Tezy
Zasada szybkości i sprawności nie może kolidować z zasadą rzetelności i konieczności rozpatrywania wszelkich składanych w sprawie pism. Strona składając pisma procesowe wadliwie sporządzone, uchybiając terminom do wnoszenia środków zaskarżenia i składając kolejne wnioski o przywrócenie terminu do ich wniesienia sama przedłuża postępowanie. Konieczność orzekania o dopuszczalności pism procesowych oraz wyjaśnienie okoliczności uzasadniających przywrócenie terminu z natury rzeczy przedłuża postępowanie sądowe.
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Wydziale II Izby Finansowej skargi Zygmunta P. o stwierdzenie, że nastąpiła przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Szczecinie, SA/Sz 1878/00 w sprawie ze skargi Zygmunta P. na decyzję Izby Skarbowej w S. Ośrodek Zamiejscowy w K. z dnia 20 czerwca 2000 r., (...) w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1994 r. postanawia - oddalić skargę o stwierdzenie, że nastąpiła przewlekłość postępowania.
Uzasadnienie
Zygmunt P. w dniu 1 października 2004 r. wniósł o stwierdzenie, że nastąpiła przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Szczecinie w sprawie z jego skargi o wznowienie postępowania sądowego zakończonego prawomocnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodka Zamiejscowego w Szczecinie z dnia 12 września 2001 r. o SA/Sz 1878/00. Powołanym wyrokiem oddalono skargę Zygmunta P. na decyzję Izby Skarbowej w S. Ośrodka Zamiejscowego w K. z dnia 20 czerwca 2000 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1994 r. W skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki Skarżący wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie "w zakresie o rozstrzygnięciu i rozpoznaniu wniosków skarżącego o przyznanie prawa pomocy i zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów i opłat sądowych wpisów od skarg: o wznowienie postępowania sądowego, skargi kasacyjnej i zażaleń" oraz zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa kwoty
10 000 zł.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie, że w tej sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania nie jest zasadna i podlega oddaleniu.
Skarga o stwierdzenie, że w postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym nastąpiła przewlekłość postępowania może być uwzględniona, jeżeli są podstawy do przyjęcia, że na skutek działania lub bezczynności sądu naruszone zostało prawo strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki /art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki - Dz.U. nr 179 poz. 1843/. Konieczne jest więc ustalenie, że wystąpiła zwłoka w postępowaniu sądowym /przewlekłość postępowania/ oraz, że zwłoka w postępowaniu sądowym jest nieuzasadniona. Stosownie do przepisu art. 2 powołanej ustawy o nieuzasadnionej zwłoce można mówić wówczas, jeżeli postępowanie w sprawie trwa dłużej, niż to konieczne, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, ale także zachowań stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Ocena ta nie może być oderwana od obowiązku sądu
rozpoznawania wszystkich spraw wniesionych do sądu bez nieuzasadnionej zwłoki.
Jak wynika z treści rozpatrywanej skargi, Skarżący domaga się stwierdzenia, iż naruszono jego prawo do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w zakresie rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wniosków o przyznanie prawa pomocy i zwolnienie od kosztów sądowych skargi o wznowienie postępowania, skargi kasacyjnej i zażaleń wniesionych w sprawie. Jak wynika z akt sprawy wniosek o przyznanie prawa pomocy skarżący wniósł w dniu 31 marca 2004 r. Wniosek ten oddalono postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2004 r. A zatem nie można stwierdzić, iż działanie Sądu w tym zakresie trwało dłużej, niż to konieczne dla rozstrzygnięcia wniosku. Zażalenie na powyższe postanowienie Naczelny Sąd Administracyjny oddalił w dniu 29 lipca 2004 r. Wniosek Skarżącego z dnia 11 września 2004 r. o przywrócenie terminu do wniesienia i rozpatrzenia wniosku o przyznanie prawa pomocy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odrzucił postanowieniem z 23 września 2004 r.
Ponadto zauważyć należy, iż postępowania ze skargi o wznowienie postępowania sądowego nie można uznać za naruszające prawo strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Skarga ta, wniesiona 21 października 2003 r., uzupełniona na wezwanie Sądu w dniu 22 stycznia 2004 r., została odrzucona postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 26 stycznia 2004 r. W tym samym dniu Skarżący złożył wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, który następnie Sąd odrzucił postanowieniem z dnia 23 lutego 2004 r. Skargę kasacyjną z dnia 25 lutego 2004 r. odrzucono postanowieniem z dnia 16 marca 2004 r. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, działanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie nie trwało dłużej, niż jest to konieczne dla rozstrzygnięcia wnoszonych pism procesowych.
Zasada szybkości i sprawności rozstrzygania nie może kolidować z zasadą rzetelności i koniecznością rozpatrywania wszelkich składanych w sprawie pism procesowych. Skarga na decyzję Izby Skarbowej w przedmiocie podatku od osób fizycznych została rozstrzygnięta wyrokiem z dnia 12 września 2001 r. Nie można stwierdzić naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w sytuacji, gdy Skarżący, mimo merytorycznego rozstrzygnięcia sporu, składa w sprawie kolejne wnioski oraz skargi - w większości przypadków spóźnione lub niedopuszczalne. Zasad rzetelności postępowania wymaga od Sądu wnikliwego zapoznania się ze zgromadzonymi w sprawie pismami. A zatem nie można obligować Sądu do jednoczesnego rozstrzygania wszystkich skarg, zażaleń i wniosków złożonych w sprawie. Podkreślić należy, iż skarga dotyczy działania Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, który - jak wynika z akt sprawy - każde kolejne pismo Skarżącego rozpatrywał w kolejności określonej przez
przepisy prawa i kolejności ich wpływu.
Ponadto zauważyć należy, iż Strona przedłuża postępowanie składając pisma procesowe wadliwie sporządzone, uchybiając ustawowym terminom do wnoszenia środków zaskarżenia i składając kolejne wnioski o przywrócenie terminu do ich wniesienia. Konieczność orzekania o dopuszczalności pism procesowych oraz wyjaśniania okoliczności uzasadniających przywrócenie terminu z natury rzeczy przedłuża postępowanie sądowe.
W ocenie Sądu, mając na względzie ilość wniosków i kolejnych środków odwoławczych wnoszonych przez Skarżącego, nie można stwierdzić iż postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Szczecinie trwa dłużej, niż jest to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.