40/1/B/2010

POSTANOWIENIE

z dnia 17 listopada 2009 r.

Sygn. akt Ts 9/09

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Stanisław Biernat,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Dariusza Czarnieckiego w sprawie zgodności:

art. 130² § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 31 grudnia 2008 r. (złożonej w Trybunale Konstytucyjnym 5 stycznia 2009 r.) zarzucono, że art. 130² § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) - błędnie określanego w uzasadnieniu skargi jako art. 370² § 3 k.p.c. - jest niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 78 Konstytucji.

Zdaniem skarżącego przepis będący przedmiotem skargi konstytucyjnej ustanawia zbyt surową sankcję procesową stosowaną wobec strony reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Tym samym stanowi ograniczenie praw konstytucyjnych wskazanych w art. 45 ust. 1 oraz art. 78 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą. Postanowieniem z 15 lutego 2008 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej, Wydział I Cywilny (sygn. akt I Ns 102/06) odrzucił apelację skarżącego jako nienależycie opłaconą. Zażalenie skarżącego zostało oddalone postanowieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu, Wydział II Cywilny - Odwoławczy z 14 kwietnia 2008 r. (sygn. akt II Cz. 441/08). Postanowieniem z 17 czerwca 2008 r. Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej, Wydział I Cywilny (sygn. akt I Ns 102/06) oddalił wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji, apelację odrzucił. Zażalenie skarżącego zostało postanowieniem z 19 września 2008 r. odrzucone przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu, II Wydział Cywilny - Odwoławczy (sygn. akt II Cz 1465/08).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Wniesionej skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg, albowiem merytoryczne rozpatrzenie sformułowanych w niej zarzutów jest zbędne.

Kwestionowany przez skarżącego przepis k.p.c. był już przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, także w kontekście wskazanych w skardze konstytucyjnej wzorców kontroli. Wyrokiem z 17 listopada 2008 r. w sprawie o sygnaturze SK 33/07 (OTK ZU nr 9A, poz. 154) Trybunał Konstytucyjny orzekł między innymi, że art. 130² § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) w zakresie, w jakim przewiduje, że sąd odrzuca nieopłaconą apelację wniesioną przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, bez uprzedniego wezwania do uiszczenia należnej opłaty jest zgodny z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji. We wskazanym wyroku Trybunał Konstytucyjny, odwołując się do poglądów wyrażonych we wcześniejszych orzeczeniach, stwierdził między innymi: „Nie można natomiast mówić o nadmiernym rygoryzmie, jeżeli strona postępowania zastąpiona jest w postępowaniu przed sądem powszechnym przez adwokata, radcę prawnego czy rzecznika patentowego. Z samej bowiem istoty zastępstwa procesowego wypełnianego przez profesjonalnego pełnomocnika wynika uprawnione założenie, że pełnomocnik ten będzie działał fachowo, zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą oraz należytą starannością. Dopuszczalność stosowania surowszego rygoru w odniesieniu do pism procesowych, obarczonych brakami formalnymi, wnoszonych przez pełnomocników procesowych będących profesjonalistami została potwierdzona w orzecznictwie Trybunału (por. wyrok TK z 12 września 2006 r., sygn. SK 21/05, OTK ZU nr 8/A/2006, poz. 103; z 20 grudnia 2007 r., sygn. P 39/06)”.

W kwestii konstytucyjności art. 130² § 3 k.p.c. zob. również wyroki TK z 28 maja 2009 r., P 87/08 (OTK ZU nr 5/A/2009, poz. 72) oraz z 14 września 2009 r., SK 47/07 (OTK ZU nr 8/A/2009, poz. 122).

Art. 39 ust. l pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) stanowi, że Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne. Taki stan rzeczy ma niewątpliwie miejsce, gdy zaskarżony przepis prawny był już przedmiotem kontroli jego zgodności z Konstytucją w innej sprawie rozpoznawanej przez Trybunał (zob. postanowienia z: 3 października 2001 r., SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218; 25 listopada 2002 r., SK 30/01, OTK ZU nr 6/A/2002, poz. 88 oraz 26 marca 2002 r., P 3/02, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 22).

Zważywszy, że przedmiot niniejszej sprawy jest zbieżny z materią, co do której Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się szczegółowo we wspomnianym wyrokach, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej wniesionej przez skarżącego z uwagi na zbędność orzekania.

Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zwraca uwagę, że ustawodawca nałożył na skarżącego szereg obowiązków, których wypełnienie stanowi warunek merytorycznego rozpoznania wniesionej skargi. Jednym z nich jest wniesienie tego nadzwyczajnego środka ochrony wolności i praw po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1 ustawy o TK). W skardze będącej przedmiotem niniejszego rozpoznania skarżący nie wskazał ani które z nadesłanych orzeczeń jest orzeczeniem ostatecznym w rozumieniu art. 79 ust.1 Konstytucji, ani też daty jego doręczenia. Mając na względzie przesłankę zbędności orzekania, Trybunał nie rozstrzyga kwestii dotrzymania przez skarżącego trzymiesięcznego terminu do złożenia skargi.

Biorąc po uwagę powyższe okoliczności Trybunał orzekł jak w sentencji.

2