Droższa izba wytrzeźwień. Prezydent podpisał ustawę

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał dziś nowelizację ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Wprowadza ona m.in. maksymalną opłatę za pobyt w izbie wytrzeźwień. W życie nie wejdą zaś przepisy dotyczące środków przymusu w izbach - zakwestionował je TK.

O podpisaniu noweli poinformowano na stronie internetowej prezydenta. Sejm zmienił ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi na początku stycznia. Prezydent skierował ją jednak do Trybunału Konstytucyjnego, a ten w lipcu uznał za niekonstytucyjne niektóre jej przepisy.

Zgodnie z ustawą to samorządy, a nie minister zdrowia będą określać opłaty za pobyt w izbach wytrzeźwień. Maksymalnie będzie to 300 zł (co roku waloryzowane), a nie jak do tej pory 250 zł. Samorządy określą też zasady doprowadzania, przyjmowania, zwalniania osób nietrzeźwych oraz organizacji izb wytrzeźwień.

Kwestie opłat musiały zostać określone w ustawie, bo w kwietniu 2012 r. TK uznał dotychczasowe zasady ich ustalania za niekonstytucyjne. Dodatkowo jednak zapisy ustawy podczas prac legislacyjnych uzupełniono o zawarte wcześniej w rozporządzaniu zapisy o stosowaniu środków przymusu bezpośredniego wobec osób trafiających do izb. O wykreślenie ich z projektu w czasie prac w parlamencie apelowała Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

W połowie stycznia prezydent skierował nowelizację do TK. We wniosku zakwestionowany został przepis dotyczący stosowania przymusu. Przymus ten - zgodnie z uchwalonym przepisem - w formie unieruchomienia osoby miałby polegać na obezwładnieniu z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł lub kaftanów bezpieczeństwa albo _ innych urządzeń technicznych _. Zapis ten przewidywał więc otwarty katalog środków przymusu, co - jak wskazał prezydent - nie jest zgodne z ustawą zasadniczą.

Trybunał podzielił argumentację prezydenta, wskazując, że niedopuszczalne jest pozostawienie w ustawie tak dużego zakresu swobody odnośnie stosowania przymusu. Uzasadniając orzeczenie, sędzia TK Wojciech Hermeliński zaznaczył, że według zaskarżonego przepisu - poza wymienionymi w ustawie - nie było wykluczone używanie innych środków przymusu o różnym stopniu intensywności. _ Powyższa uwaga odnosi się także do urządzeń, które w czasie uchwalania ustawy w ogóle nie były znane _ - mówił sędzia.

TK za niekonstytucyjny uznał także przepis o terminie wejścia w życie nowelizacji, o co również wnosił prezydent. Komorowski otrzymał ustawę 11 stycznia, zaś jej termin wejścia w życie określono na 17 stycznia (wtedy traciły moc przepisy zakwestionowane przez TK w kwietniu 2012 r.). We wniosku do TK prezydent wskazywał, że to naruszenie powszechnie obowiązującego standardu odpowiedniego vacatio legis, który powinien wynosić 14 dni.

Po orzeczeniu TK z lipca 2013 r. reprezentujący prezydenta mec. Aleksander Proksa zapowiadał, że Komorowski zwróci się do marszałek Sejmu o opinię, czy podpisać ustawę z pominięciem niekonstytucyjnych przepisów, czy też lepiej zwrócić ustawę do Sejmu w celu wprowadzenia poprawek. Ostatecznie prezydent podpisał ustawę w poniedziałek. Za wyjątkiem przepisów zakwestionowanych przez TK wejdzie ona w życie po dwóch tygodniach od ogłoszenia.

Ustawa, której projekt przygotowało Ministerstwo Zdrowia, dotyczy też zasad doprowadzania, przyjmowania, zwalniania osób nietrzeźwych, organizacji izb wytrzeźwień, sprawowania opieki zdrowotnej nad osobami tam przetrzymywanymi oraz zasad stosowania środków przymusu bezpośredniego. Wszystkie te sprawy były do tej pory regulowane w rozporządzeniu.