Tezy
Doręczenie przez organ egzekucyjny zmienionego tytułu wykonawczego nie musi zostać poprzedzone przesłaniem nowego upomnienia, jeśli poprzednio doręczone upomnienie dotyczyło wezwania do wykonania wymagalnego obowiazku tożsamego zarówno pod względem przedmiotowym jak i podmiotowym.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Bogucka, Sędziowie Sędzia WSA Włodzimierz Kubik (spr.), Sędzia WSA (del.) Daria Sachanbińska, Protokolant sekretarz sądowy Magdalena Jankowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2008r. sprawy ze skargi W. K. na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym w sprawie rozbiórki obiektu budowlanego oddala skargę.
Uzasadnienie
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Z. (dalej PINB) upomnieniem z dnia [...] r. wezwał W. K. do wykonania w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia upomnienia obowiązku usunięcia trzech kontenerów metalowych użytkowanych jako budynek letniskowy położonych na działce nr [...] w Z. przy ul. [...], pod rygorem wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Wspomniany obowiązek został nałożony decyzją PINB z dnia [...]r. nr [...].
W związku z niewykonaniem we wskazanym terminie opisanego obowiązku w dniu [...] r. PINB sporządził tytuł wykonawczy nr [...] i opatrzył go klauzulą o skierowaniu do egzekucji. [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. (dalej WINB) w wyniku rozpatrzenia zażalenia na postanowienie organu egzekucyjnego, z dnia [...]r. mocą którego uznane zostały za bezzasadne zgłoszone przez zobowiązanego zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego postanowieniem z dnia [...]r. uchylił to orzeczenie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. W uzasadnieniu podał, że za uzasadniony należało uznać oparty na przepisie art. 33 pkt 10 w związku z art. 27 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.- dalej u.p.e.a.) zarzut zobowiązanego dotyczący wskazania niewłaściwej podstawy prawnej egzekwowanego obowiązku. W szczególności organ odwoławczy podzielił stanowisko zobowiązanego, że w tytule wykonawczym
niewłaściwie wpisano ustawę z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ( Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.), bowiem decyzja ustalająca egzekwowany obowiązek oparta została na przepisach ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane ( Dz. U. Nr 38, poz. 229 ze zm.).
Na skutek tego rozstrzygnięcia organ egzekucyjny wystawił w dniu [...] r. nowy tytuł wykonawczy nr [...], w którym prawidłowo wskazał akt normatywny stanowiący podstawę do wydania aktu administracyjnego ustalającego egzekwowany obowiązek. Tytuł został sporządzony według urzędowego wzoru TYT - 3 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2002 r. zmieniającego rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( Dz. U. z 2003 r. Nr 9, poz. 106 ) oraz został opatrzony klauzulą o skierowaniu go do egzekucji.
W. K. pismem z dnia [...] r. ponownie wniósł zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej podnosząc naruszenie art. 33 w zw. z art. 27 u.p.e.a. Pismem z dnia [...]r. zobowiązany uszczegółowił ten zarzut wskazując na naruszenie przez organ egzekucyjny art. 33 pkt 10 w zw. z art. 27 § 3 i art. 15 § 1 u.p.e.a. poprzez brak doręczenia mu pisemnego upomnienia zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego oraz niedołączenia do tytułu wykonawczego dowodu doręczenia upomnienia. Uzasadniając te zarzuty podał, że wskazanie w tytule wykonawczym na doręczenie mu upomnienia w dniu [...]r. nie spełnia przesłanek określonych w art. 27 § 3 w zw. z art. 15 § 1 u.p.e.a. W sprawie został bowiem wydany kolejny, nowy tytuł wykonawczy i z tego względu organ egzekucyjny winien przesłać zobowiązanemu kolejne, nowe pisemne upomnienie wzywające do wykonania obowiązku.
Postanowieniem z dnia [...] r. PINB odrzucił wniesione zarzuty jako bezzasadne. W uzasadnieniu podał, że organ nie miał obowiązku przesyłania zobowiązanemu kolejnego, nowego upomnienia, ponieważ nie zostało wszczęte nowe postępowanie egzekucyjne. Prowadzone postępowanie nie zostało umorzone przez organ wyższej instancji, a jedynie uchylone zostało poprzednie postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia.
W zażaleniu na to postanowienie W. K. domagał się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Powołując się na uzasadnienie postanowienia PINB wskazał, że organ ten myli dwie czynności egzekucyjne, a mianowicie wystawienie tytułu wykonawczego i wydanie postanowienia o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia. Zauważył również, że pozbawione jakichkolwiek podstaw prawnych jest prezentowane w zaskarżonym postanowieniu stanowisko, o braku obowiązku przesłania zobowiązanemu kolejnego, nowego upomnienia przed wystawieniem kolejnego, nowego tytułu wykonawczego. W tej kwestii żalący powołał się na brzmienie art. 26 § 5 pkt 1 oraz art. 15 § 1 u.p.e.a. wskazując, że wystawienie nowego tytułu wykonawczego jest równoznaczne ze wszczęciem nowej egzekucji i tym samym wymaga uprzedniego przesłania zobowiązanemu nowego upomnienia.
Zaskarżonym postanowieniem WINB utrzymał w mocy postanowienie organu egzekucyjnego. W uzasadnieniu podniósł, że decyzja PINB nakładająca egzekwowany obowiązek została utrzymana w mocy decyzją WINB z dnia [...]r., nr [...]. Wskazał także, że prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 25 października 2006 r., sygn. akt II SA/Gl 28/06 została również oddalona skarga na tę decyzję. Odnosząc się do zarzutów zażalenia podał, że nie podziela stanowiska zobowiązanego o konieczności doręczenia mu przed wystawieniem nowego tytułu wykonawczego ponownego upomnienia. Zauważył w ślad za organem egzekucyjnym, że postępownie egzekucyjne nie zostało umorzone, ale jest ono kontynuowane, a tym samym nie było konieczne powtórne stosowanie instytucji upomnienia. W kwestii dołączenia do tytułu egzekucyjnego dowodu doręczenia upomnienia organ II instancji zauważył, że obowiązek ten dotyczy sytuacji, gdy wierzyciel i organ egzekucyjny są odrębnymi podmiotami, bowiem wówczas wierzyciel przesyłający
do organu egzekucyjnego tytuł wykonawczy musi wykazać, że jego wniosek o wszczęcie egzekucji poprzedzony był przesłaniem upomnienia.
W skardze na to postanowienie W. K. wniósł o jego uchylenie oraz o uchylenie poprzedzającego je postanowienia PINB. W uzasadnieniu skargi podniósł, że w motywach zaskarżonego postanowienia organ odwoławczy świadomie unika wskazania na bezsporną okoliczność, że poprzedni tytuł wykonawczy z dnia [...]r. został uznany za wadliwy postanowieniem WINB z dnia [...]r. Tym samym obecne postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte na podstawie nowego tytułu wykonawczego wystawionego przez PINB w dniu [...]r. Wobec zaś powyższego jako zobowiązany winien zostać ponownie zawiadomiony upomnieniem o zagrożeniu skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. W dalszej części uzasadnienia skarżący powtórzył argumenty podniesione w zgłoszonych zarzutach i zażaleniu. Nie zgodził się on także z poglądem WINB, że toczące się wcześniej postępowanie egzekucyjne nie zostało umorzone, bowiem - jego zdaniem - uwzględniając wcześniej podniesione zarzuty WINB winien stosownie do przepisu art. 34 § 4 w zw. z art. 59 § 3 u.p.e.a.
uchylić zaskarżone postanowienie i umorzyć postępowanie egzekucyjne, a nie przekazywać sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. To wadliwe rozstrzygniecie sprawia, że WINB aktualnie bezzasadnie przyjmuje, iż wcześniejsze postępowanie nie zostało umorzone i jest kontynuowane.
W odpowiedzi na skargę WINB wniósł o jej oddalenie. Odnosząc się do zawartych w niej zarzutów wskazał, że instytucja upomnienia ma na celu skłonienie zobowiązanego do dobrowolnego wykonania obowiązku, bez prowadzenia egzekucji. Przesłanie upomnienia nie stanowi też czynności egzekucyjnej, gdyż dokonywane jest przed wszczęciem egzekucji. W związku z tym uchylenie przez organ odwoławczy postanowień wydanych przez organ egzekucyjny w toku postępowania egzekucyjnego nie powoduje bezskuteczności poprzedzającego to postępowanie upomnienia. WINB wskazał wreszcie, że jako organ wyższego stopnia w postępowaniu egzekucyjnym nie nabywa uprawnień organu egzekucyjnego, a jego kompetencje zostały określone w art. 23 § 1 i § 4 u.p.e.a. Powoduje to, że nie mógł postanowić o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, jak argumentował skarżący, gdyż zgodnie z art. 59 u.p.e.a., postanawia o tym organ egzekucyjny.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie mogła odnieść skutku, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach dokonujący kontroli zaskarżonego postanowienia uznał bowiem, że nie narusza ono przepisów regulujących postępowanie egzekucyjne w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Przystępując do merytorycznej kontroli zaskarżonego postanowienia należy wskazać, że ramy prawne kontrolowanego postępowania wyznaczone zostały ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z art. 2 § 1 pkt 10 tej ustawy egzekucji administracyjnej podlegają m.in. obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego. Stosownie zaś do art. 3 § 1 u.p.e.a. egzekucję administracyjną stosuje się do obowiązków określonych w art. 2 , gdy wynikają one z decyzji (co miało miejsce w kontrolowanej sprawie) lub postanowień właściwych organów, albo w zakresie administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego - bezpośrednio z przepisu prawa, chyba że przepis szczególny zastrzega dla tych obowiązków tryb egzekucji sądowej. Uprawnionym do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej opisanych wyżej obowiązków (wierzycielem) jest stosownie do
przepisu art. 5 § 1 pkt 1 u.p.e.a. właściwy do orzekania organ I instancji za wyjątkiem przypadków wymienionych w pkt 4, który nie miał zastosowania w sprawie. Wymieniony organ w postępowaniu dotyczącym egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym może wystąpić także w roli organu egzekucyjnego, co na mocy art. 20 § 1 pkt 4 u.p.e.a. miało miejsce w kontrolowanym postępowaniu. Zgodnie z art. 26 § 5 pkt 1 u.p.e.a. wszczęcie egzekucji administracyjnej w analizowanych przypadkach następuje z chwilą doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego, zaś z art. 26 § 4 u.p.e.a. wynika, że jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym, przystępuje on z urzędu do egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego przez siebie wystawionego.
W omawianej fazie wstępnej postępowania egzekucyjnego związanej z wystawieniem i doręczeniem tytułu wykonawczego zobowiązanym przysługuje środek prawny określony przez ustawodawcę mianem zarzutów. Wniesione zarzuty oprócz wymagania formalnego, co do terminu ich złożenia (art. 32 w zw. z art. 27 pkt 9 u.p.e.a.) powinny także być oparte na przesłankach określonych w art. 33 u.p.e.a. Przepis ten zawiera taksatywne wyliczenie przesłanek na jakich może być oparty zarzut, co oznacza, że można go wnieść tylko z wymienionych w tym przepisie przyczyn. W kontrolowanej sprawie zobowiązany W. K. swój zarzut oparł na przepisie art. 33 pkt 7 u.p.e.a. podnosząc prowadzenie egzekucji bez uprzedniego doręczenia mu upomnienia. Zarzut ten nie był trafny, albowiem, jak wskazano w części E pkt 29 tytułu wykonawczego upomnienie takie zostało doręczone zobowiązanemu w dniu [...]r. W aktach sprawy znajduje się kopia przesłanego skarżącemu upomnienia wraz ze zwrotnym potwierdzeniem jego odbioru. Bezsporne jest, że opisane
upomnienie, jak i doręczone skarżącemu oba tytuły wykonawcze dotyczyły niewykonania przez niego obowiązku nałożonego decyzją PINB z dnia [...] r., polegającego na usunięciu z działki nr [...] położonej w Z. trzech metalowych kontenerów użytkowanych jako budynek letniskowy. Poza sporem jest także, że w dacie doręczenia skarżącemu upomnienia wskazany w nim obowiązek był od dawna wymagalny. W świetle art. 26 § 5 pkt 1 u.p.e.a. nie ulega wątpliwości, że postępowanie egzekucyjne mające na celu wyegzekwowanie obowiązku o charakterze niepieniężnym zostaje wszczęte z chwilą doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego. Ciążący zaś na wierzycielu z mocy art. 15 § 1 u.p.e.a. obowiązek przesłania zobowiązanemu pisemnego upomnienia zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego ma miejsce z woli ustawodawcy przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Wobec powyższego doręczenie przez organ egzekucyjny zmienionego tytułu wykonawczego nie musi zostać
poprzedzone przesłaniem nowego upomnienia, jeśli poprzednio doręczone upomnienie dotyczyło wezwania do wykonania wymagalnego obowiązku tożsamego zarówno pod względem przedmiotowym jak i podmiotowym. Odnosząc się do tej kwestii dodatkowo należy wskazać na zdanie drugie art. 15 § 1 u.p.e.a., zgodnie z którym postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia, świetle tego przepisu nie można skutecznie postawić zatem zarzutu dotyczącego prowadzonego postępowania egzekucyjnego opartego na zbyt dużym odstępie czasowym między datą doręczenia zobowiązanemu upomnienia, a datą doręczenia mu tytułu wykonawczego. Prawidłowo tym samym PINB uznał, że podniesiony przez skarżącego zarzut w sprawie prowadzonej egzekucji za bezzasadny, oraz zasadnie WINB utrzymał w mocy to postanowienie.
Biorąc pod uwagę przyjęte wyżej stanowisko Sąd jest zwolniony z obowiązku ustosunkowania się do pozostałych argumentów podniesionych przez skarżącego i organ II instancji, jako nie mających wpływu na ocenę legalności zaskarżonego aktu.
Z opisanych powodów na podstawie o art. 151 P.p.s.a. skarga jako niezasadna podlega oddaleniu.