Czy rezygnacja z dochodzenia przez wierzyciela zapłaty odsetek, o których mowa w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, powoduje u dłużnej spółki powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu?
Zgodnie z ustawą o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, jeżeli strony transakcji handlowej przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy strony transakcji handlowej (z wyła?czeniem podmiotu publicznego be?da?cego podmiotem leczniczym) przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, jak i gdy terminu tego w umowie nie określiły.
Odsetki te winny się należeć wierzycielowi zasadniczo do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego, a po tym terminie powinny mu przysługiwać odsetki w wysokości odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki), które w zamierzeniu autorów ustawy powinny być zawsze wyższe od ustawowych. W związku z tym jednak, że obecnie jest odwrotnie (odsetki ustawowe są wyższe od podatkowych) oraz mając na względzie cel omawianych przepisów, uznać należy, iż również po tym terminie wierzycielowi będą przysługiwały odsetki ustawowe, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki umowne.
Uprawienie wierzyciela, o którym mowa, nie może być wyłączone ani ograniczone umownie, a zawarcie takiego postanowienia w umowie uważa się za nieważne. Nie ma natomiast przeszkód, by wierzyciel nie domagał się od dłużnika zapłaty wymagalnych już odsetek, jak też by strony zawarły umowę o zwolnieniu dłużnika z długu odnośnie wymagalnych odsetek.
Pojawia się wówczas pytanie o konsekwencje podatkowe takich stanów faktycznych dla dłużnej spółki, a mianowicie czy powstaje wówczas u niej przychód podlegający opodatkowaniu. Rozstrzygając tą kwestię należy uwzględnić zasady, na jakich opodatkowane są odsetki. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 oraz art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT, odsetki stają się dla wierzyciela przychodem z momentem ich faktycznego otrzymania, a dłużnik dopiero wtedy może je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Ustawodawca zdecydował zatem wyraźnie o opodatkowaniu odsetek metodą kasową. Za przychód, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT należy uznać w szczególności wartość umorzonych zobowizań, w tym z tytułu zaciągniętych poz?yczek (kredytów). Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT przychodem jest w szczególności wartość nieodpłatnych lub cze?s?ciowo odpłatnych s?wiadczen?. Jednak, nie ma podstawy prawnej do tego, by umorzone odsetki uznać za przychód z tytułu wartości umorzonych zobowiązań lub jako nieodpłatne świadczenie. Odsetki takie nie stanowią zobowiązań, których wartość uprzednio stanowiła przychód dla wierzyciela i koszt uzyskania przychodów dla dłużnika. W związku z czym, ich umorzenie nie skutkuje odpowiednio powstaniem przychodu dla dłużnika a kosztu uzyskania przychodów po stronie wierzyciela. Wynika to z tego, że odsetki są opodatkowane metodą kasową_ . _
Jeżeli chodzi o wartość nieodpłatnych świadczeń to nieskorzystanie przez wierzyciela z możliwości domagania się zapłaty odsetek za takie świadczenie również nie może być uznane. Możliwość żądania zapłaty przedmiotowych odsetek jest uprawnieniem wierzyciela, z którego może on nie skorzystać. Ewentualne wątpliwości, jak należy podkreślić, powinny być rozstrzygane na korzyść podatnika, a przepisy nakładające obowiązki publicznoprawne muszą być interpretowane ściśle.
Nie zmienia tego fakt, iż katalog przychodów jest otwarty. W tej sytuacji należy przyjąć, iż u dłużnika nie powstaje przychód z tego tytułu, iż wierzyciel nie będzie się od niego domagał zapłaty wspomnianych wyżej odsetek, z uwagi na to, że nie powstanie przysporzenie majątkowe, które zgodnie z ustawą o CIT można uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Inaczej byłoby w szczególności w przypadku umorzenia przez bank odsetek wynikających z umowy kredytowej, gdyż chodziłoby w takim przypadku o zobowiązania z tytułu kredytu, o których jest mowa wprost w ustawie.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Unikanie podatków - jest furtka dla spółek Jeżeli akcjonariuszem będzie inna spółka będąca podatnikiem, to będzie może skorzystać ze zwolnienia od podatku, po spełnieniu określonych warunków. | |
| Za co odpowiada prokurent spółki z o.o.? Prokurent nie ponosi odpowiedzialności za szkodę związaną z niezłożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. | |
| Najem auta wliczysz w koszty przychodu? Spółka z o.o. ma prawo do odliczenia kosztów związanych z najmem pojazdów służących do prowadzenia działalności gospodarczej w pełnej wysokości. |
Autorka jest partnerem w Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna