148

Postanowienie

z dnia 21 czerwca 2000 r.

Sygn. K. 2/99

S. 1/00

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann - przewodniczący

Krzysztof Kolasiński - sprawozdawca

Ferdynand Rymarz

Jadwiga Skórzewska-Łosiak

Marian Zdyb

w związku z wydanym 21 czerwca 2000 r. orzeczeniem stwierdzającym, że artykuł 11 ust. 1 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojskowych i wojennych oraz ich rodzin (Dz.U. z 1983 r. Nr 13, poz. 68; zm: z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 36, poz. 206; z 1991 r. Nr 104, poz. 450; z 1992 r. Nr 21, poz. 84; z 1993 r. Nr 129, poz. 602; z 1994 r. Nr 10, poz. 37; z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 138, poz. 681; z 1996 r. Nr 136, poz. 636; z 1997 r. Nr 28, poz. 153; z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 162, poz. 1118) w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1995 r. o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach waloryzacji emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 138, poz. 681) nie jest niezgodny z art. 2, 19 i 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n o w i ł:

w trybie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643) zasygnalizować Radzie Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej potrzebę podjęcia inicjatywy ustawodawczej w przedmiocie unormowania podstawy wymiaru rent inwalidów wojennych i wojskowych, przyznanych przed 1 stycznia 1999 r.

Uzasadnienie:

W orzeczeniu z 21 czerwca 2000 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że art. 11 ust. 1 ustawy z 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojskowych i wojennych oraz ich rodzin, w brzmieniu ustalonym przez art. 2 pkt 1 ustawy z 29 września 1995 r. o zmianie ustawy o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach waloryzacji emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw nie jest niezgodny z art. 2, 19 i 32 ust. 1 konstytucji, a to zwłaszcza dlatego, że zaskarżony przepis ma jedynie charakter przepisu odsyłającego. Przepis ten nie zawiera treści merytorycznej, która mogłaby być poddana kontroli z punktu widzenia zgodności z konstytucją.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zastąpienie mechanizmu waloryzacji wynagrodzeniowej mechanizmem waloryzacji cenowej, przed podniesieniem wskaźnika wymiaru kwoty bazowej do 100% przeciętnego wynagrodzenia doprowadziło do niespójności regulacji prawnych podstaw wymiaru rent inwalidów wojennych i wojskowych, przyznanych przed i po 1 stycznia 1999 r.

Zaniechanie podwyższania wskaźnika procentowego relacji kwoty bazowej do przeciętnego wynagrodzenia w odniesieniu do rent już przyznanych, przy okazji zastąpienia od 1996 r. mechanizmu waloryzacji wynagrodzeniowej mechanizmem waloryzacji cenowej, odbiło się szczególnie niekorzystnie na poziomie wcześniej przyznanych rent inwalidów wojennych i wojskowych. W przeciwieństwie bowiem do emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, kwota bazowa stanowi jedyną podstawę wymiaru rent dla inwalidów wojennych i wojskowych. W wymiarze natomiast emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uwzględnia się także indywidualny wskaźnik ich wymiaru, obliczany od rzeczywistych, pełnych zarobków ubezpieczonego.

Trybunał Konstytucyjny nie kwestionuje zasady obliczania rent inwalidów wojennych i wojskowych na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu nabycia prawa do renty, ani zasady waloryzowania tych rent na zasadach ogólnie obowiązujących, a jedynie stosowanie różnych wskaźników wymiaru rent w relacji do przeciętnego wynagrodzenia z okresu nabycia prawa do renty.

Koszty tego przedsięwzięcia byłyby niewysokie w relacji do efektu polegającego na usunięciu podstaw gorszego traktowania zwłaszcza inwalidów wojennych, których inwalidztwo powstało z reguły przed 1 stycznia 1999 r., a więc przed datą podwyższenia wskaźnika wymiaru kwoty bazowej, stanowiącej podstawę wymiaru rent do 100% przeciętnego wynagrodzenia.