Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

FSK 2587/04 - Wyrok NSA z 2005-06-22

0
Podziel się:

1. Nieskuteczne doręczenie decyzji nie może stanowić podstawy wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Wniosek o przywrócenie terminu opiera się na założeniu, że decyzja, od której wniesiono odwołanie została skutecznie doręczona i że uchybienie terminu do wniesienia odwołania nastąpiło bez winy strony.
2. Skutek prawny doręczenia pisma osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej powstaje przez sam fakt jego odbioru dokonanego przez osobę upoważnioną i wobec tego doręczenie następuje w dacie potwierdzenia przez tę osobę odbioru pisma. Na jej ustalenie nie ma wpływu to, czy osoba ta przekazała następnie pismo osobom powołanym do dokonania czynności, których pismo dotyczyło.
3. W odniesieniu do osoby prawnej, uznanie braku winy do wniesienia środka odwoławczego w ustawowym terminie, wymaga uprawdopodobnienia braku winy osoby legitymowanej do podejmowania czynności prawnej w jej imieniu. "Brak winy" należy w każdym przypadku pojmować w sposób obiektywny. Wynika stąd, że w razie gdy ustalone przez sąd okoliczności uchybienia świadczą o zachowaniu się strony, noszącym znamiona winy - w jakiejkolwiek jej postaci, a zatem także winy polegającej na niedbalstwie, nie można dokonać przywrócenia uchybionego terminu.

Tezy

  1. Nieskuteczne doręczenie decyzji nie może stanowić podstawy wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Wniosek o przywrócenie terminu opiera się na założeniu, że decyzja, od której wniesiono odwołanie została skutecznie doręczona i że uchybienie terminu do wniesienia odwołania nastąpiło bez winy strony.
  1. Skutek prawny doręczenia pisma osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej powstaje przez sam fakt jego odbioru dokonanego przez osobę upoważnioną i wobec tego doręczenie następuje w dacie potwierdzenia przez tę osobę odbioru pisma. Na jej ustalenie nie ma wpływu to, czy osoba ta przekazała następnie pismo osobom powołanym do dokonania czynności, których pismo dotyczyło.
  1. W odniesieniu do osoby prawnej, uznanie braku winy do wniesienia środka odwoławczego w ustawowym terminie, wymaga uprawdopodobnienia braku winy osoby legitymowanej do podejmowania czynności prawnej w jej imieniu. "Brak winy" należy w każdym przypadku pojmować w sposób obiektywny. Wynika stąd, że w razie gdy ustalone przez sąd okoliczności uchybienia świadczą o zachowaniu się strony, noszącym znamiona winy - w jakiejkolwiek jej postaci, a zatem także winy polegającej na niedbalstwie, nie można dokonać przywrócenia uchybionego terminu.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2005 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. Spółki z o.o. w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 9 września 2004 r. SA/Sz 1550/03 w sprawie ze skargi Spółka z o.o. M. w S. na postanowienie Izby Skarbowej w S. w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania - uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania WSA w Szczecinie; (...).

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę "M." Spółka z o.o. w S. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia 2 lipca 2003 r. o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w S. z dnia 26 lutego 2003 r. określającej Spółce wysokość należnego zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług za grudzień 2001 r. oraz ustalającej dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wyjaśnił, że przedmiotem zaskarżenia w tej sprawie było postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania i że kontrola jego legalności zmierzała do zbadania, czy organ podatkowy prawidłowo ocenił wskazane w art. 162 par. 1 i 2 Ordynacji podatkowej przesłanki przywrócenia terminu. Podkreślił jednak, że ponieważ skarżąca podnosiła w skardze zarzut nieskutecznego doręczenia decyzji wydanej przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej, konieczne było odniesienie się do tego zarzutu, mimo iż powinien stanowić podstawę do żądania przez stronę doręczenia jej decyzji, a nie do występowania z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. W tym kontekście - przytaczając treść art. 151 Ordynacji podatkowej - Sąd wyjaśnił, że spółka z o.o. "M.", która wskazała w dokumentach rejestracyjnych, jako siedzibę i miejsce prowadzenia działalności gospodarczej: "N., ul. T. Kościuszki 17", we wskazanym miejscu nie funkcjonowała, ani przed rozpoczęciem kontroli skarbowej, ani
w trakcie tej kontroli, ani też po jej zakończeniu. Natomiast z ustaleń inspektora kontroli skarbowej wynikało, że prezes zarządu Spółki oraz główna księgowa zajmowali pomieszczenia zlokalizowane w S. przy ul. H. i że tam znajdowały się księgi podatkowe Spółki.

Ponadto Marek R. - Prezes Zarządu Spółki - jako miejsce do przeprowadzenia kontroli, wskazał inspektorowi kontroli skarbowej pomieszczenia spółki z o.o. "K." w S. przy ul. H. Z dokumentacji kontrolnej wynikało, że w toku całej kontroli korespondencję adresowaną do spółki "M." odbierała i potwierdzała jej odbiór osoba dysponująca pieczęcią o treści: "Sekretariat Małgorzata R. oraz pieczęcią z datownikiem o treści: "Sekretariat Wpłynęło Data (...) Małgorzata R.". Także odbiór decyzji z dnia 26 lutego 2003 r. potwierdziła ta sama osoba w dniu 28 lutego 2003 r. pierwszą ze wskazanych pieczęci. Sąd zaznaczył, że powyższe okoliczności dowodziły, że decyzja wydana w wyniku kontroli skarbowej, została doręczona osobie upoważnionej do odbioru korespondencji adresowanej do spółki "M.", a prawidłowość i skuteczność doręczenia decyzji skarżącej Spółce potwierdzało pismo Urzędu Przewozu Poczty S. z dnia 9 października 2003 r.

Podkreślił, że wbrew zarzutom skargi organ kontroli skarbowej nie był zobowiązany na podstawie par. 36 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 sierpnia 1998 r. w sprawie regulaminu wykonywania tymczasowego aresztowania /Dz.U. nr 111 poz. 700/ do doręczenia decyzji finalizującej kontrolę skarbową prezesowi zarządu Spółki w areszcie śledczym, mimo wcześniejszego zapoznania go w areszcie z dokumentacją z kontroli, gdyż adresem korespondencyjnym Spółki na czas trwania kontroli był "S." ul. H.". Skoro prezes zarządu w areszcie śledczym przebywał już od 6 lutego 2003 r. i z dokumentacją z kontroli został zapoznany w dniu 18 lutego 2003 r., a decyzja została wydana 26 lutego 2003 r., to - zdaniem Sądu - uznać należało, że posiadał wiedzę o tym, iż w niedługim czasie wydana zostanie decyzja wymiarowa i wobec tego miał możliwość zapewnienia sprawnego funkcjonowania Spółki przez czas jego nieobecności w firmie spowodowanej tymczasowym aresztowaniem. Słusznie - jak zauważył Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego
wyroku - podniosła Izba Skarbowa w zaskarżonym postanowieniu, że pobyt skarżącego, jako jedynego członka zarządu Spółki, w areszcie śledczym zobowiązywał go do podjęcia działań w celu zapewnienia sprawnej organizacji Spółki w czasie nieobecności w Spółce. Powyższe okoliczności wskazywały na to, że doręczenie decyzji wydanej w wyniku kontroli inspektora kontroli skarbowej było prawidłowe i skuteczne wobec skarżącej Spółki.

Przechodząc do oceny zaskarżonego postanowienia w zakresie jego zgodności z art. 162 par. 1 i 2 Ordynacji podatkowej Sąd zauważył, że przepisy te przewidują możliwość przywrócenia terminu w sytuacji, gdy zainteresowany uprawdopodobni /przedstawi wiarygodne okoliczności/, że naruszenie terminu nastąpiło bez jego winy, a wniosek o przywrócenie zostanie złożony w ciągu 7 dni od ustania przyczyny uchybienia terminu i gdy wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu zostanie dopełniona czynność, dla której termin był wyznaczony. Sąd - przytaczając poglądy prezentowane w nauce prawa administracyjnego /Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, E. Iserzon, I. Starościak, Warszawa 1970 r., str. 136/ - wyjaśnił, że o braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia i że za takie powody uznaje się np. nagłą chorobę, awarię komunikacyjną, pożar, powódź.

W ocenie Sądu poddane przez Izbę Skarbową w S. analizie przesłanki ustawowe przywrócenia terminu potwierdziły, że uchybienie terminu w przedmiotowej sprawie nastąpiło w wyniku zaniedbania prezesa Spółki, a nie w wyniku zaistnienia niemożliwych do przezwyciężenia przeszkód. Jego zdaniem słusznie organ ten uznał, że od wspólnika, pełniącego funkcję jedynego członka zarządu spółki prawa handlowego, można oczekiwać i wymagać szczególnej staranności w zakresie prowadzenia spraw takiego podmiotu gospodarczego. Sąd zgodził się z oceną Izby Skarbowej, że w skarżącej Spółce wadliwa była organizacja pracy zarządzania i funkcjonowania firmy i że ta okoliczność nie stanowi o braku winy w zachowaniu terminu procesowego. Zaznaczył, że pobyt jedynego członka zarządu Spółki w areszcie śledczym zobowiązywał go do podjęcia niezwłocznych działań w celu zapewnienia sprawnej organizacji Spółki w czasie jego nieobecności w firmie z tej właśnie nadzwyczajnej przyczyny, jaką niewątpliwie było tymczasowe aresztowanie, tym bardziej,
jeżeli uniemożliwiono pracownikom widzenie z tymczasowo aresztowanym prezesem zarządu Spółki.

Według Sądu, prezes zarządu miał czas na zorganizowanie sprawnego funkcjonowania firmy, jeżeli uwzględni się to, że od momentu jego aresztowania do czasu wydania decyzji wymiarowej kończącej kontrolę skarbową upłynęło 20 dni. W konkluzji tych wywodów Sąd stwierdził, że Izba Skarbowa w S., odmawiając skarżącej Spółce przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji, prawidłowo ustaliła stan faktyczny sprawy oraz zastosowała do tak ustalonego stanu faktycznego obowiązujące prawo i nie naruszyła przepisów proceduralnych.

W skardze kasacyjnej pełnomocnik "M." spółki z o.o. w S. zaskarżył powyższy wyrok w całości wniósł o jego uchylenie w całości zarzucając, że został podjęty z naruszeniem art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "c" ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 121 par. 1 Ordynacji podatkowej oraz art. 162 par. 1 Ordynacji podatkowej poprzez oddalenie skargi, mimo, że uchybienie terminu do wniesienia odwołania nie wynikało z winy spółki. Zaznaczył, że naruszenie wskazanych wyżej przepisów postępowania miało istotny wpływ na wynik postępowania albowiem przesądziło o oddaleniu skargi.

W uzasadnieniu autor skargi kasacyjnej powołał się na zasadę pogłębiania zaufania do organów podatkowych oraz na zasadę praworządności, które nakazują organowi podatkowemu takie wykonywanie obowiązków, aby budziły one zaufanie do organów państwa. Podkreślił, że istotą niniejszej sprawy było ustalenie, czy podatnikowi przysługują tylko formalne prawa, czy też organ podatkowy, kierując się ogólnymi zasadami postępowania podatkowego, zobowiązany jest do takiego działania, aby formalne przepisy mogły być spełnione przez podatnika.

Według skarżącego, nie do pogodzenia z powołanymi wyżej zasadami ogólnymi było postępowanie organu podatkowego, który mając świadomość faktu, iż jednoosobowy członek zarządu jednoosobowej spółki przebywa w zakładzie karnym, zapoznaje go w areszcie z protokołem kontrolnym, natomiast decyzję wymiarową doręcza do siedziby spółki. Zaznaczył, że prezes skarżącej Spółki, po otrzymaniu protokołu, miał prawo oczekiwać, iż także decyzja wymiarowa będzie mu doręczona bezpośrednio do zakładu karnego, gdyż takiego sposobu postępowania oczekiwać należało ze względu na zasadę zaufania obywateli do organów państwa. Skarżący podniósł, że celem przepisów dotyczących doręczania pism, jest zagwarantowanie minimalnej ochrony podatnika w postępowaniu podatkowym i że nie ma żadnych przeszkód, aby organ podatkowy szedł dalej niż to przewidują przepisy prawa w sytuacjach wyjątkowych, a do takich niewątpliwie należało pozbawienie wolności członka zarządu skarżącej Spółki. Podkreślił, że z zasady zaufania obywateli do państwa można
wyprowadzić obowiązek podjęcia przez organ podatkowy wszelkich możliwych starań, aby strona miała możliwość zapoznania się z decyzją, tym bardziej iż w tej sprawie uprzednio organ ten doręczył protokół kontroli do aresztu.

Powtarzając argumenty zawarte w skardze, skarżący zwrócił uwagę na to, że w przepisach prawa nie ma przewidzianego trybu doręczania korespondencji przewidzianego dla osób prawnych w sytuacjach, gdy zarząd tych osób jest pozbawiony wolności. Podkreślił, że par. 36 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 sierpnia 1998 r. w sprawie regulaminu wykonywania tymczasowego aresztowania, regulujący tryb doręczania korespondencji osobom tymczasowo aresztowanym, dotyczy wyłącznie osób fizycznych. Brak takiego uregulowania w odniesieniu do innych podmiotów jest ewidentną luką w prawie i można wyobrazić sobie sytuację, w której osoba prawna, spółka z oo., w której jednoosobowy wspólnik jest jednocześnie prezesem zarządu, a spółka nie zatrudnia pracowników. Gdyby w tej sytuacji przyjąć sposób myślenia prezentowany w zaskarżonym wyroku, to w razie aresztowania takiego członka zarządu, doręczenie do siedziby spółki okazałoby się fikcją. Odwołując się w tej sytuacji do kryteriów celu instytucji doręczenia jako
instytucji postępowania podatkowego, skarżący zaznaczył, że stosując te przepisy organ podatkowy powinien mieć na uwadze, że poprzez ich zastosowanie ma on doręczyć stronie decyzję jednak nie w sposób, który z góry będzie skazany na przegraną, ale tak, aby strona faktycznie mogła się zapoznać decyzją. Wyraził w związku z tym pogląd, że każde inne działanie jest nieskuteczne i świadczy o złej woli organu, który być może celowo nie doręczył decyzji bezpośrednio prezesowi skarżącej Spółki, gdyż miał świadomość istniejących trudności komunikacyjnych na linii spółka - zarząd.

Dyrektor Izby Skarbowej w S. - w odpowiedzi na skargę kasacyjną - wniósł o jej oddalenie i podtrzymał argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji oraz wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa według norm przypisanych. Dodatkowo podniósł, że zarzut skargi kasacyjnej nie został prawidłowo sformułowany, albowiem z jego treści nie wynikało na czym polegało uchybienie wskazanych przepisów, jak też nie wykazano czy to uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 176 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./, skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany. Według art. 174 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę kasacyjną można oprzeć wyłącznie na naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie /pkt 1/ lub na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy /pkt 2/.

Skarga kasacyjna wniesiona w rozpatrywanej sprawie /sporządzona przez radcę prawnego/ nie odpowiada w pełni wymaganiom, o których mowa w art. 176 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Uwagi te dotyczą przede wszystkim sformułowania przewidzianych w art. 174 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podstaw skargi kasacyjnej. Nie wskazano w skardze kasacyjnej jasno i wyraźnie czy skarżący, zarzucając zaskarżonemu wyrokowi, iż podjęty został z naruszeniem art. 145 par. 1 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 121 par. 1 oraz art. 162 par. 1 Ordynacji podatkowej, stawia zarzut naruszenia prawa materialnego /art. 174 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/, czy też zarzut naruszenia przepisów postępowania /art. 174 pkt 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/. Dopiero na podstawie użytych w zarzucie sformułowań oraz na podstawie uzasadnienia skargi można ustalić, że skarżący opiera swoje zarzuty na drugiej z wymienionych wyżej podstaw kasacyjnych. Rygoryzm formalny w stosunku do skargi kasacyjnej - jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 22 lipca 2004 r. /GSK 356/04 - ONSAiWSA 2004 Nr 3 poz. 72/ -
służyć ma ustaleniu w sposób niebudzący wątpliwości zakresu rozpoznania sprawy przez Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd nie powinien bowiem domyślać się intencji skarżącego i formułować za niego zarzutów pod adresem zaskarżonego wyroku. Z drugiej jednak strony granice tego rygoryzmu wyznaczają standardy dwuinstancyjnego postępowania sądowego, odnoszące się również do postępowania przed sądami administracyjnymi /art. 176 ust. 1 Konstytucji RP/. Obejmują one realny dostęp do środka odwoławczego /skargi kasacyjnej/, rozumiany zarówno jako prawo do wniesienia takiej skargi, jak i prawo do merytorycznego jej rozpatrzenia.

W rozpoznawanej sprawie autor skargi kasacyjnej zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów postępowania przez nienależytą ocenę naruszenia przez Izbę Skarbową art. 121 par. 1 i art. 162 par. 1 Ordynacji podatkowej i zaaprobowanie stanowiska, że ustalone w sprawie okoliczności faktyczne nie dawały podstaw do przywrócenia terminu do złożenia odwołania. Ponieważ strona skarżąca wskazała na istotę naruszenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny przepisów postępowania sądowoadministracyjnego, tj. art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "c" Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sposób sformułowania w tej sprawie podstaw skargi kasacyjnej można uznać za dopuszczalny.

Rozpoznając skargę kasacyjną w tak zakreślonych ramach należy na wstępie zauważyć, iż całkowicie chybiony jest zarzut wadliwej /zdaniem autora skargi kasacyjnej/ oceny prawidłowości doręczenia decyzji wydanej przez Dyrektora Urzędu Skarbowego.

W tym zakresie Wojewódzki Sąd Administracyjny trafnie zauważa, iż formułowanie takiego zarzutu, tj. nieskutecznego doręczenia decyzji nie może stanowić podstawy wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Wniosek o przywrócenie terminu opiera się na założeniu, że decyzja, od której wniesiono odwołanie została skutecznie doręczona i że uchybienie terminu do wniesienia odwołania nastąpiło bez winy strony. Doręczenie, które nie jest skuteczne nie powoduje rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia odwołania. W tej sytuacji organ podatkowy musi z urzędu dokonać ponownego doręczenia decyzji stronie. We wniesionej w niniejszej sprawie skardze kasacyjnej brak jest zarzutu, iż osoba, która odebrała decyzję kierowaną do Spółki /Małgorzata R./ nie była upoważniona do odbioru korespondencji. Skarga ta nie zawiera także zarzutu naruszenia art. 151 Ordynacji podatkowej. Związanie granicami skargi kasacyjnej /art. 183 par. 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/ uniemożliwia ocenę prawidłowości
ustalenia, że decyzja nie została skutecznie doręczona.

Za wiążące w związku należy uznać stwierdzenie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że prawidłowość doręczenia decyzji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej nie budzi zastrzeżeń i że nie doszło w rozpatrywanej sprawie do naruszenia przez Izbę Skarbową art. 121 par. 1 Ordynacji podatkowej, zwłaszcza że przepis ten nie normuje kwestii dotyczących doręczenia decyzji. Brzmienie art. 151 Ordynacji podatkowej jest jasne i nie wymaga szczegółowej wykładni. Osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej pisma doręcza się w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia działalności - osobie upoważnionej do odbioru, korespondencji. Skutek prawny doręczenia pisma wymienionym wyżej podmiotom powstaje przez sam fakt jego odbioru dokonanego przez osobę upoważnioną i wobec tego doręczenie następuje w dacie potwierdzenia przez tę osobę odbioru pisma. Na jej ustalenie nie ma wpływu to, czy osoba ta przekazała następnie pismo osobom powołanym do dokonania czynności, których pismo dotyczyło. Jest
to już sprawa wewnętrznej organizacji pracy jednostki organizacyjnej będącej adresatem pisma.

Stwierdzając, że chybione były zarzuty kasacji dotyczące prawidłowości doręczenia decyzji, za uzasadniony Naczelny Sąd Administracyjny uznał natomiast zarzut nienależytej oceny okoliczności faktycznych, które - według autora skargi kasacyjnej - uzasadniały przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. Art. 162 par. 1 Ordynacji podatkowej - dla jego prawidłowego zastosowania - wymaga "uprawdopodobnienia", a nie "wykazania" braku winy strony w jego uchybieniu. W odniesieniu do osoby prawnej, uznanie braku winy do wniesienia środka odwoławczego w ustawowym terminie, wymaga uprawdopodobnienia braku winy osoby legitymowanej do podejmowania czynności prawnej w jej imieniu. "Brak winy" należy w każdym przypadku pojmować w sposób obiektywny. Wynika stąd, że w razie gdy ustalone przez sąd okoliczności uchybienia świadczą o zachowaniu się strony, noszącym znamiona winy - w jakiejkolwiek jej postaci, a zatem także winy polegającej na niedbalstwie, nie można dokonać przywrócenia uchybionego terminu.

Pojmowany obiektywnie miernik "braku winy" w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej musi uwzględniać okoliczności konkretnego przypadku. W rozpatrywanej sprawie, jako przyczyny uchybieniu terminu do złożenia odwołania, skarżąca Spółka wskazała tymczasowe aresztowanie Marka R. - prezesa Zarządu - który był uprawniony do jednoosobowego reprezentowania Spółki oraz będący wynikiem pobytu w areszcie zespół depresyjny, na który zapadł Marek R. po uchyleniu tymczasowego aresztowania. Izba Skarbowa stwierdziła w uzasadnieniu postanowienia o odmowie przywrócenia terminu, że długotrwała /18 - dniowa choroba/ nie wskazywała na brak winy w niezachowaniu terminu, bowiem tak długotrwająca niedyspozycja, w przeciwieństwie do nagłej choroby, która nie pozwala wyręczyć się inną osobą, nie wykluczała dokonania takiej czynności procesowej, jak sporządzenie odwołania i nadanie go w placówce pocztowej osobiście lub przez domownika. Kwestia wpływu stanu psychicznego spowodowanego tymczasowym aresztowaniem i depresją
stwierdzoną w zaświadczeniu lekarskim na uchybienie terminu do złożenia odwołania, w kontekście przesłanek do zastosowania art. 162 par. 1 Ordynacji podatkowej, nie była natomiast przedmiotem oceny przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, mimo że zarzuty związane z nienależytą oceną tej istotnej dla sprawy okoliczności faktycznej zostały zgłoszone w skardze /str. 3 in fine/.

W rezultacie Sąd - stwierdzając w motywach zaskarżonego wyroku, że przyczyną uchybienia terminu do wniesienia odwołania były zaniedbania organizacyjne polegające na niezapewnieniu sprawnej organizacji Spółki w okresie, w którym jej prezes był tymczasowo aresztowany - zaakceptował brak ustaleń co do tego, jaki wpływ na takie zaniedbania miał stan psychiczny, w jakim znalazł się tenże prezes w kontekście stwierdzonego później stanu depresji. Sąd zauważa przy tym, że tymczasowe aresztowanie było w tej sprawie przyczyną nadzwyczajną, oraz że uniemożliwiono pracownikom Spółki widzenie z tymczasowo aresztowanym prezesem zarządu Spółki. Kwestią istotną dla sprawy jawi się w związku z tym to, czy biorąc pod uwagę naturalny dla tymczasowego aresztowania stan zaskoczenia i izolacji, prezes zarządu Spółki mógł we właściwym czasie "zorganizować pracę i zarządzanie firmą", względnie czy mógł osobiście sporządzić i wnieść odwołanie.

W rezultacie - wbrew temu co przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku - ustalenia faktyczne, na których opierało się zaskarżone postanowienie nie były pełne. Trafny w związku z tym okazał się zarzut naruszenia art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "c" Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepis ten nakłada bowiem na sąd administracyjny obowiązek uchylenia decyzji lub postanowienia w całości albo w części, w razie stwierdzenia innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Powyższe oznaczało, że skarga kasacyjna oparta była na uzasadnionych podstawach, co - stosownie do art. 185 par. 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - uzasadniało uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie.

O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono zgodnie z art. 203 pkt 1 i art. 205 par. 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz par. 14 ust. 2 pkt 1 lit. "c" i ust. 2 lit. "a" rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /Dz.U. nr 163 poz. 1349 ze zm./. Na sumę kosztów składają się: wpis od skargi kasacyjnej - 100 zł, opłatę kancelaryjną od wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia - 100 zł, oraz wynagrodzenie pełnomocnika - 180 zł.

orzecznictwo nsa
orzecznictwo
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
KOMENTARZE
(0)