Prawo do krytyki wynika z konstytucyjnie zagwarantowanej wolności wypowiedzi, tak więc nie możne zostać wyłączone w umowie o pracę lub w inny sposób ograniczone przez pracodawcę. W uzasadnieniu wyroku z 7 września 2000 r. (I PKN 11/00), Sąd Najwyższy zajął stanowisko, iż pracownik może otwarcie i krytycznie wypowiadać się w sprawach organizacji pracy, takich jak, np. kolejność czynności czy podział zadań, pod warunkiem jednak, że robi to we właściwej formie (mówi prawdę i nie obraża pracodawcy).
Nie można zatem czynić pracownikowi zarzutu z tego powodu, że starannie i sumiennie wykonuje swoje obowiązki i tego samego oczekuje od osób, z którymi pracuje lub pod nadzorem których pracuje.
Nawet przy zachowaniu właściwej formy, krytyka nie może jednak prowadzić do naruszenia obowiązków pracowniczych, a tym bardziej nie usprawiedliwia odmowy wykonania polecenia służbowego, nawet jeżeli pracownik ma do niego krytyczny stosunek. Zgodnie bowiem z art. 100 § 1 k.p., obowiązkiem pracownika jest nie tylko staranne i sumienne pełnienie swoich obowiązków, ale i stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego (wyrok z 17 grudnia 1997 r., I PKN 433/97) na podporządkowanie się legalnym poleceniom przełożonego nie powinna wpływać merytoryczna ocena ich słuszności dokonana przez pracownika. Takie postępowanie nie mieści się bowiem w pojęciu dopuszczalnej krytyki działań pracodawcy i może stanowić uzasadnienie wypowiedzenia umowy o pracę.
W przypadku, gdy zachowanie pracownika wypowiadającego krytyczne uwagi pod adresem pracodawcy zakłóca spokój i porządek w miejscu pracy, a jednocześnie jego wypowiedzi są lekceważące i aroganckie, stanowią one ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i tym samym uzasadniają rozwiązanie umowy z pracownikiem ze skutkiem natychmiastowym, w trybie art. 52 § 1 pkt. 1 k.p. (wyrok SN z 11 czerwca 1997 r., I PKN 202/97).
| Więcej o przepisach prawa pracy znajdziesz w Money.pl | |
|---|---|
| [ ( http://static1.money.pl/i/h/137/t37257.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/utrata;zaufania;uzasadnia;wypowiedzenie,124,0,844668.html) | Utrata zaufania uzasadnia wypowiedzenie? Zaufanie lub jego brak to pojęcia subiektywne, jednak mogą mieć znaczenie przy ocenie pracownika. |
| [ ( http://static1.money.pl/i/h/136/t128904.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/rozwiazanie;umowy;bez;zachowania;terminu;wypowiedzenia,254,0,955902.html) | Rozwiązanie umowy bez zachowania terminu wypowiedzenia Pracownik ma prawo do rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia jeżeli pracodawca naruszył swoje podstawowe obowiązki wobec pracownika. |
| [ ( http://static1.money.pl/i/h/161/t141729.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/za;co;pracownik;moze;dostac;kare;pieniezna,215,0,882391.html) | Za co pracownik może dostać karę pieniężną? Szef może ukarać pracownika, np. za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia. Kara nie może być jednak wyższa niż 1/10 pensji. |
Autor jest radcą prawnym z Kancelarii Rachelski i Wspólnicy