Tezy
Przepis § 10 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na zalesianie gruntów rolnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 187, poz. 1929 ze zm.) znajduje zastosowanie jedynie w przypadku uchybienia terminowi ostatecznemu do złożenia oświadczenia o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia, a zatem nie złożenia tego oświadczenia do dnia 31 maja (§ 9 ust. 2 w/w rozporządzenia). Termin 14-dniowy jest jedynie terminem dyscyplinującym stronę i jego uchybienie, w sytuacji, gdy wnioskodawca nie przekroczył terminu ostatecznego nie może skutkować wydaniem decyzji o odmowie przyznania świadczenia.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Sędziowie asesor WSA Jacek Pruszyński (spr.), asesor WSA Małgorzata Roleder, Protokolant Elżbieta Stasiewicz, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 grudnia 2007 r. sprawy ze skargi A. S. na decyzję Dyrektora P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. z dnia [...] lipca 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania płatności na zalesienie 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w A. z dnia [...].06.2007 roku nr [...], 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie podlegają wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, 3. zasądza od Dyrektora P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. na rzecz A. S. kwotę 200 ( dwieście) złotych tytułem zwrotu wpisu sądowego.
Uzasadnienie
Skarga została wywiedziona na tle następujących okoliczności:
We wniosku z dnia 05.07.2006 r. A. S. zwrócił się do Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w A. o przyznanie płatności na zalesianie gruntów rolnych na rok 2006.
W postanowieniu z dnia [...].09.2006 r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w A. stwierdził, że wnioskodawca spełnił niezbędne warunki do przyznania płatności na zalesianie gruntów rolnych. W postanowieniu tym zawarto również pouczenie przewidziane w § 7 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na zalesianie gruntów rolnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich.
W dniu 10.05.2007 r. A. S. złożył oświadczenie o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia wraz z zaświadczeniem Nadleśniczego z dnia 11.04.2007 r.
Kierownik Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w A. decyzją z dnia [...].06.2007 r. nr [...] odmówił przyznania płatności na zalesianie. Organ stwierdził, że wnioskodawca nie spełnił warunku określonego w § 9 ust. 2 rozporządzenia, złożył bowiem oświadczenie o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia wraz z zaświadczeniem Nadleśniczego po upływie 14 dni od dnia złożenia informacji nadleśniczemu o założeniu uprawy leśnej.
W odwołaniu od powyższej decyzji A. S. wyjaśnił, iż składając oświadczenie o wykonaniu zalesienia zastosował się do zapisu "jednak nie później niż do 31 maja" zawartego w pouczeniu postanowienia o spełnieniu niezbędnych warunków we wniosku o przyznanie płatności na zalesianie gruntów rolnych.
Dyrektor P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. decyzją z dnia [...].07.2007 r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję organu I instancji podtrzymując zawarte w niej stanowisko i argumenty. Organ wyjaśnił ponadto, że zapis zawarty w § 9 ust. 2 rozporządzenia - "nie później niż do 31 maja" dotyczy producentów rolnych, którzy wykonali zalesienie w drugiej połowie miesiąca maja.
W skardze do sądu administracyjnego A. S. zarzucił zaskarżonej decyzji:
1) naruszenie art. 7, art. 31 ust. 3 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
2) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wyniki sprawy, a mianowicie § 9 i § 10 ust. 1 rozporządzenia,
3) naruszenie przepisów postępowania administracyjnego tj. art. 6, art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a., które w sposób istotny wpłynęło na wynik sprawy.
Skarżący stwierdził, że określony w § 9 ust. 2 rozporządzenia 14 dniowy termin powinien być liczony od dnia, w którym pisemnie poinformowano nadleśniczego o założeniu uprawy leśnej, nie zaś - jak przyjęły organy administracyjne - od daty zaświadczenia nadleśniczego. Błędna data takiego zaświadczenia nie może pozbawiać wnioskodawcy przysługującej mu pomocy finansowej.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego tego artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi.
Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.))
.
Skarga w niniejszej sprawie zasługuje na uwzględnienie, jednakże z innych powodów niż te, na które wskazuje skarżący.
Przepis § 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na zalesianie gruntów rolnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 187, poz. 1929 ze zm.) określa obowiązki "informacyjne" producenta rolnego, których musi on dopełnić po założeniu uprawy leśnej. I tak w terminie 7 dni od założenia uprawy leśnej, producent rolny informuje o tym fakcie nadleśniczego, właściwego ze względu na miejsce położenia działek rolnych, na których została założona ta uprawa (ust. 1). Następnie, w terminie 14 dni od dnia złożenia wskazanej informacji, jednak nie później niż do dnia 31 maja:
1) roku, w którym zalesienie wykonano wiosną, albo
2) roku następnego po roku, w którym zalesienie wykonano jesienią -
producent rolny składa Kierownikowi Biura Powiatowego Agencji oświadczenie o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia, do którego dołącza zaświadczenie nadleśniczego potwierdzające ten fakt (ust. 2). Zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia w przypadku, gdy producent rolny nie złożył w terminie tego oświadczenia, kierownik biura powiatowego Agencji, w formie decyzji, odmawia przyznania płatności na zalesianie.
W niniejszej sprawie pozostaje bezsporne, iż A. S. złożył w Biurze Powiatowym ARiMR w A. w dniu 10.05.2007 r. oświadczenie o wykonaniu zalesienia działek rolnych zgodnie z planem zalesienia, do którego dołączył zaświadczenie o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia wystawione przez Nadleśniczego w dniu 11.04.2007 r. W tym stanie faktycznym organy administracji stanęły na stanowisku, iż skarżący przekroczył 14 - dniowy termin do złożenia oświadczenia o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia i w związku z tym, powołując się na § 10 ust. 1 rozporządzenia odmówiły mu przyznania płatności na zalesienie. Jak wyjaśnił organ drugiej instancji, termin - "nie później niż do 31 maja" - zawarty w przepisie § 9 ust. 2 rozporządzenia odnosi się wyłącznie do tych producentów rolnych, którzy zalesili działki rolne w drugiej połowie miesiąca maja.
W ocenie Sądu, interpretacja przepisów rozporządzenia dokonana przez organy administracyjne jest błędna. Jak wskazano powyżej, przepis § 10 ust. 1 rozporządzenia stanowi, iż organ odmawia przyznania płatności na zalesienie, gdy producent rolny nie złożył w terminie oświadczenia, o którym mowa w § 9 ust. 2. Zatem niedochowanie terminu określonego w tym przepisie powoduje skutki materialnoprawne w postaci odmowy przyznania płatności na zalesianie tj. merytoryczne załatwienie sprawy. W efekcie termin ten w przypadku jego uchybienia nie podlega przywróceniu, nie ma też innej możliwości obrony przed skutkami takiego uchybienia. W związku z tym konsekwencje naruszenia tego terminu są bardzo dotkliwe dla wnioskodawcy, gdyż nawet w sytuacji, gdy spełni on wszystkie przesłanki do uzyskania pomocy finansowej przewidzianej w rozporządzeniu, a w szczególności założy stosowną uprawę leśną i poniesie związane z tym wydatki pomocy tej nie otrzyma. Należy przyjąć, iż przepis § 10 ust. 1 rozporządzenia znajduje zastosowanie
jedynie w przypadku uchybienia terminowi ostatecznemu do złożenia oświadczenia o wykonaniu zalesienia zgodnie z planem zalesienia, a zatem nie złożenia tego oświadczenia do dnia 31 maja. Termin 14-dniowy jest jedynie terminem dyscyplinującym stronę i jego uchybienie, w sytuacji, gdy wnioskodawca nie przekroczył terminu ostatecznego nie może skutkować wydaniem decyzji o odmowie przyznania świadczenia.
Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez organ administracyjny powoduje, że w przypadku zalesienia wykonanego jesienią zastrzeżenie terminu "nie później do dnia 31 maja roku następującego po roku, w którym zalesienie wykonano jesienią" byłoby niepotrzebne. Skoro bowiem producent dokonuje zalesienia jesienią jest zobowiązany w terminie 7 dni od założenia uprawy leśnej poinformować o tym nadleśniczego, a następnie w terminie 14 dni złożyć oświadczenie kierownikowi biura powiatowego Agencji, zatem termin - 31 maja nie może znaleźć zastosowania. Taki sposób czytania przepisu narusza zasady wykładni językowej.
Podkreślenia wymaga również, że termin 14-dniowy nie biegnie od daty otrzymania zaświadczenia wydanego przez nadleśniczego, ale od daty zawiadomienia nadleśniczego o założeniu uprawy leśnej. W związku z tym, zachowanie przez producenta rolnego stosunkowo krótkiego 14-dniowego terminu do złożenia oświadczenia wraz z zaświadczeniem możliwe jest tylko wówczas, gdy przed upływem tego terminu otrzyma on zaświadczenie wydane przez nadleśniczego. W konsekwencji zachowanie tego terminu jest uzależnione od szybkości i sprawności działania innego organu, jakim jest nadleśnictwo, bowiem tylko wtedy, gdy organ ten w terminie krótszym niż 14 dni sprawdzi w terenie fakt założenia uprawy leśnej zgodnie z planem zalesienia, wyda i doręczy stosowne zaświadczenie producent może zachować termin 14-dniowy. Tym samym strona nie ma wpływu na dotrzymanie tego terminu mimo, że zdaniem organu miałby on decydujący wpływ na uzyskanie przez nią pomocy finansowej na zalesienie. Przyjęcie takiego rozwiązania naruszałoby zasadę zaufania
do państwa i tworzonego przez nie prawa wynikającą z klauzuli demokratycznego państwa prawa zawartej w art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, jak również zasadę równości wobec prawa zawartą w art. 32 Konstytucji, bowiem sytuacja prawna osób występujących o przyznanie płatności byłaby zróżnicowana, w zależności od tego, czy inny organ zdąży w terminie 14-dniowym wydać stosowne zaświadczenie.
Dodatkowo należy wskazać, że podobne stanowisko do przyjętego w niniejszej sprawie jest prezentowane w informacjach dotyczących zasad przyznawania pomocy finansowej na zalesianie gruntów rolnych zamieszczonych na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zatem przez ten organ akceptowanych i mających przez to charakter oficjalny. W broszurach informacyjnych - "Zalesienia gruntów rolnych - Krok po kroku" i "Zalesianie gruntów rolnych - Przewodnik" wskazano jednoznacznie, że producent rolny, aby móc skorzystać z płatności na zalesienie powinien m.in. złożyć do biura powiatowego ARiMR oświadczenie o wykonaniu zalesienia w terminie do 31 maja. Natomiast termin 14-dniowy (liczony od dnia powiadomienia nadleśniczego przez producenta rolnego o założeniu uprawy leśnej) w broszurach tych jest traktowany jako termin, w którym nadleśniczy sprawdza poprawność wykonania zalesienia i wystawia stosowne zaświadczenie, a zatem termin zakreślający ramy czasowe do podjęcia czynności przez nadleśniczego, a
nie producenta rolnego. Taki sposób interpretacji przepisów dotyczących terminów zalesienia nie jest sprzeczny z wykładnią dokonaną przez Sąd.
W tym stanie rzeczy zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów § 9 ust. 2 i § 10 ust. 1 rozporządzenia, które miało wpływ na wynik sprawy, w związku z tym na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) oraz art. 135 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.
Na podstawie art. 152 w/w ustawy orzeczono, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 1 w/w ustawy.