Tezy
Pogląd, że prawo pomocy przysługuje tylko w sytuacjach wyjątkowych jest niezgodny z art. 246 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./, który nie zawiera takiej przesłanki do przyznania tego prawa.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Aliny i Józefa B. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11.07.2005 r. VII SA/Wa 454/05 w sprawie ze skargi Aliny i Józefa B. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 7.02.2005 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności pozwolenia na budowę postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania WSA w Warszawie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 11.07.2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniosek skarżących Aliny i Józefa B. o przyznanie im prawa pomocy w zakresie całkowitym. Zgodnie z podanymi w tym wniosku oświadczeniami wnioskodawców Sąd ustalił, iż na utrzymanie czteroosobowej rodziny uzyskują oni łączny dochód w kwocie 3.480 zł. Posiadając przy tym dom o powierzchni 110 m2, budynek gospodarczy i działkę o powierzchni 110 m2 wnioskodawcy znajdują się - zdaniem Sądu I instancji - w sytuacji umożliwiającej im poniesienie pełnych kosztów sądowych i kosztów związanych z ustanowieniem radcy prawnego. Sąd zwrócił przy tym uwagę na to, iż strony postępowania sądowoadministracyjnego winny ponosić koszty tego postępowania zaś udzielenie prawa pomocy wiąże się z jej dofinansowaniem z budżetu Państwa, co powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach wyjątkowych.
Wymienione postanowienie małżonkowie B. zaskarżyli zażaleniem, zarzucając mu naruszenie przepisu art. 246 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skarżący podnieśli, że Sąd I instancji wadliwie ocenił ich sytuację materialną i mylnie uznał, iż są oni w stanie ponosić pełne koszty związane z niniejszym postępowaniem. Posiadana przez nich nieruchomość nie tylko nie daje im dochodu, lecz z jej utrzymaniem wiążą się znaczne wydatki., Przy niskich dochodach całej rodziny skarżący nie są w stanie ponieść kosztów sądowych oraz kosztów pomocy adwokackiej. Dlatego wnoszą oni o zmianę zaskarżonego postanowienia i uwzględnienie ich wniosku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wojewódzki Sąd Administracyjny nie kwestionował prawdziwości oświadczeń wnioskodawców zawartych w ich wniosku o prawo pomocy i uznał za wystarczające do rozpoznania tego wniosku zawarte w nim informacje, mimo iż zgodnie z art. 255 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ mógł zażądać dodatkowych informacji obrazujących rzeczywistą sytuację strony. Ustalając, iż na utrzymanie czworga dorosłych osób rodzina ta dysponuje kwotą 3480 zł miesięcznie, przy czym znajduje się w niej student bez własnych dochodów Sąd I instancji uznał, iż skarżący mogą ponieść pełne koszty postępowania. Ocena ta budzi zasadnicze wątpliwości. Wojewódzki Sąd Administracyjny istotne znaczenie przywiązał przy tym do faktu posiadania przez skarżących domu, budynku gospodarczego i niewielkiej działki rolnej, nie ustalając jednak czy przynoszą one skarżącym jakieś dochody, czy - jak podniesiono w zażaleniu - z ich utrzymaniem wiążą się dodatkowe wydatki. Pogląd,
iż prawo pomocy przysługuje tylko w sytuacjach wyjątkowych jest niezgodny z art. 246 par. 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który nie zawiera takiej przesłanki do przyznania żądanego prawa. Nadto Sąd pominął to, że możliwe jest częściowe tylko uwzględnienie wniosku strony o całkowite prawo pomocy, gdy sąd stwierdzi, że strona może ponieść tylko część kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny /art. 246 par. 1 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/. Zaskarżone orzeczenie zapadło więc z naruszeniem art. 146 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dlatego na mocy art. 185 par. 1 w zw. z art. 197 par. 2 powołanej wyżej ustawy orzeczono jak w sentencji.