Procedura odrzucenia spadku
Śmierć osoby bliskiej – spadkodawcy – powoduje, że spadkobierca nabywa spadek z mocy prawa i właściwie nie musi składać żadnego oświadczenia. Następuje przyjęcie tego spadku z dobrodziejstwem inwentarza, jak wskazuje ustawa. Natomiast jeśli wiesz, że w skład masy spadkowej wchodzą również długi, przewyższające aktywa pozostawione przez spadkodawcę, lub możesz to podejrzewać, masz prawo odrzucić spadek.
Wystarczy, że złożysz oświadczenie o odrzuceniu spadku przed notariuszem lub przed sądem. Powoduje to zdjęcie z Twoich barków odpowiedzialności za długi spadkowe oraz pozbawienie roszczeń do wszelkich aktywów pozostawionych przez spadkodawcę.
W sądzie czy u notariusza – gdzie odrzucić spadek?
Po śmierci spadkodawcy, przy powołaniu do spadku na mocy ustawy lub testamentu, możesz odrzucić spadek na dwa sposoby, o ile masz pełną zdolność do czynności prawnych. Gdzie to lepiej zrobić? U notariusza czy w sądzie?
Nie ma to większego znaczenia dla skuteczności odrzucenia spadku. Jeśli wybierasz drogę notarialną, to złożysz oświadczenie na piśmie, które wymaga notarialnego poświadczenia. Zanim udasz się do kancelarii notarialnej, zabierz ze sobą:
- dokument tożsamości – zwykle dowód osobisty,
- akt zgonu spadkodawcy.
Notariusz może potrzebować innych, dodatkowych dokumentów do przygotowania oświadczenia o odrzuceniu spadku.
W sądzie rejonowym odpowiednim ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby je składającej złożysz oświadczenie ustne.
W obu przypadkach musisz potwierdzić – przed notariuszem lub sądem, dane osobowe osoby składającej oświadczenie. Zrobisz to na podstawie dowodu osobistego czy paszportu.
Różnica pomiędzy odrzuceniem spadku u notariusza lub przed sądem tkwi w tym, ile będzie to kosztowało:
- 50 złotych – w przypadku notarialnego odrzucania spadku – to maksymalna stawka taksy notarialnej za sporządzenie stosownego oświadczenia. Jest to cena netto, do której trzeba jeszcze doliczyć 23 proc. VAT oraz koszt wypisów aktu notarialnego.
- 100 zł – w przypadku składania oświadczenia o odrzuceniu spadku w sądzie. Jest to cena za każdą osobę składającą takie oświadczenie.
Pomimo faktu, że oświadczenie o odrzuceniu spadku przed notariuszem i w sądzie przynosi takie same skutki prawne, to postępowanie sądowe trwa. W sądzie składasz wniosek o odrzucenie spadku, a przed notariuszem od razu oświadczasz, że chcesz to zrobić. Kancelaria notarialna pozwoli na szybszą i tańszą drogę do załatwienia sprawy.
Ile jest czasu na odrzucenie spadku?
W jakim terminie możesz m.in. złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku? Masz na to 6 miesięcy, liczone od dnia, w którym dowiedziałeś się o nim, a właściwie o tytule swojego powołania do spadku. W zależności od tego, w jaki sposób jesteś powołany – na mocy ustawy lub testamentu, nieco inny termin wchodzi w grę.
W przypadku spadkobiercy ustawowego 6 miesięcy liczone jest od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o śmierci spadkodawcy. Z kolei spadkobiercy testamentowi mają sześć miesięcy na złożenie stosownego oświadczenia liczone od dnia, w którym dowiedzieli się o powołaniu do spadku w testamencie.
Masz prawo odrzucić spadek nawet wtedy, gdy upłynęło już ustawowe pół roku na złożenie oświadczenia. To możliwe, gdy spadek został przyjęty pod wpływem błędu, np. jeśli przyjąłeś go, ale nie miałeś świadomości o wysokości wierzytelności, jakimi był on obciążony, albo nie wiedziałeś, jaka jest wartość faktyczna masy spadkowej.