58/1/B/2012

POSTANOWIENIE

z dnia 1 lutego 2012 r.

Sygn. akt Ts 18/10

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Kotlinowski - przewodniczący

Wojciech Hermeliński - sprawozdawca

Małgorzata Pyziak-Szafnicka,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Mariusza L.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 25 stycznia 2010 r. Mariusz L. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność art. 23 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm.; dalej: ustawa o VAT) w związku z § 54 ust. 4 pkt 2 i § 54 ust. 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 156, poz. 1024, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 1997 r.) z Preambułą, art. 2, art. 32 ust. 2, art. 64 ust. 3 w związku z art. 84, art. 92 ust. 1, art. 217 Konstytucji.

Postanowieniem z 20 lipca 2011 r. Trybunał Konstytucyjny - na podstawie art. 47 ust. 1 i 2 w związku z art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) - odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

W ocenie Trybunału przyczyną odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej było wadliwe określenie jej podstawy, a tym samym niewykonanie obowiązku wynikającego z art. 47 ust. 1 w związku z art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK.

Odpis powyższego postanowienia został doręczony pełnomocnikowi skarżącego 26 lipca 2011 r., natomiast 1 sierpnia 2011 r. złożono zażalenie.

Skarżący w zażaleniu podjął próbę odniesienia się do argumentacji uzasadniającej odmowę nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej i stwierdził, że „powołane przez niego przepisy Konstytucji RP, które miałyby stanowić podstawę do określenia wzorca konstytucyjności, w sposób jasny statuują prawa jednostki”. W przekonaniu skarżącego, wobec stwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny licznych uchybień formalnych skargi, zgodnie z art. 36 w związku z art. 47 ustawy o TK, powinien on zostać wezwany do ich uzupełnienia.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b in fine w związku z art. 36 ust. 6 i 7 ustawy o TK). Na etapie rozpatrzenia zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada przede wszystkim, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego treść zażalenia nie dostarcza żadnych argumentów podważających przesłanki odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Skarżący nie zgadza się z oczywistą bezzasadnością zarzutu, że kwestionowana regulacja narusza jego prawa wyrażone we wskazanych wyżej przepisach Konstytucji, ze względu na dopuszczalność wydania przez Ministra Finansów rozporządzenia, które ingeruje bez wyraźnego upoważnienia ustawowego w materię ustawy o VAT. Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie wobec faktycznego braku uzasadnienia powyższego stwierdzenia ograniczył się do jednoznacznego zaaprobowania stanowiska przedstawionego w postanowieniu o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Art. 23 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o VAT stanowi, że Minister Finansów w drodze rozporządzenia może określić listę towarów i usług lub przypadki, w których nabycie towarów lub usług nie uprawnia do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 21 tej ustawy. W związku z powyższym, to w ustawie, nie zaś jedynie w akcie podustawowym, przewidziana została możliwość odstąpienia od podatku należnego i niedokonywania zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku. To nie z treści przepisu rozporządzenia wynika podstawa prawna do uwzględnienia (lub zanegowania) prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego. Podstawę taką dawała bezpośrednio i samoistnie ustawa, która upoważniała do wydania rozporządzenia. Unormowania § 54 ust. 4 pkt 2 i § 54 ust. 9 rozporządzenia winny być traktowane jako techniczne doprecyzowanie obowiązku, którego elementy materialne wynikają już z - właściwie zinterpretowanej - regulacji ustawowej. Konstatacja powyższa czyni więc oczywiście bezzasadnym zarzut skarżącego odnośnie do niedochowania właściwej formy prawnej aktu normującego elementy obowiązku podatkowego.

W dalszej kolejności Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w pełni zasadne było stwierdzenie, że w skardze konstytucyjnej nie doszło do wskazania sposobu, w jaki zakwestionowane art. 23 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o VAT w związku z § 54 ust. 4 pkt 2 i § 54 ust. 9 rozporządzenia z 1997 r. są niezgodne z Preambułą, art. 2, art. 32 ust. 2, art. 64 ust. 3 w związku z art. 84, art. 92 ust. 1, art. 217 Konstytucji. Trybunał przypomina w tym miejscu skarżącemu, że art. 79 ust. 1 Konstytucji stanowi, iż „każdy (…) ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego”. Oznacza to, że skarga konstytucyjna winna odpowiadać - z woli ustawodawcy konstytucyjnego - warunkom merytorycznym i formalnym opisanym w ustawie zwykłej, czyli ustawie o Trybunale Konstytucyjnym (por. J. Trzciński, uwaga 10. do art. 79 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1999-2007). Skarga konstytucyjna stanowi środek prawny służący ochronie konstytucyjnych wolności oraz praw o charakterze podmiotowym, do których naruszenia doszło na skutek wydania rozstrzygnięcia na podstawie przepisu, którego konstytucyjność się kwestionuje. W odróżnieniu od wniosków kierowanych przez podmioty wymienione w art. 191 ust. 1 pkt 1-5 Konstytucji skarga nie jest środkiem uruchamiania tzw. kontroli abstrakcyjnej, a więc realizowanej w oderwaniu od płaszczyzny stosowania kwestionowanych przepisów (por. postanowienie TK z 6 lipca 2005 r., SK 25/03, OTK ZU nr 7/A/2005, poz. 83).

Z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK wynika obowiązek wskazania przez skarżącego, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób - jego zdaniem - zostały naruszone przez kwestionowane przepisy aktu normatywnego. Z kolei art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK nakłada na skarżącego obowiązek uzasadnienia zarzutów postawionych w skardze konstytucyjnej wraz z powołaniem stosownej argumentacji na ich poparcie. W niniejszej sprawie przesłanka ta nie została spełniona. Skarżący w petitum skargi powołuje Preambułę oraz art. 2, art. 32 ust. 2, art. 64 ust. 3 w związku z art. 84, art. 92 ust. 1, art. 217 Konstytucji, jednakże w jej uzasadnieniu nie przedstawia w powszechnie przyjęty sposób, jak kwestionowana regulacja narusza wskazane postanowienia ustawy zasadniczej.

W świetle powyższego Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że w postanowieniu z 20 lipca 2011 r. w sposób prawidłowy przyjęto, iż skarżący nie wykonał obowiązku wynikającego z art. 47 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK, gdyż nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie zarzutu niekonstytucyjności art. 23 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o VAT w związku z § 54 ust. 4 pkt 2 i § 54 ust. 9 rozporządzenia z 1997 r.

Ponadto, Trybunał Konstytucyjny przypomina, że z przepisów ustawy o TK nie da się wyprowadzić wniosku, iż wstępna kontrola kierowanych do Trybunału skarg konstytucyjnych zawsze i bez wyjątku wymaga wezwania skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi. Pogląd skarżącego nie znajduje potwierdzenia w obecnym stanie prawnym. W postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym obowiązuje zasada ekonomiki procesowej i z punktu widzenia tej reguły należy każdorazowo oceniać zasadność wzywania do usuwania braków formalnych skargi. Istnieją przecież takie uchybienia, które są nieusuwalne, stąd niecelowe jest wzywanie do ich uzupełnienia. W związku z powyższym trudno uznać, że np. wskazanie jako konstytucyjnych wzorców kontroli przepisów, z których nie wynikają prawa podmiotowe jednostki (art. 2, art. 32 ust. 2, art. 92 ust. 1, art. 84, art. 217 Konstytucji) oraz nieuzasadnienie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności jest formalnym uchybieniem skargi (zob. postanowienia TK z 13 września 2005 r., Ts 7/05, OTK ZU nr 6/B/2005, poz. 243 oraz 19 listopada 2007 r., Ts 152/06, OTK ZU nr 5/B/2008, poz. 195).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny zażalenia nie uwzględnił.