Tezy
Ustawowy wymóg złożenia wniosku o prawo pomocy na urzędowym formularzu ma na celu zobligowanie strony do zwięzłego i rzeczowego wykazania oraz usystematyzowania okoliczności faktycznych mających wpływ na wynik tego postępowania. Sądowi ma natomiast umożliwić szybką ocenę tych okoliczności oraz sformułowanie rozstrzygnięcia. Brak nadania wnioskowi takiej formy skutkuje powstrzymaniem się sądu od badania zasadności żądania strony i pozostawieniem go bez rozpoznania.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Stowarzyszenia "Z.-M." na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 lipca 2005 r. VII SA/Wa 578/05 w przedmiocie pozostawienia bez rozpoznania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi Stowarzyszenia "Z.-M." na postanowienie Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 14 lutego 2005 r. (...) w przedmiocie odmowy dopuszczenia do udziału w postępowaniu postanawia: zażalenie oddalić.
Uzasadnienie
Zawartym w skardze wnioskiem z dnia 4 kwietnia 2005 r., Stowarzyszenie "Z.-M." wystąpiło o zwolnienie od kosztów sądowych. Pismem z dnia 19 maja 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wezwał skarżące Stowarzyszenie do usunięcia braku tego wniosku poprzez nadesłanie uzupełnionego formularza urzędowego. Skarżące Stowarzyszenie nie usunęło tego braku w wyznaczonym terminie.
Postanowieniem z dnia 11 lipca 2005 r., VII SA/Wa 578/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, rozpoznając sprzeciw, pozostawił bez rozpoznania wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu tego postanowienia wskazano, iż stosownie do art. 257 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./, wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu lub którego braków strona nie uzupełniła w zakreślonym terminie, pozostawia się bez rozpoznania.
Postanowienie to Stowarzyszenie "Z.-M." zaskarżyło zażaleniem do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o przyznanie prawa pomocy we wnioskowanym wcześniej zakresie i ponawiając argumentację zawartą we wniosku oraz sprzeciwie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Żądanie zwolnienia od kosztów sądowych, stosownie do art. 245 par. 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym. Tego rodzaju wniosek, aby mógł zostać poddany ocenie sądu powinien spełniać oznaczone wymogi formalne. W szczególności zaś powinien zostać złożony na urzędowym formularzu. Zgodnie bowiem z art. 252 par. 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniosek o przyznanie prawa pomocy składa się na formularzu według ustalonego wzoru.
Zawarty w skardze z dnia 4 kwietnia 2005 r. wniosek o przyznanie prawa pomocy nie czynił zadość temu wymogowi, więc pismem z dnia 19 maja 2005 r. Sąd I instancji wezwał skarżące Stowarzyszenie do usunięcia tego braku. Pomimo upływu wyznaczonego terminu Stowarzyszenie nie uzupełniło wniosku poprzez złożenie go na urzędowym druku.
Właściwie ocenił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w zaskarżonym postanowieniu, że wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu nie może zostać poddany ocenie sądu i podlega pozostawieniu bez rozpoznania. Stosownie do art. 257 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniosek o przyznanie prawa pomocy, który nie został złożony na urzędowym formularzu lub którego braków strona nie uzupełniła w zakreślonym terminie, pozostawia się bez rozpoznania. Ustawowy wymóg złożenia wniosku o prawo pomocy na sformalizowanym urzędowym formularzu ma na celu zobligowanie strony do zwięzłego i rzeczowego wykazania oraz usystematyzowania okoliczności faktycznych mających wpływ na wynik tego postępowania. Sądowi orzekającemu ma natomiast umożliwić szybką ocenę tych okoliczności oraz sformułowanie rozstrzygnięcia. Brak nadania wnioskowi takiej formy skutkuje powstrzymaniem się sądu od badania zasadności żądania strony i pozostawieniem go bez rozpoznania.
Mając powyższe na względzie, należało w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 par. 1 i 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. orzec jak w sentencji.