Komunizm w Polsce. IPN ogłosił kolejne imiona i nazwiska ofiar

Wśród żołnierzy polskiego podziemia antykomunistycznego zidentyfikowanych po ekshumacjach na Wojskowych Powązkach jest wybitny oficer AK, major Bolesław Kontrym _ Żmudzin _. Prezydent Bronisław Komorowski poinformował, że jego kancelaria pracuje nad nowelizacją prawa, która usprawni ekshumację szczątków ofiar komunizmu z lat 40. i 50.

Podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim krewni ofiar otrzymali od IPN noty identyfikacyjne swoich bliskich.

_ - To największa chyba satysfakcja, jeśli można uczestniczyć w procesie, który na końcu musi dać do myślenia wszystkim złym ludziom, że choćby nie wiem co, choćby sto lat minęło, choćby to był aparat gigantycznego kłamstwa - i tak prawda wyjdzie na wierzch; i tak prawdę można ujawnić. Nie po to, żeby kogoś nienawidzić, ale po to, aby czynić świat lepszym i mądrzejszym _ - powiedział prezydent Bronisław Komorowski.

Poinformował, że jego kancelaria pracuje nad nowelizacją prawa, która usprawni ekshumację szczątków ofiar komunizmu z lat 40. i 50. Na ukończeniu są prace nad projektem nowelizacji trzech ustaw: o IPN, o grobach i cmentarzach wojennych oraz o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Komorowski podkreślił, że powodem podjęcia prac nad zmianami w prawie są przeszkody natury prawnej, które uniemożliwiają prowadzenie ekshumacji ze względu na inne, istniejące już groby.

_ - Ciesząc się i będąc dumnym z dokonań na rzecz polskiej wolności, mamy świadomość, że nie są wszystkie wypełnione karty historii w sposób taki, jak byśmy chcieli _ - mówił prezydent.

Zmiana przepisów ma pozwolić m.in. na przeniesienie na stałe ok. 200 grobów wybudowanych na Łączce w latach 80., pod którymi znajdują się szczątki ofiar komunizmu z lat 40. i 50. Obecnie prawo zabrania przenoszenia grobów na stałe w inne miejsce bez zgody - jak szacuje IPN - kilku tysięcy krewnych pochowanych tam osób. Możliwa jest jedynie na wniosek prokuratury ich ekshumacja, ale wówczas wszystkie groby musiałyby wrócić na swoje miejsce. Po zmianie przepisów IPN zamierza wznowić prace i dokończyć wydobywanie szczątków ofiar; następnie Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, jak zapowiedział jej sekretarz Andrzej Krzysztof Kunert, wybuduje panteon upamiętniający żołnierzy antykomunistycznego podziemia.

Komorowski potwierdził, że prowadzone są rozmowy ws. upamiętnienia ofiar zbrodni czasów stalinowskich. - _ Będę temu sprzyjał, bo trzeba to zrobić solidnie, przyzwoicie i uczciwie _ - zapewnił.

Podczas niedzielnej uroczystości Instytut Pamięci Narodowej ogłosił wyniki identyfikacji ośmiu osób, ekshumowanych na Łączce Cmentarza Wojskowego w Warszawie. Jest wśród nich wybitny oficer AK, mjr Bolesław Kontrym _ Żmudzin _ - oficer Policji Państwowej w II Rzeczypospolitej, major Wojska Polskiego i cichociemny. Wyrok na nim wykonano 2 stycznia 1953 r. w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Szczątki Bolesława Kontryma zostały odnalezione 24 maja 2013 r. na Łączce Cmentarza Powązkowskiego Wojskowego w Warszawie.

Zidentyfikowano też szczątki żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego i ofiar komunistycznej bezpieki: Juliana Czerwiakowskiego (ps. Jurek, Jerzy Tarnowski), Bolesława Częścika (ps. Orlik ), Stefana Głowackiego (ps. Smuga), Zygmunta Szymanowskiego (ps. Jezierza), Dionizego Sosnowskiego (ps. Zbyszek, Józef), Ludwika Jana Świdra (ps. Johann Puk) i Aleksandra Tomaszewskiego (ps. Al, Bończa).

W ceremonii brali udział krewni ofiar reżimu komunistycznego. Uroczystość ogłoszenia imion i nazwisk żołnierzy, których szczątki wydobyto podczas prac ekshumacyjnych IPN na Wojskowych Powązkach, ma związek z przypadającą 27 września br. 75. rocznicą powstania Polskiego Państwa Podziemnego.

IPN od kilku lat w całej Polsce prowadzi systematyczne poszukiwania miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego. Na tzw. Łączce powązkowskiej nekropolii w latach 1948-1956 komunistyczna bezpieka ukrywała ciała ofiar - często to byli żołnierze, którzy opierali się sowietyzacji Polski. Do tej pory na Łączce wydobyto szczątki ok. 200 osób, z których udało się zidentyfikować 28 żołnierzy, w tym z Armii Krajowej i Zrzeszenia _ Wolność i Niezawisłość _. Wśród nich był mjr Zygmunt Szendzielarz ps. Łupaszka, mjr Hieronim Dekutowski ps. Zapora, a także ostatni dowódca Narodowych Sił Zbrojnych ppłk Stanisław Kasznica.