Tezy
Żądanie wstrzymania, prowadzonej w bezpośrednim sąsiedztwie, działalności związanej z odzyskiem lub unieszkodliwieniem odpadów mieści się w kategorii spraw związanych z ograniczeniem uciążliwości tejże działalności dla środowiska. Sprawy z zakresu gospodarki odpadami dotyczą bowiem szeroko pojętego korzystania ze środowiska. Kompetencja wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska do wydawania decyzji dotyczących wstrzymywania działalności związanej ze zbieraniem, odzyskiem, unieszkodliwianiem, wykorzystaniem, transportem odpadów wynika wprost z przepisów art. 13,33,49 i 59 ustawy z dnia 22 kwietnia 2002r. o odpadach ( Dz.U. nr 62, poz. 628 ze zmianami).
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko (spr.), Sędziowie sędzia NSA Stanisław Prutis, asesor WSA Wojciech Stachurski, Protokolant Elżbieta Stasiewicz, po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2006 r. sprawy ze skargi W.N. na bezczynność Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w B. w przedmiocie rozpoznania wniosku o wstrzymanie działalności polegającej na odzysku, magazynowaniu i transporcie odpadowej tkanki zwierzęcej 1. zobowiązuje Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w B. do wydania w terminie miesiąca od dnia doręczenia akt organowi, decyzji rozstrzygającej o wniosku skarżącego W.N. z dnia [...] września 2005r. 2. zasądza od Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w B. na rzecz skarżącego W.N. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Skarga została wywiedziona na tle następujących okoliczności.
Pismem skierowanym do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w B. złożonym [...] września 2005r. w P. Urzędzie Wojewódzkim, skarżący W.N. wniósł o "niezwłoczną likwidację działalności polegającej na transporcie, magazynowaniu i odzysku odpadowej tkanki zwierzęcej, prowadzonej na fermie zwierząt futerkowych, zlokalizowanej w B. przy ul. S. na działkach o numerach geodezyjnych [...]/7 i [...]/8". Skarżący podniósł, że prowadzenie działalności narusza przepisy prawa ochrony środowiska oraz ustawy z 27 kwietnia 2001r. o odpadach i powoduje realne zagrożenie dla zdrowia i życia. Wskazał, że prowadzący działalność korzysta z części jego nieruchomości jako drogi dojazdowej do swojej posesji. Kończąc swoje pismo skarżący wniósł raz jeszcze o "niezwłoczną likwidację w/w działalności, która będzie mogła być wznowiona po uzyskaniu wymaganych zezwoleń" ( chodziło o zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów).
Wojewoda P. przekazał powyższy wniosek Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska przy piśmie z [...] października 2005r. polecając przeprowadzenie kontroli i poinformowanie PUW o dokonanych ustaleniach.
Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w odpowiedzi poinformował o przeprowadzonej we wrześniu 2005r., kolejnej kontroli wszystkich ferm zwierząt futerkowych funkcjonujących na terenie Osiedla Z. w B. i jej wynikach a skarżący pismem z [...] listopada 2005r., złożonym w organie ochrony środowiska 2 grudnia 2005r., wniósł do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska " skargę na bezczynność Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w B." w sprawie rozpatrzenia wniosku złożonego [...] września 2005r. zarzucając brak podjęcia decyzji rozstrzygającej o wniosku.
Główny Inspektor Ochrony Środowiska pismem z [...] lutego 2006r. stwierdził bezzasadność skargi na bezczynność P. Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, który podjął możliwe, wynikające z jego kompetencji działania dyscyplinujące właścicieli ferm do przestrzegania przepisów ochrony środowiska lecz który nie ma uprawnienia do wstrzymywania działalności.
W dniu 22 lutego 2006r. skarżący wywiódł niniejszą skargę na bezczynność Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w B. w zakresie nierozstrzygnięcia wniosku z [...] września 2005r. o likwidację działalności polegającej na odzysku, magazynowaniu i transporcie odpadowej tkanki zwierzęcej, prowadzonej na fermie zwierząt futerkowych na działce nr [...]/7 w B. Skarżący powołując się na art. 13 ust. 6 i 13 ust. 7 ustawy o odpadach wyprowadził wniosek o umocowaniu wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska do wydania decyzji o wstrzymaniu działalności w zakresie odzysku, unieszkodliwiania lub transportu odpadów w sytuacji niedysponowania stosownym zezwoleniem na prowadzenie takiej działalności. Skarżący wskazał, że właściciel spornej fermy o zezwolenie dopiero wystąpił a zatem do momentu jego uzyskania nie może prowadzić działalności w opisanym zakresie.
Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. zważył co następuje:
Skardze na bezczynność organu nie można odmówić słuszności. W literaturze przyjmuje się, że bezczynność organu administracji publicznej zachodzi wówczas, gdy w prawnie określonym terminie organ nie podejmuje żadnych czynności w sprawie lub gdy wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie jednakże, mimo istnienia ustawowego obowiązku, nie kończy go wydaniem stosownego aktu lub nie podejmuje czynności ( vide: pogląd wyrażony w komentarzu do ustawy-Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi autorstwa T. Wosia, H. Krysiak- Malczyk i M. Romańskiej, Wydawnictwo Prawnicze "Lexis-Nexis", Warszawa 2005r., str. 86).
Zdaniem Sądu Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w B. bezpodstawnie uchylił się od przeprowadzenia stosownego postępowania administracyjnego w sprawie zainicjowanej wnioskiem skarżącego z [...] września 2005r.
W okolicznościach sprawy obowiązek przeprowadzenia postępowania administracyjnego i zakończenia go wydaniem decyzji administracyjnej ciążył na wojewódzkim inspektorze ochrony środowiska w momencie złożenia przez W.N. wniosku o wstrzymanie działalności polegającej na transporcie, magazynowaniu i odzysku odpadowej tkanki zwierzęcej, prowadzonej na fermie zwierząt futerkowych do czasu uzyskania przez właściciela fermy zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów.
W.N. posiadał bowiem status strony postępowania a jego wniosek zainicjował indywidualne postępowanie administracyjne. Legitymacja procesowa w postępowaniu administracyjnym oparta jest na prawnej kategorii interesu prawnego, która to kategoria należy do prawa materialnego. W przepisach prawa materialnego, ujmowanego szeroko, musi być norma prawna przewidująca w określonym stanie faktycznym i w odniesieniu do określonego podmiotu możliwość wydania decyzji administracyjnej. Zgodnie z uchwałą NSA z dnia 11 października 1999r ( sygn. akt OPS 11/99, pub. ONSA 2000r., z. 1, poz. 6) osoba fizyczna będąca właścicielem nieruchomości położonej w sąsiedztwie obiektu, którego funkcjonowanie powoduje uciążliwości dla środowiska, może być stroną w rozumieniu art. 28 kpa w postępowaniu administracyjnym, którego przedmiotem jest ograniczenie tych uciążliwości. Żądanie wstrzymania, prowadzonej w bezpośrednim sąsiedztwie, działalności związanej z odzyskiem lub unieszkodliwieniem odpadów mieści się w kategorii spraw związanych
z ograniczeniem uciążliwości tejże działalności dla środowiska. Sprawy z zakresu gospodarki odpadami dotyczą bowiem szeroko pojętego korzystania ze środowiska ( vide: komentarz do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska pod redakcją Jerzego Jendrośki, wyd. Centrum Prawa Ekologicznego, Wrocław 2001r., str.337). Kompetencja wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska do wydawania decyzji dotyczących wstrzymywania działalności związanej ze zbieraniem, odzyskiem, unieszkodliwianiem, wykorzystywaniem, transportem odpadami wynika wprost z przepisów art. 13, 33, 48 i 59 ustawy z 22 kwietnia 2002r. o odpadach ( Dz. U. nr 62, poz. 628 ze zmianami). Obowiązki Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska wynikające z powołanych wyżej przepisów korespondują z wynikającym z art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z 20 lipca 1991r. o Inspekcji Ochrony Środowiska ( Dz. U. z 2002r., Nr 112, poz. 982 ze zmianami) zadaniem Inspekcji Ochrony Środowiska do podejmowania decyzji wstrzymującej działalność prowadzoną z
naruszeniem wymagań związanych z ochroną środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska. Jak wyżej wskazano gospodarka odpadami jest jednym z elementów korzystania ze środowiska.
Niewątpliwy brak decyzyjnego załatwienia przez właściwy organ sprawy zainicjowanej wnioskiem strony, skutkował koniecznością uwzględnienia skargi na bezczynność. Jako, że bezczynność organu nie została usunięta do momentu wyrokowania o skardze na bezczynność, Sąd zmuszony był zobowiązać organ do wydania w terminie miesiąca od zwrotu akt decyzji rozstrzygającej o wniosku skarżącego ( art. 149 i 286 § 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 35 §3 kpa).
Sąd uznał przy tym, że skarżący przed wniesieniem do sądu skargi na bezczynność wyczerpał środek odwoławczy służący do zwalczania bezczynności na etapie postępowania administracyjnego poprzez wniesienie w dniu [...] grudnia 2005r. do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska "skargi na bezczynność Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w B.". Konsekwencją uwzględnienia skargi na bezczynność było orzeczenie przez sąd o obowiązku zwrotu przez organ na rzecz skarżącego kosztów postępowaniu sądowego ( art. 200 w zw. z art. 210 §1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Wynikający z przedłożonych na rozprawie przez przedstawiciela organu, dwóch decyzji SKO w B. z [...] marca 2006r. fakt udzielenia właścicielowi spornej fermy lisów zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i transportu odpadów, nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Może on mieć jedynie ewentualny wpływ na sposób załatwienia wniosku skarżącego z [...] września 2005r. albowiem zobowiązanie
do decyzyjnego załatwienia sprawy nie przesądza o treści decyzji.