Jak wyrobić paszport? Wszystko, co musisz wiedzieć

Dokument może otrzymać każdy obywatel Polski. Można jednak nie otrzymać paszportu lub może on zostać odebrany, jednak są to wyjątkowe sytuacje, gdy np. sąd albo prokuratura skieruje wniosek o odmowę wydania lub unieważnienie paszportu. 

W przypadku sądu ma to miejsce, gdy przeciw osobie ubiegającej się o dokument prowadzone jest postępowanie w sprawie karnej, skarbowej lub cywilnej. Z kolei prokuratura może uniemożliwić wydanie paszportu, jeśli wobec osoby, która stara się o otrzymanie paszportu, podjęto czynności związane z przejęciem ścigania o przestępstwo.

Wniosek o wydanie paszportu można złożyć w dowolnym punkcie paszportowym na terenie całego kraju. Lista miejsc dostępna jest na stronach urzędów wojewódzkich i na stronie gov.pl. Najczęściej są to punkty funkcjonujące na terenie urzędów wojewódzkich lub terenowe punkty paszportowe w mniejszych miejscowościach. Nie ma już znaczenia miejsce zameldowania, dlatego można wygodnie wyrobić paszport tam, gdzie obecnie się mieszka lub wybrać się do innego punktu, jeśli kolejki w najbliższym są długie.

Już niedługo ma zostać uruchomiona usługa, która pozwoli na otrzymanie paszportu przez Internet. Wniosek elektroniczny będzie generował urzędnik, a obywatel będzie mógł podpisać go cyfrowo.

Wniosek o paszport za granicą można złożyć w polskich konsulatach. 

Na paszport czeka się do 30 dni od złożenia wniosku. Zazwyczaj dokument gotowy jest do odbioru wcześniej, jednak zależy to przede wszystkim od okresu, w którym ubiega się o paszport. Trzeba liczyć się z tym, że przed okresem urlopowym punkty paszportowe są bardziej oblegane. Może okazać się, że na paszport za granicą trzeba będzie czekać dłużej. Urzędnicy informują o terminie realizacji, dlatego zawsze warto o to spytać, gdy jest się w punkcie paszportowym.

Można sprawdzić, czy dokument jest gotowy do odbioru na stronie obywatel.gov.pl. Wystarczy podać numer sprawy, który znajduje się na potwierdzeniu złożenia wniosku o paszport. Po wpisaniu go na stronie od razu otrzymasz odpowiedź o statusie realizacji. Drugą opcją jest skontaktowanie się z urzędem telefonicznie i podanie numeru sprawy. Jeżeli zależy Ci na szybkim załatwieniu paszportu, możesz wnioskować o paszport tymczasowy, który ma krótszy termin ważności. 

Dla dorosłych i dzieci powyżej 13 lat paszport jest ważny 10 lat. Z kolei dla dziecka do 13 lat okres ważności dokumentu wynosi 5 lat. W paszporcie znajduje się dokładna data upływu ważności dokumentu. Jeśli wymienisz paszport na nowy, wszystkie wizy pozostają aktualne. Przed podróżą do kraju, do którego posiadasz wizę, warto jednak dowiedzieć się w ambasadzie, czy nie potrzebujesz mieć ze sobą dwóch dokumentów. 

Cena paszportu wynosi 140 zł. Kwota może być jednak niższa. 50 proc. ulga przysługuje: uczniom, studentom, emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym oraz osobom, które otrzymują zasiłek z pomocy społecznej. Te osoby zapłacą 70 zł za wydanie paszportu.

Z kolei osoby poniżej 26. roku życia, które się uczą i są członkami rodziny wielodzietnej (posiadają Kartę Dużej Rodziny) mogą skorzystać z 75 proc. ulgi. Na mniejszą kwotę możesz liczyć także w sytuacji, gdy diametralnie zmienił się Twój wygląd i musisz zaktualizować zdjęcie lub dane albo wtedy, gdy paszport będzie wypełniony wizami oraz stemplami, przez co w dokumencie nie będzie miejsca na nowe. Darmowy paszport może otrzymać osoba, która ukończyła 70 lat.

Cena paszportu dla dziecka do 13 roku życia to kwota 30 zł. Jeśli nie posiada dokumentu uprawniającego do ulgi, (np. legitymacji szkolnej) cena wynosi 60 zł. Powyżej 13 lat za paszport trzeba zapłacić 70 zł z ulgą lub 140 zł bez. Wszystkie informacje o ulgach znajdują się na oficjalnej stronie rządowej.

Jeśli z własnej winy zniszczysz lub stracisz paszport, opłata za wyrobienie nowego dokumentu jest o wiele wyższa i wynosi 420 zł, jeśli nie przysługuje Ci żadna ulga. 

Aby otrzymać paszport, należy przygotować odpowiednie dokumenty i wnieść uprzednio opłatę. Jakie dokumenty są wymagane do wydania paszportu? Oto lista: 

1. wniosek o wydanie paszportu, który dostępny jest w punkcie paszportowym, 
2. dowód uiszczenia opłaty za paszport,
3. dokument uprawniający do skorzystania z ulgi (np. legitymacja szkolna lub studencka),
4. jedno aktualne, kolorowe zdjęcie wykonane nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku na jednolitym, jasnym tle. Na zdjęciu nie powinno być nakrycia głowy, okularów czy innych dodatków mogących utrudnić identyfikację. Wymiary zdjęcia powinny wynosić 35 mm szerokości na 45 mm wysokości. Fotografia musi przedstawiać osobę ubiegającą się o paszport w pozycji frontalnej, patrzącą na wprost, 
5. ważny dowód osobisty oraz ważny paszport do wglądu (jeśli posiadasz dokument). Przy odbiorze nowego paszportu należy złożyć stary paszport do anulowania.

W przypadku dziecka wniosek o paszport składają rodzice lub opiekuni prawni. Oprócz rodziców do punktu musi zgłosić się także pociecha, jeśli ukończyła 5. rok życia. Młodsze dzieci nie muszą być obecne podczas składania wniosku. W przypadku dzieci powyżej 12 lat pobierany jest odcisk palca. We wniosku o wydanie paszportu dla dzieci oboje rodziców muszą podpisać zgodę w obecności urzędnika. 

Jeśli któryś z rodziców nie może być obecny podczas procedury wydawania dokumentu, w niektórych przypadkach dopuszcza się obecność tylko jednego z nich. Rodzic, który będzie wybierał się do urzędu, musi jednak przedstawić dokument potwierdzający nieobecność drugiego rodzica, który wyraził zgodę na wydanie paszportu dla dziecka na piśmie potwierdzoną notarialnie, przez konsula lub urzędnika punktu paszportowego.

Inne, uzasadnione przypadki to sytuacje, gdy jeden z rodziców jest nieznany, nie żyje lub nie może decydować o dziecku (konieczne jest przedstawienie orzeczenia sądu). 

Jeśli chodzi o wymagane dokumenty do otrzymania paszportu dla dziecka, są one takie same jak w przypadku dorosłych. 

Jeśli wybierasz się ze zwierzakiem do kraju UE, musi on posiadać europejski paszport dla zwierząt domowych (obowiązuje psy, koty i fretki). Musi mieć także wszczepiony mikroczip lub czytelny tatuaż, jeżeli został wykonany przed 3 lipca 2011 r. i być zaszczepiony przeciwko wściekliźnie. Co więcej, zwierzak powinien zostać poddany leczeniu przeciwko tasiemcowi, jeżeli obszar docelowy jest wolny od tego pasożyta. 

Europejski paszport dla zwierząt to dokument, który zawiera wszystkie niezbędne dane dotyczące Twojego zwierzaka. Możesz go uzyskać od każdego uprawnionego weterynarza. Jest ważny przez całe życie pupila, jeśli ma aktualne szczepienia. Cena paszportu dla zwierzęcia to około 100 zł. 

Gdy wybierasz się w podróż z państwa niebędącego członkiem UE, Twój pupil musi mieć unijne świadectwo zdrowia zwierzęcia wydane przez krajowego urzędowego lekarza weterynarii w państwie wyjazdu nie później niż 10 dni przed przyjazdem zwierzęcia do UE.

Jeżeli jednak wybierasz się poza kraje europejskie, sprawdź wymagania obowiązujące w danym kraju. Nie zawsze konieczny jest paszport, ale bardzo często, zamiast niego należy przedstawić orzeczenie lekarskie. Niektóre kraje mają dość skomplikowaną procedurę przekraczania granicy z pupilem, dlatego warto upewnić się, że dopełniło się wszystkich formalności. Jeśli planujesz podróż samolotem, sprawdź także wymagania poszczególnych linii lotniczych. 

Do wielu krajów nie można wjechać jedynie na podstawie dowodu osobistego. W Europie bez ważnego paszportu nie wjedziesz do Wielkiej Brytanii, Ukrainy i Kosowa, jednak niewymagana jest tam wiza. Z kolei do Turcji, Białorusi czy Rosji nie można dostać się bez ważnego paszportu oraz wizy. Do innych krajów pozaeuropejskich wymagany jest paszport lub wiza. Wyjątki stanowią niektóre z departamentów zamorskich Francji (np. Gwadelupa, Martynika czy Gujana Francuska). Z kolei od 2011 r. wszyscy obywatele UE mogą przekroczyć granicę Gruzji jedynie za okazaniem dowodu osobistego.