Europejska Komisja Przeciw Rasizmowi i Nietolerancji Rady Europy przyznała, że Polska poczyniła postępy w pewnych sferach, ale skrytykowała powszechność wypowiedzi rasistowskich.
Komisja zaznaczyła, że rządowy pełnomocnik do spraw równego traktowania podjął interesujące inicjatywy w celu walki z rasizmem i pokrewnymi postaciami dyskryminacji, mianowano specjalnych prokuratorów do spraw przestępstw o podłożu rasistowskim, sędziowie i policja przechodzą odpowiednie szkolenie w tym zakresie, a w województwach utworzono ośrodki wspierania ofiar.
Za postęp uznano także przyjęcie programu na rzecz społeczności romskiej, który ma na celu zaspokajanie potrzeb Romów w zakresie mieszkań, opieki zdrowotnej i zatrudnienia. Polska podjęła też ważne kroki, by przeciwdziałać dyskryminacji na tle etnicznym i narodowościowym w sferze edukacji, łącznie z zatrudnianiem pedagogów wspomagających wrażliwe grupy społeczne i likwidacją osobnych klas dla Romów.
_ Jednak w Polsce utrzymują się zachowania dyskryminacyjne. W świecie politycznym i wpływowych mediach jest częściowo tolerowany antysemityzm. Rasizm wśród kibiców piłki nożnej, łącznie z rażącym znieważaniem czarnoskórych graczy i ordynarnymi odwołaniami do holokaustu, jest poważnym problemem, który musi być rozwiązany przez władze, jak również Polski Związek Piłki Nożnej i kluby piłkarskie _ - podkreśla komisja.
Jej zdaniem, antysemityzm jest _ milcząco akceptowany przez wpływową grupę medialną zależną od organizacji katolickiej oraz czasami nawet przez duże partie polityczne _. Raport nie wymienia z nazwy ani organizacji, ani grupy medialnej. Wskazuje, że w Polsce utrzymuje się też _ wiara w żydowski spisek _, a pisma antysemickie są sprzedawane w kioskach w Warszawie i innych miastach.
Komisja pisze także: _ Niektóre skrajnie prawicowe organizacje bez przeszkód kontynuują działalność. Dochodziło do aktów przemocy na tle rasistowskim. Istnieje ewidentna potrzeba ukrócenia mowy nienawiści w publikacjach i w internecie. Ważny wkład do wniesienia w tej sferze mają sądy i należy zwiększyć zaufanie w zdolność Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do rozpatrywania skarg dotyczących standardów etycznych _.
ECRI wytyka Polsce również brak kompleksowego prawodawstwa anydyskryminacyjnego, brak niezależnego wyspecjalizowanego organu do walki z rasizmem i dyskryminacją z powodu rasy, koloru skóry, języka, religii, narodowości lub pochodzenia etnicznego, a także brak niezależnego mechanizmu wnoszenia skarg na policję.
_ Stopień realizacji obowiązku szkolnego wśród dzieci romskich pozostaje niski. Warunki życia wielu społeczności romskich są wciąż nieodpowiednie, gdyż niektórzy burmistrzowie utrudniają realizację programu na rzecz społeczności romskiej _ - czytamy.
ECRI przedstawia w związku z tym szereg zaleceń, z których trzy mają znaczenie priorytetowe i ich realizacja zostanie sprawdzona przez Komisję za dwa lata. Są to: złożenie w parlamencie kompleksowego ustawodawstwa przeciwko dyskryminacji, powierzenie niezależnemu organowi prerogatyw, które zgodnie z rekomendacjami ECRI powinien mieć wyspecjalizowany organ do walki z rasizmem i dyskryminacją rasową, oraz zachęcenie Polskiego Związku Piłki Nożnej do opracowania norm zachowania, by przeciwdziałać rasizmowi wśród kibiców.
Jeśli chodzi o polski Kościół katolicki, ECRI pisze, że _ władze powinny podjąć w ramach wspólnej komisji rządu i Episkopatu Polski kwestię roli Kościoła katolickiego jako lidera opinii publicznej w walce z rasizmem _.
ECRI opublikowała też w czwartek raporty dotyczące innych państw. We Francji Komisja krytykuje stosowanie przez policję rasowego klucza, co przejawia się m.in. tym, że - jak wynika z badania Instytutu Społeczeństwa Otwartego z 2009 r. - policjanci kontrolują podejrzanych nie na podstawie zachowania, tylko pochodzenia etnicznego i ubioru. ECRI stwierdza także dyskryminację pod względem dostępu do pracy, edukacji i różnych usług wobec mniejszości wyróżniających się wyglądem, muzułmanów, imigrantów i Romów. Także Gruzji ECRI zarzuca niedostateczną integrację mniejszości, m.in. Turków, Romów i Czeczenów.
W przypadku obu państw Komisja stwierdza jednak także postępy. We Francji chwali m.in. _ aktywną rolę władz francuskich w walce z antysemityzmem w różnych dziedzinach _, a w Gruzji przyjęcie w 2009 r. _ krajowej koncepcji na rzecz tolerancji i integracji obywatelskiej _.
