniu 14-10-2000r w kinie [...]; według wyjaśnień podatnika był to film o
Prymasie Tysiąclecia , w którym uczestniczyła cała załoga, a zatem uznano, że był to
wydatek związany z działalnością kulturalno-oświatową, który powinien być
sfinansowany ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i odmówiono
IIISA 949/03 2
zaliczenia go w ciężar kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 1 6 ust 1 pkt 45 ustawy,
- wydatki w kwocie 9.800 zł udokumentowane fakturą wystawioną przez firmę W. Sp. z o. o. z/s w W. "za uczestnictwo w konferencji [...]"; w związku z brakiem dowodów wskazujących cel poniesienia wydatku oraz wpływ na" wielkość osiągniętego przychodu - wydatków tych nie uznano za koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust .l ustawy,
- wydatki w kwocie 15.000 zł udokumentowane trzema fakturami wystawionymi przez firmę P. Sp. z o. o. z/s w L, z czego dwie faktury dotyczą kosztów doradztwa i usług w zakresie obsługi reklamowej", zaś w trzeciej przedmiot transakcji określono jako ,,wykonanie usług zgodnie z umową", ponieważ C. [...] nie przedstawiła innych dowodów świadczących o rzeczywistym wykonaniu usług - wydatkom tym odmówiono uznania za koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
- wydatki w kwocie 60.000 zł., udokumentowane pięcioma fakturami wystawionymi
przez Centrum [...] Sp. z o.o. w W. za
usługi reklamowe, przy czym treść faktur nie precyzuje rodzaju, czasu i miejsca
wykonywania tych usług; w związku z brakiem innych dowodów potwierdzających
faktyczne wykonanie usług, wydatków tych nie uznano za koszty uzyskania
przychodów na podstawie art. 15 ust 1 w/w ustawy,
- wydatki w kwocie 80.000 zł .,dotyczące wypłaty środków pieniężnych (w związku
z zawarta umową) na rzecz p. R.K., zawodnika Kadry Olimpijskiej
Judo ;organ pierwszej instancji kwalifikując te wydatki jako darowiznę nie
uprawniającą do odliczenia od dochodu (art. 18 ust 1 ustawy) odmówił prawa
zaliczenia ich do kosztów podatkowych na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy w związku
żart. 16 ust 1 pkt 14.
W odwołaniu od tej decyzji zarzucono:
1/ naruszenie przepisów prawa materialnego, w zakresie całkowicie błędnej i niczym nie uzasadnionej nadinterpretacji normy wynikającej z art. 15 ust 1 ustawy opdop, polegającej na niekorzystnym dla Strony zastosowaniu, wobec wskazanych wydatków poniesionych w 2000r. nieistniejących w przepisach obowiązującego prawa podatkowego, kryteriów zaliczenia tych wydatków do kosztów podatkowych, szczególnie zaś kryterium celowości ekonomicznej i niezbędności danych wydatków, oraz na niedopuszczalnej ocenie zawartych transakcji cywilno-prawnych w sposób jawnie sprzeczny z charakterem tych transakcji,
2/ rażące uchybienie obowiązującym zasadom procedury kontroli skarbowej, procedury podatkowej w zakresie naruszenia art. 24 ust. 2 pkt 1 w związku z art. 8 ust .1 pkt 3 i art. 11 ust. 2 pkt 3a ustawy o kontroli skarbowej, polegające na niczym nie uzasadnionym i nie znajdującym podstawy prawnej wydaniu decyzji podatkowej przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w W., podpisanej przez Inspektora Kontroli Skarbowej R.S.
IIISA 949/03 3
3/rażące naruszenie art. 122, art. 187 § 1 i art. 191 Ordynacji podatkowej, polegające na tym, że wydano decyzję w znacznej części opartą o ustalenia niezgodne ze stanem rzeczywistym oraz na tym, że niezgodnie z podstawowymi zasadami prowadzenia postępowania dowodowego organ podatkowy prowadził postępowanie w ogóle nie uwzględniając składanych przez stronę wniosków dowodowych i wyjaśnień, które mogły być pomocne w usunięciu wątpliwości co do stanu faktycznego w sprawie,
4/ rażące naruszenie art. 210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa polegającego na braku uzasadnienia faktycznego skarżonej decyzji w zakresie wskazania przyczyn, dla których organ nie przeprowadził wnioskowanych dowodów i wskazania dowodów, którym organ odmówił wiarygodności oraz przez wskazywanie w uzasadnieniu decyzji twierdzeń sprzecznych ze stanem rzeczywistym.
Izba Skarbowa podtrzymała stanowisko organu pierwszej instancji. Stwierdziła, że podstawowym zarzutem Odwołującej się C. [...], dotyczącym powyższych rozstrzygnięć, jest brak rzetelnie zebranego materiału dowodowego, polegający na nie powołaniu przez organ pierwszej instancji na świadka p. R.K. na okoliczność ustalenia czynności, które odpłatnie wykonywał na rzecz C. [...], a także zastosowanie podstawy prawnej, zgodnie z którą brak rachunków za sponsoring przesądził o tym, że wypłata środków pieniężnych została zakwalifikowana jako darowizna. W związku z tym wyjaśniła, że żądanie przeprowadzenia dowodu ze świadków jest zasadne wówczas, gdy stosownie do postanowień art. 188 Ordynacji podatkowej przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy. Zważywszy, że przedmiotem postępowania w sprawie kwestionowanych wydatków było udowodnienie faktycznego wykonania usług o charakterze niematerialnym oraz kwalifikacja przekazanych środków pieniężnych innym podmiotom, zatem zebranie oświadczeń w tym
zakresie pozostaje bez znaczenia dla wyjaśnienia kwestii spornych. Dowodem dokumentującym wykonanie usługi dla potrzeb ewidencyjnych, są faktury i umowy, natomiast dowodu faktycznego wykonania usług, lub prawidłowej kwalifikacji poniesionych wydatków (koszt uzyskania przychodu, czy darowizna) nie da się udowodnić oświadczeniem. Organ podatkowy, przed wydaniem decyzji umożliwił Stronie wypowiedzenie się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego i rozporządzając całokształtem materiału dowodowego, pozwalającego na dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego, mógł podjąć prawidłową decyzję, nie naruszając zasady swobodnej oceny dowodów.
Za nieuzasadniony uznała zarzut poddający w wątpliwość, czy zaskarżona decyzja wywołuje skutki prawne w sytuacji, gdy organem wydającym ją jest Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej, postępowanie kontrolne, a decyzję podpisał Wicedyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej ,powołując się na art. 11 ust.2 pkt 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej .
W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na tę decyzję Skarżąca wnosi o jej uchylenie oraz uchylenie decyzji organu pierwszej instancji i
IIISA 949/03
podtrzymując zarzuty podniesione w postępowaniu odwoławczym naruszenia przepisów prawa materialnego oraz procesowego zarzuca także:
- dokonaną przez organ odwoławczy błędną merytorycznie ocenę skutków podatkowych wydatków na reklamę prowadzoną w formie sponsoringu (stwierdzenie, że sponsoring to zawsze darowizna plus udokumentowane koszty zakupu materiałów reklamowych), sprzeczne z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
- wskazanie przez Izbę Skarbową konieczności dodatkowego wykazywania przez
Stronę istnienia faktów udowodnionych już dokumentacją księgową wobec jedynie
powzięcia przez organy podatkowe nie udowodnionych podejrzeń, że określone
świadczenia nie zostały wykonane lub nie służyły osiąganiu przychodów, co nie
znajduje żadnego odniesienia w obowiązujących przepisach i jest sprzeczne zasadą
praworządności wynikającą z art. 120 Ordynacji podatkowej,
- oparcie rozstrzygnięć w sprawie podatkowej nie na ustalonym stanie faktycznym
lecz na swobodnie dobranych dowodach i zupełnie swobodnej ich ocenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który przejął sprawę do rozpoznania na podstawie art. 97 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1271, ze zm.), zważył, co następuje. Skarga jest częściowo uzasadniona.
Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego, należy stwierdzić, że postępowanie w sprawie zostało przeprowadzone wadliwie z naruszeniem art. 122,art. 180, art. 187 § 1 oraz art. 188 ustawy Ordynacja podatkowa.
Za uzasadnione Sąd uznał zarzuty Skarżącej dotyczące braku przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego w sprawie i wydania rozstrzygnięcia na podstawie dowolnej oceny wybranych dowodów, bez ustalenia i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, jak również nieuwzględnienia bez uzasadnienia wniosków dowodowych, zgłaszanych przez Stronę oraz przerzucania na Stronę ciężaru udowodnienia faktów, co do których organy rozstrzygające ustaliły jedynie, że pewne koszty budzą wątpliwości lub że Strona nie udowodniła w sposób zadawalający, wykonania zakupionych usług niematerialnych.
W orzecznictwie i piśmiennictwie utrwalony jest pogląd, że jedną z podstawowych zasad ogólnych obowiązujących w postępowaniu podatkowym jest zasada prawdy obiektywnej. Wyrażający ją przepis art. 122 Ordynacji podatkowej stanowi, że organy podatkowe w toku postępowania podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Realizacji tej zasady służą gwarancje zawarte w przepisach regulujących postępowanie dowodowe. Jedną z nich stanowi § 1 komentowanego artykułu, który wyraża ważną zasadę postępowania dowodowego, nazywaną w literaturze zasadą prawdy obiektywnej lub tez zasadą zupełności postępowania dowodowego. Jej treścią jest obowiązek organu podatkowego zebrania i w sposób wyczerpujący rozpatrzenia całego materiału dowodowego. Z zasady tej wynikają dyrektywy dotyczące zarówno sposobu
IIISA 949/03
gromadzenia jak i rozpatrywania przez organ podatkowy materiału dowodowego. Komentowany przepis wymaga, aby organ podatkowy zebrał "cały" materiał dowodowy konieczny dla rozstrzygnięcia sprawy podatkowej. Organ nie może zatem ograniczyć się do przeprowadzenia tylko niektórych dowodów, kierując się z góry przyjętym założeniem, że inne dowody są zbędne. Należy podkreślić, że obowiązek zebrania pełnego materiału dowodowego spoczywa na organie podatkowym i nie może zostać przerzucony na stronę (zobacz wyrok NSA z dnia 27 czerwca 1997 r., I S.A./Łd 123/96, LEX nr 30285). W orzecznictwie sformułowano trafną tezę, że zaniechanie przez organ administracji państwowej podjęcia czynności procesowych zmierzających do zebrania pełnego materiału dowodowego, zwłaszcza gdy strona powołuje się na określone i ważne dla niej okoliczności, jest uchybieniem przepisom postępowania administracyjnego, skutkującym wadliwość decyzji.
Jedną z podstawowych gwarancji osiągnięcia prawdy materialnej jest wymóg zupełnego zgromadzenia materiału dowodowego, sformułowany w art. 187 § 1 Ordynacji. Poszukiwania stanu faktycznego powinny objąć przy tym wszystkie okoliczności towarzyszące przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, zwłaszcza mające znaczenie dla oceny ich wiarygodności oraz mocy przekonywania. Zasada prawdy materialnej zakreśla płaszczyznę obowiązków organu podatkowego w dokonywaniu ustaleń faktycznych, które powinny być ujmowane całościowo, nie zaś fragmentarycznie lub pozbawione pełnego kontekstu. Organy podatkowe, ustalając prawdziwość podnoszonych przez podatnika okoliczności, muszą poddać badaniu również informacje uzyskane od innych organów oraz podejmować w uzasadnionych przypadkach różnego rodzaju dodatkowe czynności sprawdzające. Zgromadzenie materiału dowodowego wpływa bezpośrednio na obiektywizm prowadzonego postępowania dowodowego, aby dojść do prawdy obiektywnej organy podatkowe nie mogą ograniczać zakresu środków dowodowych
.
Obowiązek przeprowadzenia dowodów służących ustaleniu stanu faktycznego tak z urzędu, jak na wniosek wynika z art. 122 oraz art. 187 § 1 Ordynacji. Organy podatkowe muszą bowiem, zgodnie z treścią art. 122 Ordynacji, podejmować wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym, natomiast jakiekolwiek ograniczanie środków dowodowych, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, stanowi zagrożenie dla realizacji zasady prawdy materialnej i może wynikać tylko z przepisów ustawowych.
W rozpoznawanej sprawie postępowanie podatkowe nie doprowadziło do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, co stanowi o naruszeniu przepisów postępowania.
W szczególności nie znajduje oparcia w powołanych przepisach odmowa przeprowadzenia wskazanych przez podatnika dowodów na okoliczność wykonania przez Skarżącą niektórych usług w związku z zakwestionowaniem przez organy tych okoliczności, skutkującym odmową zaliczenia poniesionych na nie wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Konkluzja zawarta w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że oświadczenia, zeznania na okoliczność wykonania usług niematerialnych
IIISA 949/03 6
nie mogą stanowić dowodów i ich zebranie w tym zakresie pozostaje bez znaczenia dla wyjaśnienia kwestii spornej narusza zasadę określoną w art. 191 Ordynacji podatkowej. Żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy bowiem uwzględnić, zgodnie z dyspozycją art. 188 Ordynacji, jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innym dowodem. Wnioski dowodowe dotyczyły kwestii spornych, co do których uznano za nieprzekonywujące wyjaśnienia składane przez Skarżącą.
Przepis art. 187 Ordynacji podatkowej w swoisty sposób kształtuje zasady rozłożenia ciężaru dowodu w postępowaniu podatkowym. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela pogląd, że w postępowaniu tym nie ma zastosowania reguła przewidująca, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Z analizowanego przepisu wyraźnie bowiem wynika, że ciężar dowodzenia spoczywa na organach podatkowych. One mają obowiązek z urzędu określić, jakie okoliczności faktyczne są istotne dla załatwienia sprawy oraz z urzędu przeprowadzić dowody konieczne dla ustalenia stanu faktycznego sprawy. Za trafne należy uznać stanowisko wyrażone w orzecznictwie NSA, że obowiązek przeprowadzenia całego postępowania co do wszystkich istotnych okoliczności spoczywa zawsze na organach podatkowych i nie może być żadną miarą przerzucany na podatnika, jeżeli to nie wynika z konkretnych przepisów podatkowych ( wyrok NSA z dnia 20 marca 1997 r.. SA Po 1459/96, Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1999,
nr4,poz. 113).
Organy podatkowe nie mogą więc zajmować biernej postawy, ograniczając się do oceny, czy strona udowodniła fakty istotne dla korzystnego dla niej rozstrzygnięcia sprawy, jak również organ podatkowy nie może uzasadniać swego rozstrzygnięcia brakiem stosownych argumentów w pismach podatnika, lecz jest obowiązany z urzędu do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy .Nie oznacza to jednak całkowicie biernej postawy strony w trakcie prowadzonego postępowania. Powinna ona współdziałać z organem podatkowym w celu ustalenia stanu faktycznego, aby uniknąć ewentualnego negatywnego dla siebie rozstrzygnięcia, którego przyczyną byłoby wadliwe ustalenie stanu faktycznego jedynie w oparciu o wiedzę posiadaną przez organ podatkowy.
Podnoszone w postępowaniu odwoławczym zarzuty, ponowione następnie w skardze do Sądu wskazują na to, iż przy ustalaniu stanu faktycznego organy podatkowe zaniechały przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w zakresie wnioskowanym przez Skarżącą, w tym przeprowadzenia dowodu z przesłuchania świadków.
Swobodna ocena dowodów, aby nie przekształciła się w samowolę, musi być dokonana zgodnie z normami prawa procesowego oraz zachowaniem określonych reguł tej oceny. Naruszenie tych reguł, a także norm procesowych odnoszących się do środków dowodowych, stanowi przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów.
Zarzut dowolności wykluczają dopiero ustalenia dokonane w całokształcie materiału dowodowego (art. 191 ordynacji podatkowej), zgromadzonego i zbadanego
IIISA 949/03 7
w sposób wyczerpujący (art. 187 § 1 ordynacji podatkowej), a więc przy podjęciu wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, jako warunku niezbędnego do wydania decyzji o przekonywującej treści (art. 122 ordynacji podatkowej),czego w rozpoznawanej sprawie, jak wykazała Skarżąca, nie uczyniono.
Materiał dowodowy w sprawie wymaga uzupełnienia przez przeprowadzenie wnioskowanych przez Skarżącą dowodów, przy czym należy zwrócić uwagę ,że stanowisko organu odwoławczego również powinno się opierać na ustaleniach popartych dowodami. Konsekwencją braku dowodów przeciwnych, jest niemożność skutecznego zakwestionowania oświadczeń i dowodów przedstawionych przez Skarżącą.
Jeżeli chodzi o zarzuty naruszenia prawa materialnego, to ich rozpoznanie w znacznej części będzie możliwe po uzupełnieniu postępowania wyjaśniającego w sprawie. Niemniej za zbyt daleko posunięte, nie znajdujące uzasadnienia prawnego, Sąd uznał stanowisko Izby Skarbowej, w przedmiocie oceny niektórych wydatków poniesionych przez Skarżącą.
Odwołując się do utrwalonej linii orzecznictwa należy podkreślić, że art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie daje podstawy do oceny racjonalności wydatków.
Uznanie danego wydatku za koszty uzyskania przychodów powinno być uzależnione przede wszystkim od jego przeznaczenia. Nie należy do organów podatkowych, ani do sądu badanie celowości i efektywności nakładów gospodarczych podatnika, lecz jedynie czy dany rodzaj wydatku pozostaje w związku z działalnością przedsiębiorstwa i nie stanowi wydatków przeznaczonych na cele osobiste podmiotów zarządzających przedsiębiorstwem lub osób trzecich.
O celowości ponoszenia wydatków, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym również o podejmowaniu nowych rodzajów i kierunków działalności gospodarczej, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Ponadto, jeżeli wydatki poniesione przez podatnika w celu uzyskania przychodu zostały prawidłowo udokumentowane i zaewidencjonowane w prowadzonej ewidencji podatkowej (księgach rachunkowych), podlegają one uwzględnieniu przy ustalaniu podstawy opodatkowania, jako koszty uzyskania przychodów bez potrzeby ich udowodnienia w inny sposób.
Zważyć przy tym należy, że ustawodawca posługując się zwrotem "wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu", nie posługuje się sformułowaniem "skutek". Takie sformułowanie ma istotne znaczenie przy rozpatrywaniu pojęcia kosztów, albowiem czym innym jest "cel" działania, a czym innym "skutek" będący następstwem podjętych działań. Przez sformułowanie "w celu" należy zatem rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot "celowości", jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt
IHSA 949/03 8
- - ':
może przynieść oczekiwane następstwo (przychód)
. Z tych też powodów brak "skutku", tj. przychodu, nie dyskwalifikuje wydatku jako kosztu poniesionego w celu osiągnięcia przychodu.
Konkludując, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, a zatem warunkiem uznania danego wydatku za taki koszt jest zamierzony cel jego poniesienia. Wystarczającym jest, by poniesienie tych kosztów miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.
W kwestii odmowy zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez Skarżącą w wykonaniu umów zawartych z różnymi podmiotami
0 sponsoring, z powołaniem się na art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy o pdop, to należy
podkreślić, że przepis ten wyłącza możliwość uznania za koszty uzyskania
przychodów darowizn i nie ma zastosowania do umów sponsoringu i innych umów
mających, zgodnie z zawartymi w nich zapisami za przedmiot świadczenia
wzajemne. Kwalifikując umowy jako darowizny powołano się na stanowisko
Ministerstwa Finansów, co oczywiście nie stanowi uzasadnienia faktycznego i
prawnego. Potwierdza to zarzut Skarżącej o nieuprawnionym rozstrzygnięciu co do
treści zawartych i wykonanych umów cywilnoprawnych, w sposób sprzeczny z
zamiarem Stron tych umów i z prawną istotą umowy darowizny.
Sąd nie podziela natomiast stanowiska Skarżącej w kwestii nieważności decyzji
organu pierwszej instancji wobec podpisania jej z upoważnienia Dyrektora Urzędu
Kontroli Skarbowej. Kwestia ta została szczegółowo wyjaśniona przez Izbę
Skarbową z powołaniem się na obowiązujące w dacie wydania decyzji przepisy
ustawy o kontroli skarbowej. Osoba, która podpisała tę decyzję działała na
podstawie pisemnego upoważnienia Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej, które
znajduje się w aktach sprawy.
Stwierdzając, że zaskarżona decyzja została podjęta z naruszeniem przepisów, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, Sad na podstawie art. 145 § 1 pkt
1 lit.a i c, art. 152 w zw. z art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi orzekł jak w sentencji.