64

WYROK Z DNIA 8 KWIETNIA 2003 R.
WA 15/03

Jeżeli do statutowych celów instytucji lub organizacji społecznej należy
świadczenie pomocy ofiarom przestępstw, a pokrzywdzeni przestępstwami
komunikacyjnymi nie są z niej wyłączeni, orzeczenie na rzecz takiej instytucji
lub organizacji świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 49 a § 1 k.k.,
nie stanowi obrazy prawa materialnego, gdyż z art. 47a k.k. nie wynika, aby
świadczenie pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych
musiało być głównym celem statutowym danej instytucji lub organizacji.

Przewodniczący: sędzia SN płk S. Kosmal (sprawozdawca).
Sędziowie SN: płk W. Błuś, płk M. Buliński.
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej:
płk S. Gorzkiewicz.

Sąd Najwyższy w sprawie mjra Mirosława K., oskarżonego o popełnienie
przestępstwa określonego w art. 178 a § 1 k.k., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej
na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2003 r. apelacji, wniesionej przez prokuratora na
niekorzyść oskarżonego, od wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w W. z dnia
23 stycznia 2003 r.,

zaskarżony wyrok u t r z y m a ł w m o c y (...).

U z a s a d n i e n i e :

Powołanym na wstępie wyrokiem mjr Mirosław K. uznany został za winnego
tego, że: ,,w dniu 5 listopada 2002 r. około godz. 18 20 w P., umyślnie naruszył
zasadę bezpieczeństwa w ruchu lądowym określoną w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia
20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 98, poz. 602 ze zm.) w ten
sposób, że znajdując się w stanie nietrzeźwości - 2,50? alkoholu w wydychanym
powietrzu, prowadził pojazd mechaniczny w ruchu drogowym w postaci własnego
samochodu marki <> o nr rej. (...)".
Za to przestępstwo Wojskowy Sąd Okręgowy w W., na podstawie art. 178a § 1
k.k. w zw. z art. 323 § 3 k.k. oraz na mocy art. 42 § 2 k.k. i art. 49a § 1 i 2 k.k.,
wymierzył oskarżonemu karę 10 miesięcy ograniczenia wolności oraz orzekł zakaz
prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 3 lat,
a ponadto zasądził świadczenie pieniężne w wysokości 2000 zł na rzecz Fundacji
Pomocy Ofiarom Przestępstw w W.
Rozstrzygnięcie to zaskarżył apelacją prokurator, który, podnosząc zarzut obrazy
przepisów prawa materialnego, a w szczególności art. 49a § 1 k.k., przez wadliwe
określenie podmiotu, na rzecz którego zasądzono świadczenie pieniężne
przewidziane w tym przepisie, wnosił na tej podstawie o zmianę zaskarżonego
wyroku przez orzeczenie od oskarżonego przedmiotowego świadczenia na rzecz
Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem - Oddział Wojewódzki w R.
Po wysłuchaniu przedstawiciela Naczelnej Prokuratury Wojskowej, który
popierał apelację, Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Podniesiony przez skarżącego zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, a w
szczególności art. 49a § 1 k.k., nie jest trafny.
Wbrew bowiem temu, co twierdzi autor apelacji, sąd pierwszej instancji nie
popełnił błędu zasądzając przewidziane w tym przepisie świadczenie pieniężne na
rzecz Fundacji Pomocy Ofiarom Przestępstw w W., zamiast tak, jak żądał tego
skarżący, na rzecz Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem - Oddział
Wojewódzki w R.
Z treści art. 49 a § 1 k.k. wynika wszakże, iż sąd w wypadku skazania sprawcy
za przestępstwo określone w art. 178a k.k. obowiązany jest orzec świadczenie
pieniężne na rzecz instytucji lub organizacji społecznej określonej w art. 47a k.k., a
zatem instytucji lub organizacji, do której zadań lub statutowych celów należy
świadczenie pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych.
Jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2001 r. (I KZP
21/01, OSNKW 2001, z. 11-12, poz. 90), na którą powołuje się skarżący, przez
instytucję lub organizację społeczną, do której zadań lub statutowych celów należy
świadczenie pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych, o
której mowa w art. 47a k.k., należy rozumieć tylko taką instytucję lub organizację,
której podstawowym zadaniem lub celem statutowym jest świadczenie pomocy
osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych.
Z dopuszczonego przed Sądem Najwyższym w Izbie Wojskowej dowodu z treści
zapisów w statucie Fundacji Pomocy Ofiarom Przestępstw w W. wynika
jednoznacznie, że celem statutowym powołanej na wstępie Fundacji jest udzielanie
pomocy pokrzywdzonym działalnością przestępczą, a zatem również niesienie
pomocy pokrzywdzonym w wypadkach drogowych. Z dalszych zapisów
wspomnianego statutu nie wynika, aby poszkodowani w wypadkach drogowych
byli z tej pomocy wyłączeni.
Zdaniem Sądu Najwyższego, o obrazie prawa materialnego, a w szczególności
art. 49a § 1 k.k., przez sąd pierwszej instancji nie może być mowy, skoro zasądził
on wspomniane świadczenie pieniężne na rzecz organizacji społecznej, której statut
przewidywał niesienie pomocy ofiarom przestępstw, także komunikacyjnych.
Za błędny uznać natomiast należało pogląd autora apelacji, jakoby niesienie
pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych musiało być
głównym celem statutowym instytucji lub organizacji społecznej, o której mowa w
art. 47a k.k.
W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2001 r., na którą powołuje
się skarżący, mowa jest bowiem jedynie o tym, że taki cel musi być zapisany w
statucie instytucji bądź organizacji, lub że owa instytucja bądź organizacja ma za
podstawowe zadanie udzielanie pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach
komunikacyjnych.
Na marginesie tylko dodać należy, że jak wynika ze statutu Polskiego
Towarzystwa Walki z Kalectwem, na rzecz którego prokurator domagał się
zasądzenia świadczenia, o którym mowa w art. 49a § 1 k.k., niesienie pomocy
osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych również nie należy do
głównych celów statutowych owego Towarzystwa, która to organizacja preferuje
przede wszystkim działalność profilaktyczno-szkoleniową (patrz - wyciąg ze statutu
tego Towarzystwa).
Uznając zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, podniesiony w apelacji za
chybiony, należało zaskarżony wyrok utrzymać w mocy.