132/1/B/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 2 lutego 2012 r.

Sygn. akt Ts 93/11

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Kotlinowski - przewodniczący

Wojciech Hermeliński - sprawozdawca

Zbigniew Cieślak,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej MKS Sp. z o.o. z siedzibą w Tychach,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W sporządzonej przez adwokata skardze konstytucyjnej MKS Sp. z o.o. z siedzibą w Tychach (dalej: skarżąca), wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 30 marca 2011 r. (data nadania), zarzucono niezgodność art. 87 § 3 pkt 2, art. 87¹ § 1 pkt 2 i 3 oraz art. 91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.; dalej: Kodeks pracy) z art. 2, art. 32 oraz art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji.

W ocenie skarżącej kwestionowane regulacje „chronią prawa majątkowe pracownika w sposób uprzywilejowany do praw pracodawcy jako wierzyciela”, a przez to godzą w prawo ochrony własności (art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji), zasadę równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji) oraz zasadę sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji).

Postanowieniem z 4 lipca 2011 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej na podstawie art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Za takim rozstrzygnięciem przemawiały następujące argumenty: po pierwsze - uzasadnienie skargi sprowadzało się wyłącznie do wymienienia poszczególnych przepisów Konstytucji wraz z przytoczeniem ich treści oraz postawienia zarzutu niezgodności z postanowieniami konstytucyjnymi zakwestionowanych przepisów Kodeksu pracy, co uchybiało art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK; po drugie - w petitum i uzasadnieniu skargi niewłaściwie powołano art. 2 i art. 32 Konstytucji jako samodzielne wzorce kontroli, mimo że przepisy te nie są samoistnymi źródłami praw podmiotowych jednostki, albowiem wyznaczają one jedynie standardy kreowania przez prawodawcę wolności i praw; po trzecie - do skargi nie załączono oryginalnego odpisu aktualnego z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego bądź jego poświadczonej przez notariusza lub pełnomocnika skarżącej kopii, a więc brak było stosownego dokumentu wykazującego umocowanie osób działających w imieniu osoby prawnej, jaką jest skarżąca, do ustalenia, że skarga konstytucyjna została skutecznie wniesiona oraz faktycznie pochodzi od podmiotu inicjującego postępowanie.

Odpis powyższego postanowienia został doręczony pełnomocnikowi skarżącej 11 lipca 2011 r.

Pismem procesowym, sporządzonym przez adwokata i wniesionym do Trybunału Konstytucyjnego 18 lipca 2011 r. (data nadania), skarżąca złożyła zażalenie na postanowienie z 4 lipca 2011 r., w którym podniosła, że samoistnym wzorcem kontroli w rozpatrywanej sprawie może być art. 2 Konstytucji, co przemawiać ma za prawidłowością skargi w tym zakresie, zaś „zaskarżone normy prawa naruszają wprost art. 64 ust. 2 i 3 Konstytucji, a skutkiem stosowania tychże norm ustanowionych z pominięciem art. 2 Konstytucji jest faktyczne naruszenie zakazu ustanowionego w art. 32 Konstytucji”. Ponadto, według skarżącej, art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK (nieprawidłowo w zażaleniu określony jako „art. 47 ust. 3”) zobowiązuje podmiot wnoszący skargę konstytucyjną wyłącznie do dokładnego przedstawienia stanu faktycznego w jej uzasadnieniu, co - w domyśle - zwalniać ma skarżącą (w jej mniemaniu) z przedstawienia stosownej argumentacji na poparcie stawianych w petitum skargi zarzutów. W zażaleniu podniesiono również, że zgodnie z art. 394 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) w związku z art. 20 ustawy o TK „pismo procesowe ma być zwięzłe, krótkie i konkretnie opisywać przedmiot postępowania”, a „obfitość wywodów uzasadnienia pisma procesowego nie stanowi braku formalnego”, a także że „wydają się niezbyt trafnymi zarzuty uzasadnienia zaskarżonego postanowienia w przedmiocie braku umocowania pełnomocnika skarżącej z uwagi na złożenie kolorowego odpisu wyciągu z KRS”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w związku z art. 36 ust. 6 i 7 w związku z art. 49 ustawy o TK). Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.

Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie uznaje, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a podniesione w zażaleniu argumenty nie podważyły ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie.

W odniesieniu do zagadnienia wzorców kontrolni w postępowaniu zainicjowanym skargą konstytucyjną, należy stwierdzić, że istotą ochrony przewidzianej w art. 79 ust. 1 Konstytucji jest eliminacja z systemu prawnego przepisów (norm prawnych), które w procesie stosowania prawa - z uwagi na wadliwą treść - skutkują naruszeniem podmiotowych praw skarżącego. Wniosek taki wynika ponad wszelką wątpliwość z treści art. 79 ust. 1 ustawy zasadniczej, stanowiącego o „prawach naruszonych” oraz o „prawach określonych w Konstytucji”. Powołane przez skarżącą art. 2 i art. 32 Konstytucji nie są źródłem samodzielnych praw podmiotowych, wyznaczają jedynie standard kreowania prawa. Jeśli więc skarga konstytucyjna nie zawiera połączenia zasady demokratycznego państwa prawnego oraz zasady równości wobec prawa z konstytucyjnym prawem podmiotowym, to nie spełnia warunków formalnych jej dopuszczalności (por. np. postanowienie TK z 28 stycznia 2010 r., Ts 320/08, OTK ZU nr 2/B/2010, poz. 106). Zasadnie więc uznano, że skarga konstytucyjna w zakresie odnoszącym się do wskazanych przepisów Konstytucji jako wzorców kontroli jest niedopuszczalna.

W dalszej kolejności Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w postanowieniu z 4 lipca 2011 r. w sposób prawidłowy przyjęto, iż skarżąca nie wykonała obowiązku wynikającego z art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o TK, gdyż nie przedstawiła żadnych dowodów na poparcie zarzutu niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów Kodeksu pracy. Trybunał zwraca w tym miejscu uwagę skarżącej, że zawarte w zażaleniu (notabene sporządzonym przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego) twierdzenie, jakoby art. 394 § 3 k.p.c. odnosił się do wszystkich pism procesowych (w domyśle: skarżąca mogła poprzestać w uzasadnieniu skargi na postawieniu zarzutu niekonstytucyjności, przywołaniu treści przepisów Konstytucji i przedstawieniu stanu faktycznego), w sposób oczywisty mija się z prawdą. Po pierwsze - dyspozycja zawarta w tym przepisie traktuje wyłącznie o środku odwoławczym, jakim jest zażalenie w rozumieniu art. 394 § 1 k.p.c., czyli wyłącznie w postępowaniu cywilnym. Po drugie - treść art. 394 § 3 k.p.c. bynajmniej nie oznacza (jak sugeruje zażalenie) zwolnienia uczestnika postępowania przed TK z uzasadnienia stawianych zarzutów i nie dozwala na ograniczenie się wyłącznie do przedstawienia stanu faktycznego leżącego u podstaw wniesienia skargi i przywoływania jedynie treści przepisów Konstytucji. Po trzecie wreszcie - art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o TK wprost nakłada na skarżącego obowiązek uzasadnienia postawionych zarzutów wraz z powołaniem dowodów na ich poparcie.

Odnosząc się natomiast do kwestii załączenia do skargi w żaden sposób niepoświadczonej kolorowej kserokopii odpisu aktualnego z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego zamiast oryginalnego odpisu bądź jego poświadczonej przez notariusza lub pełnomocnika skarżącej kopii, Trybunał w obecnym składzie podziela stanowisko zajęte w postanowieniu z 4 lipca 2011 r., że in casu brak było stosownego dokumentu wykazującego umocowanie osób działających w imieniu osoby prawnej, jaką jest skarżąca, do ustalenia, że skarga konstytucyjna została skutecznie wniesiona oraz faktycznie pochodzi od podmiotu inicjującego postępowanie. Jednocześnie Trybunał wyjaśnia, że ze względu na istnienie innych uchybień formalnych skargi konstytucyjnej, stanowiących samoistną podstawę odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, w niniejszej sprawie bezcelowe było wzywanie skarżącą do usunięcia wskazanego braku formalnego skargi w trybie art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy o TK.

Z przedstawionych wyżej powodów Trybunał Konstytucyjny - na podstawie art. 36 ust. 7 w związku z art. 49 ustawy o TK - postanowił nie uwzględnić zażalenia.

3