Wprowadzenie przedsądu znacznie ograniczyło możliwość skorzystania ze skargi kasacyjnej w sprawach cywilnych. Należy wprowadzić obowiązek uzasadnienia postanowienia o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania - apelują prawnicy.
Dzisiaj Trybunał Konstytucyjny rozpozna skargę konstytucyjną dotyczącą braku pisemnego uzasadnienia postanowienia o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Zdaniem skarżącej takie przepisy naruszają konstytucyjne prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy.
SN nie uzasadnia odmowy
Wprowadzona w 2000 roku instytucja przedsądu polega na wstępnym badaniu przez Sąd Najwyższy, czy przedstawione w skardze kasacyjnej okoliczności dostatecznie uzasadniają przyjęcie jej do rozpoznania.
W praktyce SN odmawia rozpoznawania wielu spraw. Nie musi tłumaczyć, dlaczego nie przyjmuje sprawy do rozpoznania. Ustawodawca zwolnił go z obowiązku sporządzania uzasadnienia decyzji.
_ Wprowadzona w 2000 roku instytucja przedsądu polega na wstępnym badaniu przez Sąd Najwyższy, czy przedstawione w skardze kasacyjnej okoliczności dostatecznie uzasadniają przyjęcie jej do rozpoznania.Sąd nie musi uzasadnić odmowy. _
Zdaniem prof. Andrzeja Zielińskiego z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie przyjęta regulacja dotycząca skargi kasacyjnej jest niezgodna z konstytucyjną zasadą zaufania obywatela do organów państwa.
Brak przejrzystości sądu
W opinii Kingi Krawczyk, radcy prawnego z Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy, odmowa przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania powinna być przez sąd uzasadniana.
- Skarżący dostaje wydane w składzie jednego sędziego postanowienie o odmowie przyjęcia skargi do rozpoznania bez uzasadnienia. Działanie takie może zmniejszać zaufanie stron do wymiaru sprawiedliwości - wyjaśnia Krawczyk. "Przedsąd jest ważnym w skutkach aktem jurysdykcyjnym, zatem przyczyny odmowy rozpoznania sprawy winny być znane stronom i ich pełnomocnikom" - dodaje.
Zdaniem Bartosza Frączyka z Kancelarii Frączyk & Frączyk rozwiązania przyjęte przez kodeks postępowania cywilnego budzą istotne wątpliwości. "Odmowa przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania bez uzasadnienia powoduje brak należytej przejrzystości działania sądu. Prowadzi to do arbitralności rozstrzygnięć" - podsumowuje Frączyk.
_ Izba Cywilna Sądu Najwyższego 4008 spraw wpłynęło, 1562 razy odmówiono przyjęcia do rozpoznania (tzw. przedsądu). _
Podkreśla on też, że również orzekanie w składzie jednego sędziego powoduje, iż wzrasta prawdopodobieństwo pomyłek.
Ograniczony dostęp do kasacji
Przedsąd w obecnym kształcie krytykują adwokaci i radcowie prawni oraz ich klienci.
Zdaniem Bartosza Grohmana, adwokata w kancelarii White & Case, konstrukcja przyjęta w k.p.c. ogranicza stronom dostęp do kontroli kasacyjnej, a tym samym dostęp do sądu.
- Sąd Najwyższy dowolnie podejmuje decyzje o przyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania. Razi nie tylko sam fakt takiej dowolności, ale przede wszystkim to, że sąd nie sporządza uzasadnienia swojej decyzji - wyjaśnia Grohman.
Prawo do rzetelnego procesu
Prawnicy podkreślają, że przepisy powinny określać dla rozstrzygnięć sądów takie wymogi formalne, aby nie było wątpliwości, że podejmowane rozstrzygnięcia opierają się na przepisach prawa. Obecnie strona nie ma możliwości uzyskania informacji o rzeczywistych powodach odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej.
_ W praktyce większa część skarg kasacyjnych nie jest przyjmowana do rozpoznania. W efekcie pełnomocnik strony musi wyręczać sąd i tłumaczyć swojemu klientowi podstawy braku przyjęcia skargi _.
W opinii Zbigniewa Kruczkowskiego, radcy prawnego z kancelarii Linklaters, należy wprowadzić obowiązek uzasadniania postanowień o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
- Wyeliminuje to zarzut arbitralności i uznaniowości orzeczeń wydawanych w ramach przedsądu - podsumowuje Zbigniew Kruczkowski.
Izba Cywilna Sądu Najwyższego 4008 spraw wpłynęło, 1562 razy odmówiono przyjęcia do rozpoznania (tzw. przedsądu)