Wybory w Polsce. Co Polacy myślą o systemie wyborczym?

21 proc. badanych uważa, że dopracowany system informatyczny pozwoli uniknąć nieprawidłowości podczas wyborów i zagwarantuje ich ważność; 9 proc. postuluje poprawę informowania, jak prawidłowo oddać głos - wynika z sondażu CBOS.

CBOS przypomina, że przebieg i oficjalne wyniki ubiegłorocznych, jesiennych wyborów samorządowych wzbudziły wiele kontrowersji. Kłopoty z systemem informatycznym i wydłużone oczekiwanie na ogłoszenie ostatecznych wyników, odsetek głosów nieważnych w wyborach do sejmików wojewódzkich (blisko 18 proc.), wyniki wyborów różniące się od danych uzyskanych w badaniu exit poll wywołały publiczną dyskusję na temat przyczyn tych zjawisk.

Najczęściej zgłaszanym postulatem działania, by w przyszłości uniknąć nieprawidłowości podczas wyborów i zagwarantować ich wiarygodność jest usprawnienie, dopracowanie systemu informatycznego obsługującego wybory - tak odpowiedziało 21 proc. badanych.

Co jedenasty badany (9 proc.) mówił o konieczności poprawy informowania wyborców o sposobie głosowania, potrzebie dostarczenia lepszych, bardziej czytelnych instrukcji dla głosujących oraz konieczności przeprowadzenia kampanii medialnych poświęconych temu, jak głosować, jak prawidłowo oddać głos.

Dość często mówiono też o kwestiach związanych z organizacją pracy przy wyborach - ankietowani wskazali na konieczność wcześniejszego rozpoczęcia przygotowania do wyborów czy też ich lepszego przygotowania, lepszej organizacji (7 proc.).

5 proc. badanych zgłosiło postulat wymiany członków Państwowej Komisji Wyborczej (ośmiu z dziewięciu sędziów zrezygnowało z członkowstawa w PKW), przy czym na ogół kładziono nacisk na konieczność odmłodzenia jej składu.

Równie często badani wskazywali na potrzebę zatrudnienia bardziej wiarygodnej firmy informatycznej i wiązali to też z koniecznością zmiany sposobu wyłaniania firmy przygotowującej system informatyczny (5 proc. ).

4 proc. postulowało konieczność zwiększenia kontroli i nadzoru nad procesem wyborczym, a w szczególności zainstalowanie kamer, monitoringu w komisjach wyborczych, które miałyby śledzić proces oddawania głosów i ich liczenia. Badani mówili także ogólnie o potrzebie zwiększenia kontroli nad pracami komisji wyborczych, zwiększenia nadzoru nad przebiegiem wyborów (4 proc.).

3 proc. ankietowanych uważa, że nic nie należy robić - obecne przepisy są wystarczające. 28 proc. nie miało zdania.

CBOS podsumował, że przedstawiane przez badanych recepty na usprawnienie i zagwarantowanie wiarygodności procesu wyborczego można pogrupować w cztery główne kategorie. Chodzi o: usunięcie niedociągnięć organizacyjnych i technicznych, w tym głównie dotyczących programu informatycznego (41 proc.); wzmożenie kontroli całego procesu wyborczego oraz większej rzetelności w pracy komisji wyborczych (13 proc.); różnego rodzaju zmiany w ordynacji wyborczej lub innych przepisach dotyczących sposobu przeprowadzania wyborów (12 proc.); dostarczenie wyborcom dokładniejszych informacji na temat sposobu głosowania (9 proc.).

CBOS przypomina, że prezydent Bronisław Komorowski skierował do Sejmu projekt zmian w kodeksie wyborczym, który zakłada wprowadzenie obowiązku informowania wyborców m.in. o terminie i sposobie głosowania; przywrócenie w protokołach komisji wyborczych - istniejącej wcześniej, ale wyeliminowanej w grudniu 2010 roku Ş- informacji o przyczynach nieważności oddanych głosów; możliwość rejestrowania dźwięku i obrazu przez mężów zaufania podczas liczenia głosów, powrót do jednostronnych kart do głosowania, wprowadzenie przezroczystych urn wyborczych, wprowadzenie 9-letniej kadencji sędziów PKW oraz wzmocnienie pozycji przewodniczącego PKW.

_ Prezydenckie propozycje zmian w kodeksie wyborczym w dużej mierze odpowiadają oczekiwaniom społecznym w tym zakresie _ - ocenia CBOS.

CBOS przeprowadził badanie metodą wywiadów bezpośrednich (face to face) wspomaganych komputerowo (CAPI) w dniach 4-11 grudnia ub. roku na liczącej 936 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.