Wiązanie w izbach wytrzeźwień bezprawne

Przepis dotyczący kwestii stosowania w izbach wytrzeźwień niewymienionych wprost w ustawie środków przymusu bezpośredniego oraz zapis o terminie wejścia w życie nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości są niezgodne z konstytucją - uznał w środę Trybunał Konstytucyjny.

Trybunał rozpoznawał sprawę w pełnym składzie, żaden z sędziów nie zgłosił zdania odrębnego. Sejm uchwalił zmiany w tej ustawie na początku stycznia, miały one m.in. regulować zasady ustalania wysokości opłat za pobyt w izbach wytrzeźwień. Kwestie te musiały zostać określone w ustawie, gdyż w kwietniu zeszłego roku TK uznał dotychczasowe zasady ustalania wysokości opłat za pobyt w izbach za niekonstytucyjne. Dodatkowo jednak zapisy ustawy podczas prac legislacyjnych uzupełniono o zawarte wcześniej w rozporządzaniu zapisy o stosowaniu środków przymusu bezpośredniego wobec osób trafiających do izb.

W połowie stycznia prezydent zdecydował o skierowaniu nowelizacji do TK. We wniosku zakwestionowany został przepis dotyczący stosowania przymusu. Przymus ten - zgodnie z uchwalonym przepisem - w formie unieruchomienia osoby miałby polegać na obezwładnieniu z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł lub kaftanów bezpieczeństwa albo _ innych urządzeń technicznych _. Zapis ten przewidywał więc otwarty katalog środków przymusu, co - jak wskazał prezydent - nie jest zgodne z ustawą zasadniczą.

Trybunał podzielił argumentację prezydenta wskazując, że niedopuszczalne jest pozostawienie w ustawie tak dużego zakresu swobody odnośnie stosowania przymusu. Uzasadniając orzeczenie sędzia TK Wojciech Hermeliński zaznaczył, że według zaskarżonego przepisu - poza wymienionymi w ustawie - nie było wykluczone używanie innych środków przymusu o różnym stopniu intensywności. _ Powyższa uwaga odnosi się także do urządzeń, które w czasie uchwalania ustawy w ogóle nie były znane _ - dodał sędzia.

Zdaniem przedstawiciela prezydenta przed TK mec. Aleksandra Proksy orzeczenie potwierdza tezę, że _ nie wolno stosować takich środków przymusu, których ustawa wyraźnie nie przewiduje i przy przyjęciu procedur nieznanych ustawie _. _ Katalog środków przymusu pozostaje taki jak dotychczas, a Trybunał nie zgodził się na jego otwarcie na inne, nieokreślone środki _ - dodał.

Inny zarzut prezydenckiego wniosku dotyczył tego, że prezydent otrzymał nowelizację 11 stycznia. Ustawodawca określił natomiast termin jej wejścia w życie na 17 stycznia, tego dnia bowiem traciły moc uchylone przepisy dotyczące opłat. _ W przypadku niezwłocznego podpisania ustawy, okres pomiędzy ogłoszeniem ustawy a jej wejściem w życie wynosiłby maksymalnie pięć dni. W ten sposób zostałby naruszony powszechnie obowiązujący standard odpowiedniej vacatio legis, który powinien wynosić 14 dni _ - wskazywał prezydent.

Jak zaznaczył Hermeliński, _ nie zapewniając odpowiedniego czasu na podpisanie ustawy i jej ogłoszenie vacatio legis może ulec niebezpiecznemu skróceniu, a w skrajnych okolicznościach termin wejścia w życie może poprzedzić ogłoszenie ustawy _.

_ Prezydent zwróci się teraz do marszałek Sejmu o opinię, czy podpisać ustawę z pominięciem niekonstytucyjnych przepisów, czy też dostrzegana jest zasadność zwrotu ustawy do Sejmu w celu wprowadzenia poprawek _ - powiedział dziennikarzom Proksa.

Przedstawiciel prezydenta ocenił także, że - do czasu wejścia w życie nowelizacji - w kwestii pobierania opłat za pobyt w izbach wytrzeźwień w obecnie obowiązującym stanie prawnym nie ma dostatecznych przepisów, na podstawie których może być określana i pobierana taka opłata. _ Sprawa jest prawnie wątpliwa, ale w odniesieniu do tych opłat, jako danin publicznych, przysługuje droga sądowa i jeśli ktoś kwestionuje pobranie takiej opłaty może uruchomić drogę sądową _ - zaznaczył.