Tezy
Ściągnięcie zaległości podatkowej na drodze egzekucji administracyjnej mieści się w pojęciu zapłaty, która powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego /art. 59 par. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.
Sentencja
FSK 649/04 [pic] W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 22 października 2004r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Adam Bącal Sędziowie NSA Grzegorz Borkowski (spr.) Ryszard Pęk Protokolant Jan Jaworski po rozpoznaniu w dniu 22 października 2004 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w O. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 grudnia 2003r. sygn. akt III SA 726/02 w sprawie ze skargi Anny K. i Jarosława K. na decyzję Izby Skarbowej w O. /Ośrodek Zamiejscowy w E./ z dnia 14 lutego 2002 r. (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1995 r. uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej podatku za 1995 r. /pkt 1/ i rozstrzygającej o kosztach postępowania /pkt 3/ i w tym zakresie skargę oddala.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem Naczelny Sąd Administracyjny uchylił decyzję Izby Skarbowej w O. w części dotyczącej podatku wymierzonego małżonkom K. za 1995 r., oddalił skargę w części dotyczącej podatku za rok 1996 i zasądził na rzecz skarżących koszty postępowania sądowego.
Jeżeli chodzi o zobowiązanie podatkowe za rok 1995 r. Sąd uznał, że uległo ono przedawnieniu. Stosownie bowiem do art. 70 par. 1 Ordynacji podatkowej, w brzmieniu obowiązującym do końca 2002 r. zobowiązanie podatkowe przedawniało się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, przy czym bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany /art. 70 par. 3/ wskutek pierwszej czynności egzekucyjnej, o której podatnik został powiadomiony. Jednocześnie, zgodnie z art. 70 par. 4 tej ustawy po przerwaniu biegu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następnego po dniu, w którym zakończono postępowanie egzekucyjne. W rozpoznawanej sprawie postępowanie egzekucyjne zakończone w dniu 7.09.2000 r. doprowadziło do wyegzekwowania całej zaległej kwoty. Spełniona zatem została przesłanka określona w art. 70 par. 4 Ordynacji podatkowej. W konsekwencji wydanie decyzji ostatecznej w dniu 14.02.2002 r. nastąpiło po upływie terminu przedawnienia.
Od powyższego wyroku wniósł skargę kasacyjną w trybie art. 101 ustawy z dnia 30.08.2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1271 ze zm./ Dyrektor Izby Skarbowej w O. Wyrokowi temu zarzucił naruszenie art. 70 par. 1, par. 3 i par. 4 Ordynacji podatkowej przez niewłaściwe zastosowanie, w konsekwencji czego sąd z naruszeniem art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ uchylił zaskarżoną decyzję.
Wniosek końcowy skargi kasacyjnej zmierza do zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia skargi podatników.
Wnoszący skargę kasacyjną wskazał, że po przerwaniu biegu przedawnienia zaczął on biec od nowa, to jest od dnia 8.09.2000 r., a późniejsze uchylenie decyzji organu I instancji "nie zniweczyło skutku w postaci przerwy w biegu przedawnienia, która nastąpiła po wyegzekwowaniu zaległości wraz z odsetkami". W tej sytuacji nieuzasadniony jest pogląd Sądu, że decyzja Izby Skarbowej została wydana po upływie terminu przedawnienia.
Podatnicy /skarżący/ wnieśli o oddalenie skargi kasacyjnej i o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna - mimo częściowo błędnego uzasadnienia - zasługiwała na uwzględnienie.
W niespornych okolicznościach faktycznych sprawy oczywistym jest, że nie doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego za 1995 r.
Bieg przedawnienia, gdyby nie doszło do jego przerwania, upłynąłby z dniem 31.12.2001 r. Przerwanie biegu przedawnienia przez czynność egzekucyjną, gdyby nie nastąpiło wyegzekwowanie należności, powoduje, że przedawnienie rozpoczyna na nowo /od nowa/ swój pięcioletni bieg, a nie - jak przyjął Sąd w zaskarżonym wyroku - biegnie w dalszym ciągu, licząc od końca roku kalendarzowego, o którym mowa w art. 70 par. 1 Ordynacji podatkowej. A zatem - w ustalonych okolicznościach sprawy - upływ biegu przedawnienia nastąpiłby dopiero w dniu 6.09.2005 r. Rozważania te są jednak bezprzedmiotowe, skoro całą należność wyegzekwowano już w dniu 7.09.2000 r. Ściągnięcie zaległości podatkowej w drodze egzekucji administracyjnej mieści się w pojęciu zapłaty, która powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego /art. 59 par. 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej/. Pogląd ten nie budził wątpliwości w orzecznictwie. M.in. w wyroku z dnia 17 kwietnia 2003 r. I SA/Gd 637/02 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że "do wykonania decyzji
prowadzi zarówno dobrowolna wpłata należnego podatku przez podatnika jak i przymusowe wykonanie zobowiązania w drodze egzekucji" /Przegląd Podatkowy 2004 nr 1 str. 43, por. także wyroki wydane w sprawach III SA 6474/97 i III SA 3184/97 - nie publ./. Wprawdzie w literaturze wyrażono pogląd, że "termin przedawnienia rozpoczyna bieg na nowo następnego dnia po dniu zrealizowania /podkr. NSA/ tytułu wykonawczego" /Ordynacja podatkowa Komentarz - praca zbiorowa Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis W-wa 2004 r. str. 271/ jednakże nie wydaje się on możliwy do zaakceptowania. Oznaczałoby to w praktyce, że organ podatkowy po upływie 5 lat byłby zmuszony do zwrotu każdego wyegzekwowanego podatku /i to z odsetkami/. Skoro w dniu 7.09.2001 r. cały należny od małż. K. za 1995 r. podatek ściągnięto w drodze egzekucji, to ich zobowiązanie podatkowe w tym samym dniu wygasło i nie może wygasnąć po raz drugi, na skutek przedawnienia. Zarzut naruszenia art. 70 par. 1, jak i wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów ustawy z 1995 r.
o Naczelnym Sądzie Administracyjnym był zatem uzasadniony.
Ponieważ w sprawie Sąd nie naruszył przepisów postępowania zasadnym był wniosek Dyrektora Izby Skarbowej o rozpoznanie skargi /art. 188 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/, która jako bezzasadna, podlegała oddaleniu /art. 151 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/. Przemawiały za tym te same przesłanki, które Sąd przytoczył w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w odniesieniu do decyzji odnoszącej się do podatku należnego za rok 1996. Brak wniosku Dyrektora o przyznanie kosztów postępowania kasacyjnego czyni zbędnym orzeczenie w tym przedmiocie.