Tezy
Właściciel działki sąsiedniej ma, wynikające z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. 2003 nr 207 poz. 2016 ze zm./, prawo do poszanowania jego uzasadnionych interesów, wynikających z prawa do korzystania ze swojej własności. Usytuowanie budynku na działce budowlanej, z poszanowaniem interesu prawnego właścicieli działek sąsiednich, oznacza nie tylko uwzględnienie norm, o których mowa w par. 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie /Dz.U. nr 75 poz. 690 ze zm./, ale także wyważenia interesów inwestora i właścicieli działek sąsiednich. Wyważenie tych interesów prawnych oznacza uwzględnienie istniejącej zabudowy oraz możliwości zabudowy działek.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Włodzimierz Ryms /spr./ Sędziowie sędzia NSA Jacek Chlebny sędzia NSA Marek Gorski Protokolant Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 14 września 2006 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 czerwca 2005 r., sygn. akt VII SA/Wa 480/04 w sprawie ze skargi L. Ł. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] marca 2004 r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 czerwca 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę L. Ł. i uchylił decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] marca 2004 r., którą organ odwoławczy uchylił decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] grudnia 2003 r., wydaną w postępowaniu nadzorczym, stwierdzającą nieważność decyzji Prezydenta Miasta R. z dnia 16 kwietnia 2003 r. o pozwoleniu na budowę budynku handlowo - usługowego przez W. i M. T. w R., przy ul. W. oraz odmówił stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta R.
W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.
Podstawę stwierdzenia nieważności pozwolenia na budowę przez Wojewodę Mazowieckiego stanowiło ustalenie, że decyzja została wydana z rażącym naruszeniem art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane oraz § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.), ponieważ narusza uzasadnione interesy osób trzecich. Budynek został zlokalizowany w granicy z działką nr 81, której właścicielką jest L. Ł., nie będzie przylegał do budynku na działce sąsiedniej, ponieważ sąsiednie działki nie są zabudowane, co ogranicza możliwość dalszego inwestowania. Po rozpoznaniu odwołania W. i M. T. organ odwoławczy uchylił decyzję organu pierwszej instancji i odmówił stwierdzenia nieważności pozwolenia na budowę, prezentując pogląd, iż usytuowanie budynku ścianą bez otworów okiennych bezpośrednio przy granicy z działką sąsiednią jest zgodne z § 12 ust. 6 pkt 1 powołanego rozporządzenia z dnia
12 kwietnia 2002 r., jeżeli wynika to z ustaleń decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Projekt zagospodarowania działki stanowiący część zatwierdzonego projektu budowlanego jest zgodny z decyzją z dnia 8 lipca 2002 r. o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (załącznikiem graficznym do tej decyzji). Twierdzenie, że usytuowanie obiektu budowlanego inwestorów ogranicza dalsze inwestowanie na działce nr 81 może uzasadniać jedynie naruszenie interesów faktycznych, a nie prawnych.
W ocenie Sądu, skoro organ odwoławczy uchylił decyzję organu pierwszej instancji i odmówił stwierdzenia nieważności pozwolenia na budowę, powinien szczegółowo wyjaśnić, dlaczego kwestionowana decyzja nie narusza § 12 powołanego rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r., w brzmieniu tego przepisu obowiązującym w dacie wydania pozwolenia. Organ powołał się na to, że usytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki jest dopuszczalne, jeżeli wynika to z ustaleń decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podczas gdy decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie zawiera ustaleń dotyczących usytuowania budynku w ostrej granicy z sąsiednimi działkami. Nie zawiera takich ustaleń także miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W tym stanie organ odwoławczy powinien jednoznacznie ustalić, czy usytuowanie obiektu narusza przepis § 12 powołanego rozporządzenia, a jeżeli tak, to czy naruszenie to jest rażące w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. Z tych względów Sąd uchylił zaskarżoną
decyzję na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
W skardze kasacyjnej wniesionej przez M. T. podniesiono zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w związku z art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną, skarga L. Ł. podlegała oddaleniu, ponieważ zaskarżona decyzja nie naruszała przepisów prawa. Organ jednoznacznie stwierdził, iż usytuowanie budynku nie narusza przepisów § 12 powołanego rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r. i brak jest podstaw do stwierdzenia nieważności pozwolenia na budowę, a stanowisko w tym względzie zostało należycie uzasadnione, po wyjaśnieniu okoliczności sprawy. Przytaczając takie podstawy kasacyjne wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi, ewentualnie o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy sądowi do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.
Skarżąca L. Ł. w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniosła o oddalenie skargi kasacyjnej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw. Podstawowy zarzut skargi sprowadza się do tego, iż nie było podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji, ponieważ organ odwoławczy wszechstronnie wyjaśnił i ocenił okoliczności sprawy oraz prawidłowo ocenił, iż decyzja o pozwoleniu na budowę nie narusza prawa, a w szczególności nie narusza § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zarzut ten nie jest uzasadniony, ponieważ pomija istotne elementy motywów, którymi kierował się Sąd pierwszej instancji uchylając zaskarżoną decyzję. Po pierwsze, z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, iż Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego uchylając decyzję organu pierwszej instancji i odmawiając stwierdzenia nieważności pozwolenia na budowę nie dokonał pełnej oceny, dlaczego kwestionowana decyzja o pozwoleniu na budowę w zakresie usytuowania budynku przy granicy działki skarżącej (w ostrej granicy) nie narusza
§ 12 powołanego rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r., w brzmieniu tego przepisu obowiązującym w dacie wydania pozwolenia na budowę. Sąd pierwszej instancji trafnie zwrócił uwagę, iż organ powołał się na to, że budynek może być usytuowany przy granicy działki skarżącej, ponieważ wynika to z ustaleń decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podczas gdy z decyzji z dnia 8 lipca 2002 r. o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu to nie wynika. Decyzja ta nie zawiera ustaleń co do takiego usytuowania budynku, a ustala jedynie linie rozgraniczające planowanej inwestycji w stosunku do ulic. Po drugie, stanowisko organu odwoławczego wyrażone w zaskarżonej decyzji, że twierdzenia skarżącej o ograniczeniu możliwości zabudowy jej działki na skutek usytuowania budynku inwestorów przy granicy działki wskazuje na naruszenie jedynie interesu faktycznego, a nie prawnego jest oczywiście wadliwe. Właściciel działki sąsiedniej ma, wynikające z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 Prawo
budowlane, prawo do poszanowania jego uzasadnionych interesów, wynikających z prawa do korzystania ze swojej własności. Usytuowanie budynku na działce budowlanej, z poszanowaniem interesu prawnego właścicieli działek sąsiednich, oznacza nie tylko uwzględnienie norm, o których mowa w § 12 powołanego rozporządzenia, ale także wyważenia interesów inwestora i właścicieli działek sąsiednich. Wyważenie tych interesów prawnych oznacza uwzględnienie istniejącej zabudowy oraz możliwości zabudowy działek. Ten aspekt sprawy nie był przez organ odwoławczy oceniany i dlatego Sąd słusznie stwierdził, iż w postępowaniu nadzwyczajnym o stwierdzenie nieważności decyzji (w tym przypadku o stwierdzenie nieważności pozwolenia na budowę) organ powinien jednoznacznie ustalić, czy kwestionowana decyzja została wydana z naruszeniem prawa oraz ocenić, w razie ustalenia, że decyzja została wydana z naruszeniem prawa, czy naruszenie prawa ma charakter rażący w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.
Z tych względów nie można podzielić zarzutu naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w związku z art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oddalił skargę kasacyjną.