Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne

*Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotnego - kiedy i na jakich warunkach? Poniżej szczegółowe informacje na temat dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. *

1.1 W sprawie będącej przedmiotem informacji osoba fizyczna wykonuje pracę na podstawie umowy o dzieło, dla której prawem właściwym jest prawo polskie. Składki na ubezpieczenie zdrowotne nie były przez wskazaną osobę opłacane przez okres co najmniej pięciu lat. Zainteresowany rozważa możliwość ubezpieczenia zdrowotnego.

1.2 W sprawie będącej przedmiotem informacji osoba fizyczna posiadająca obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zamieszkująca na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, niepodlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w związku z wykonywaniem pracy_ Możliwe jest przystąpienie do ubezpieczenia zdrowotnego dobrowolnego świadcząc usługi na podstawie umowy o dzieło. Nie jest to zaś możliwe w sytuacji, gdy jest się stroną umowy zlecenie, ponieważ osoby wykonujące prace na podstawie umowy zlecenia podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu. _ na podstawie umowy o dzieło, jest małżonkiem osoby, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu pozostawania w stosunku pracy. Osoba niepodlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego rozważa możliwość podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu jako małżonek osoby podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu pozostawiania w stosunku pracy.

2.1 Art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2004.210.2135), zwanej dalej Ustawą”, wskazuje osoby, podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Obowiązkowi podlegają m. in. pracownicy w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a Ustawy), osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, lub osoby współpracujące ze wskazanymi osobami (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy) i in.. Wskazany przepis nie obejmuje swoim zakresem osób wykonujących pracę na podstawie umowy o dzieło.

Mając na uwadze powyższe, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy o dzieło, pod warunkiem, że ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może ubezpieczyć się dobrowolnie na podstawie pisemnego wniosku złożonego w Narodowym Funduszu Zdrowia (art. 68 ust. 1 ustawy), zwanego dalej Funduszem. Wniosek ten stanowi podstawę do zawarcia z Funduszem umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. _ Skorzystanie przez osobę nieobjętą obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z możliwości podlegania obowiązkowi ubezpieczenia z racji przysługiwania mu statusu członka rodziny uzależnione jest od dokonania stosownego zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego (art. 77 ustawy). _Podstawę wymiaru składki opłacanej przez osobę, która jest uprawniona do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, zwanej w dalszej części składką, stanowi kwota deklarowanego miesięcznego dochodu, nie niższa jednak od kwoty odpowiadającej przeciętnemu wynagrodzeniu (art. 68 ust. 4 ustawy). Objęcie wskazanej powyżej osoby dobrowolnym
ubezpieczeniem zdrowotnym uzależnione jest od wniesienia opłaty na rachunek Funduszu (art. 68 ust. 7 ustawy).

Wysokość tej opłaty uzależniona jest od okresu, w którym osoba uprawniona do zawarcie umowy ubezpieczenia dobrowolnego nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym (art. 68 ust. 8 ustawy) oraz podstawy wymiaru składki. Opłatę należy wnieść przed podpisaniem umowy o zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Ustawa dopuszcza, w uzasadnionych przypadkach, możliwość odstąpienia przez Fundusz od pobrania opłaty lub rozłożenia jej na maksymalnie 12 rat miesięcznych (art. 68 ust. 11 ustawy), nie definiując jednak, co należy rozumieć pod pojęciem „uzasadnionego przypadku”, pozostawiając jego dookreślenie praktyce obrotu.

Pojęcie „uzasadniony przypadek” należy do kategorii pojęć niedookreślonych (klauzul generalnych). W praktyce chodzi tutaj o trudną sytuację materialną jednakże ocena czy konkretny przypadek może już powodować odstąpienie_ Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia wiąże się co do zasady z opłatą, która może być nie pobierana lub rozłożona na raty, ale decyzja w tej sprawie charakteryzuje się sporą uznaniowością a przy tym stanie wiedzy nie jesteśmy w stanie określić nawet procenta szans na zwolnienie z uiszczenia opłaty. _ czy rozłożenie na raty opłaty. Do oceny czy dany przypadek mógłby być w ten sposób zakwalifikowany przez Fundusz konieczne byłoby uzyskanie informacji na temat sytuacji majątkowej osoby ubiegającej się o takie dobrowolne ubezpieczenie.

2.2 Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 3 ust. 2 pkt 5 ustawy, przez ubezpieczonego rozumie się również członka rodziny osoby posiadającej obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej zamieszkującej na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, pod warunkiem, że członek rodziny nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego w myśl art. 66 ust. 1 ustawy. Status członka rodziny przysługuje: m.in. dziecku, małżonkowi, wstępnym pozostającym z osobą podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego we wspólnym gospodarstwie domowym (art. 5 pkt 3 ustawy).

Skorzystanie przez osobę nieobjętą obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z możliwości podlegania obowiązkowi ubezpieczenia z racji przysługiwania mu statusu członka rodziny uzależnione jest od dokonania stosownego zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego (art. 77 ustawy).

3.1 Mając na uwadze, iż art. 66 ust. 1 ustawy nie nakłada na osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego, osoba ta uprawniona jest do zawarcia z Funduszem umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Co do zasady wiąże się to jednak z uiszczeniem odpowiedniej opłaty. Zwolnienie z obowiązku uiszczenia opłaty lub rozłożenie jej na maksymalnie 12 rat miesięcznych uzależnione jest od wystąpienia uzasadnionego _ Możliwe jest uzyskanie statusu ubezpieczonego przez osobę będącą małżonkiem osoby podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego po dokonaniu zgłoszenia tego faktu. _przypadku. Ocena, czy dany przypadek należy zakwalifikować do kategorii uzasadnionych zależy od okoliczności konkretnego przypadku, na które składa się m. in. stan rodzinny, majątkowy, szeroko rozumiana sytuacja życiowa i jak już wskazano powyżej nie jest możliwe określenie czy jest to możliwe dla tego konkretnego przypadku bez znajomości szczegółów sytuacji życiowej.

3.2 Na tle stanu faktycznego wskazanego w pkt 2.2, osoba będąca małżonkiem osoby podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie art. 66 ust. 1 ustawy ma prawo do nabycia statusu ubezpieczonego po dokonaniu stosownego zgłoszenia do ubezpieczenia.
Podsumowując, wskazać należy, że:

• • Możliwe jest przystąpienie do ubezpieczenia zdrowotnego dobrowolnego świadcząc usługi na podstawie umowy o dzieło. Nie jest to zaś możliwe w sytuacji, gdy jest się stroną umowy zlecenie, ponieważ osoby wykonujące prace na podstawie umowy zlecenia podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu.
  • • Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia wiąże się co do zasady z opłatą, która może być nie pobierana lub rozłożona na raty, ale decyzja w tej sprawie charakteryzuje się sporą uznaniowością a przy tym stanie wiedzy nie jesteśmy w stanie określić nawet procenta szans na zwolnienie z uiszczenia opłaty.
  • • Możliwe jest uzyskanie statusu ubezpieczonego przez osobę będącą małżonkiem osoby podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego po dokonaniu zgłoszenia tego faktu.