38-letni dr Adam Bodnar, wiceprezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, został wybrany przez Sejm na Rzecznika Praw Obywatelskich. Jego najważniejsze osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej wiążą się z tematem praw człowieka; jest zwolennikiem związków partnerskich oraz in vitro.
Jeśli wybór Bodnara na RPO zatwierdzi jeszcze Senat, zastąpi on dr Irenę Lipowicz, która odchodzi po 5-letniej kadencji.
- Po 25 latach urząd RPO zasługuje na to, aby tchnąć w niego nowego ducha i energię - mówił Bodnar, gdy jego kandydaturę prezentowała koalicja ponad 50 organizacji pozarządowych. Twierdzi on, że - Rzecznik powinien być awangardą zmian, ostrzegać polityków przed potencjalnymi zagrożeniami praw jednostki, krytykować, kiedy podejmują działania im zagrażające.
Jak oceniał, priorytetem Lipowicz jako RPO w sprawach równościowych były osoby starsze i niepełnosprawne. - Chodzi mi o to, że tematyka dyskryminacji ze względu na orientację seksualną, religię, wyznanie, płeć powinna być przedmiotem uwagi, by wyrównać poziom zainteresowania dotyczący dyskryminacji osób starszych i niepełnosprawnych - mówił Bodnar.
Jego zdaniem RPO powinien być też bardzo aktywny lokalnie. Zaproponował, by RPO rocznie odbywał 16 spotkań - w każdym województwie - z organizacjami lokalnymi.
W swym programie jako RPO Bodnar deklaruje działanie blisko społeczeństwa, stworzenie "mapy naruszeń praw obywatelskich", która pozwoli na nie reagować, chce włączać się w spory sądowe, stając po stronie słabszych, a także zapowiada aktywność w monitorowaniu zmian prawa i reagowanie na zmiany naruszające prawa człowieka. - W dobie społeczeństwa informacyjnego reakcja na naruszenia praw człowieka powinna być szybka - podkreśla. Chce upominać się o wykluczonych i konstytucyjne prawa socjalne, które uważa za niespełnioną obietnicę.
Lewicowe zacięcie
Bodnar mówi o sobie, że poglądy ma lewicowe, ale - jak zauważa - z tymi samymi poglądami w Wielkiej Brytanii mógłby być członkiem Partii Konserwatywnej. Chciałby, aby RPO w większym stopniu angażował się w kwestie antydyskryminacyjne. Uważa, że nauczanie religii nie powinno być finansowane ze środków publicznych, bo nie jest to rolą państwa. Na przesłuchaniu w sejmowej komisji zapowiedział, że kontynuowałby dorobek dotychczasowych RPO, służąc wszystkim obywatelom oraz ochronie praw jednostki. Opisując swój program, powiedział, że jego priorytetem byłyby działania antydyskryminacyjne, m.in. na rzecz osób niepełnosprawnych czy ubezwłasnowolnionych. Podkreślał wagę przejrzystości sprawowania władzy.
- Mamy problem w Polsce z osobami trwale wykluczonymi, np. bezdomnymi, oraz problem z prawem do ochrony zdrowia - oświadczył. Uznał też, że "Polska nie jest przygotowana, by integrować uchodźców z naszym społeczeństwem". Jego zdaniem RPO powinien przyłączać się jako strona do procesów cywilnych np. w sprawach osób starszych, których nieświadomość została wykorzystana przez oszustów, czy w sprawach ofiar komunizmu. Zdaniem Bodnara więcej też powinno być kasacji RPO do SN w sprawach osób czujących się pokrzywdzonymi skazaniem bez prawa do złożenia kasacji.
Pytany o swój stosunek do prawa do adopcji dzieci dla osób homoseksualnych, Bodnar mówił, że dopuszczałby tego typu sytuację np. wtedy, gdy jedno z partnerów związku homoseksualnego ma dziecko z wcześniejszego małżeństwa, które się rozpadło. Podkreślił, że nie jest przeciwny małżeństwom homoseksualnym, ale jako RPO nie miałby prawa dążenia do zmiany konstytucji, bo - jak mówił - nie można by tego wprowadzić do polskiego prawa bez jej zmiany. "RPO musi dbać o autorytet urzędu, a wejście w spory ideologiczne i światopoglądowe mogłoby go podważać i powodować, że Rzecznik nie reprezentowałby wszystkich" - dodał.
Adam Bodnar urodził się w Trzebiatowie w 1977 r., jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Tam też w 2006 r. doktoryzował się pod opieką prof. Mirosława Wyrzykowskiego. Jego praca doktorska pt. "Obywatelstwo wielopoziomowe w europejskiej przestrzeni konstytucyjnej" została wyróżniona w konkursie Przeglądu Sejmowego na najlepszy doktorat z dziedziny prawa konstytucyjnego. Jeszcze w czasie studiów ukończył kurs prawa brytyjskiego (współorganizowany z University of Cambridge) i prawa amerykańskiego (współorganizowany z University of Florida). Studiował też w Central European University w Budapeszcie.
Opinia publiczna zna dr. Bodnara głównie z działalności w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, której jest wiceprezesem. Nadzoruje przygotowywanie przez HFPC raportów na temat przestrzegania praw człowieka w Polsce dla Agencji Praw Podstawowych UE, koordynował też kontakty HFPC z organizacjami międzynarodowymi (szczególnie Radą Europy oraz UE) i pozarządowymi. W 2011 r. otrzymał za to Nagrodę Tolerancji przyznaną przez polskie organizacje LGBT.
Podczas głosowania nad wyborem RPO w klubie Platformy obowiązywała dyscyplina.
