Wyrok z dnia 17 marca 2005 r.
III PK 100/04

Nabycie przez pracownika mianowanego na podstawie zbiorowego poro-
zumienia prawa pracy opartego na ustawie (art. 9 § 2 k.p.) prawa do świadcze-
nia z tytułu rozwiązania stosunku pracy w okolicznościach, o których mowa w
art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach roz-
wiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu
pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 ze zm.), wyłącza jego
prawo do odprawy pieniężnej (art. 17 w związku z art. 8 tej ustawy).

Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka
(sprawozdawca), Maria Tyszel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 marca 2005 r. sprawy
z powództwa Barbary K. przeciwko Narodowemu Bankowi Polskiemu - Oddziałowi
Okręgowemu w W. o odprawę, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgo-
wego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Siedlcach z dnia 17 września 2004
r. [...]

o d d a l i ł kasację i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 900 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Siedlcach wyrokiem
z dnia 17 września 2004 r. zmienił zaskarżony przez pozwany Narodowy Bank Polski
- Oddział Okręgowy w W. wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Siedlcach z dnia 16 kwietnia 2004 r., zasądzający na rzecz powódki Bar-
bary K. kwotę 11.400 zł tytułem odprawy pieniężnej wraz z ustawowymi odsetkami
od dnia 1 lutego 2003 r. do dnia zapłaty, w ten sposób, że powództwo oddalił i zasą-
dził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.700 tytułem zwrotu kosztów procesu za
obie instancje. W sprawie tej ustalono, że powódka w dniu 28 czerwca 1986 r. za-
warła umowę o pracę na czas nieokreślony z Narodowym Bankiem Polskim - Od-
działem Wojewódzkim w S. Następnie była zatrudniona na podstawie mianowania na
różnych stanowiskach pracy, a ostatnio od 1 stycznia 1999 r. na stanowisku główne-
go specjalisty w Oddziale Zamiejscowym NBP w S., który na skutek przekształceń
organizacyjnych stał się Oddziałem Okręgowym w W.
W dniu 3 lipca 2002 r. na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia
1989 r. pomiędzy Prezesem Narodowego Banku Polskiego a Krajowym Związkiem
Zawodowym Pracowników NBP i Międzyzakładową Krajową Komisją Koordynacyjną
Pracowników NBP ,,Solidarność" zostało zawarte porozumienie w sprawie zasad po-
stępowania wobec pracowników oddziałów okręgowych NBP wykonujących pracę w
oddziałach zamiejscowych oraz w Głównym Oddziale Walutowo-Dewizowym w tere-
nie, objętych zamiarem zwolnienia z pracy w związku z restrukturyzacją sieci tereno-
wej NBP, które w § 11 określało świadczenia przysługujące zwalnianym pracowni-
kom. Sytuacja pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę była odmien-
nie uregulowana od sytuacji pracowników mianowanych. Pracownikom umownym
przysługiwały odprawy pieniężne z art. 8 ustawy oraz rekompensaty z funduszu spe-
cjalnego wypłacane na podstawie regulaminu wypłat rekompensat przysługujących
pracownikom NBP zwalnianym w związku z restrukturyzacją. Natomiast pracowni-
kom mianowanym przysługiwało wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy
wypłacane na podstawie § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24
października 1983 r. w sprawie praw i obowiązków pracowników Narodowego Banku
Polskiego oraz rekompensaty z funduszu specjalnego. Po wypowiedzeniu umowy o
pracę w związku z likwidacją oddziałów zamiejscowych powódka otrzymała rekom-
pensatę z funduszu specjalnego w kwocie 21.072 zł oraz 6-miesięczne wynagrodze-
nie za czas pozostawania bez pracy w wysokości 47.368,02 zł. Następnie powódka
pismem z dnia 2 stycznia 2004 r. zwróciła się do pozwanego o wypłatę odprawy pie-
niężnej w kwocie 11.400 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2003 r. tytułem
odprawy pieniężnej z art. 8 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 28
grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków
pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.
z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm., powoływanej dalej jako ustawa o zwolnieniach z pracy
lub ustawa z 28 grudnia 1989 r.).
Na gruncie takich ustaleń Sąd pierwszej instancji uznał roszczenie powódki za
uzasadnione, uznając, że wypłacone jej wynagrodzenie za czas pozostawania bez
pracy na podstawie § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 paź-
dziernika 1983 r. w sprawie praw i obowiązków pracowników Narodowego Banku
Polskiego nie jest odpowiednikiem odprawy przewidzianej w art. 8 ustawy z 28 grud-
nia 1989 r. Wynagrodzenie to nie przysługuje z tytułu rozwiązania umowy o pracę,
lecz ze względu na pozostawanie bez pracy przez czas określony po ustaniu zatrud-
nienia. Pracownik, który podjąłby zatrudnienie bezpośrednio po rozwiązaniu stosun-
ku pracy, byłby pozbawiony tego wynagrodzenia, co oznacza, że ma ono inny cha-
rakter prawny aniżeli odprawa pieniężna z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn doty-
czących pracodawcy. Podobnie inny charakter prawny miały rekompensaty przyzna-
ne wszystkim zwalnianym pracownikom NBP z funduszu specjalnego niż odprawy
przysługujące na podstawie art. 8 ustawy z 28 grudnia 1989 r. Pracownicy umowni
otrzymali te rekompensaty obok odpraw pieniężnych wypłaconych im na podstawie
art. 8 ustawy. W takich okolicznościach sprawy Sąd Rejonowy uznał, że w przepi-
sach regulujących prawa i obowiązki mianowanych pracowników NBP brak jest
świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy,
które mogłyby stanowić ekwiwalent odprawy pieniężnej w rozumieniu art. 17 ustawy,
co spowodowało zasądzenie odprawy w wysokości ustalonej na podstawie art. 8 ust.
2a tej ustawy.
Stanowiska tego nie podzielił Sąd Okręgowy, który uwzględnił apelację po-
zwanego, uznając, że rozbieżności dotyczą obowiązywania i interpretacji przepisów
regulujących prawa i obowiązki pracowników NBP objętych zwolnieniami z pracy w
latach 2002/2003 w związku z restrukturyzacją oddziałów terenowych NBP. Zgodnie
z art. 1 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. Nr 40,
poz. 938), prawa i obowiązki pracowników NBP określa Kodeks pracy i pragmatyka
służbowa określona odrębną ustawą. Jednocześnie art. 74 ust. 1 tej ustawy stanowił,
że do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w niniejszej ustawie
zachowują moc przepisy dotychczasowe, o ile nie są sprzeczne z przepisami ustawy.
Oznacza to, że do oceny praw i obowiązków pracowników NBP zachowało moc roz-
porządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1983 r. w sprawie praw i obo-
wiązków pracowników Narodowego Banku Polskiego (Dz.U. Nr 64, poz. 290). Po-
nadto miało zastosowanie porozumienie z dnia 3 lipca 2002 r. zawarte na podstawie
art. 4 ust. 1 ustawy z 28 grudnia 1989 r. w sprawie zasad postępowania wobec pra-
cowników NBP objętych zamiarem zwolnienia z pracy w związku z restrukturyzacją
sieci terenowej NBP, które w § 11 przewidywało dla zwalnianych z pracy pracowni-
ków mianowanych wypłatę wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy oraz
rekompensat z funduszu specjalnego. Te regulacje płacowe Sąd Okręgowy uznał za
przepisy szczególne przewidujące dla mianowanych pracowników NBP świadczenia
wypłacane w związku z rozwiązaniem stosunków pracy z przyczyn dotyczących
pracodawcy. Oba wymienione akty prawne stanowią źródła prawa pracy w rozumie-
niu art. 9 k.p., gdyż miały one oparcie w ustawie o Narodowym Banku Polskim oraz
w ustawie z 28 grudnia 1989 r. Powódce nie przysługiwała zatem odprawa z art. 8
ustawy z 28 grudnia 1989 r., która przysługuje mianowanym pracownikom w razie
rozwiązania stosunku pracy tylko wówczas, gdy przepisy regulujące ich prawa i obo-
wiązki nie przewidują żadnych świadczeń z tego tytułu (art. 17 ustawy z 28 grudnia
1989 r.).
Sąd Okręgowy nie zaaprobował także stanowiska Sądu pierwszej instancji, że
odprawa pieniężna z art. 8 ustawy 28 grudnia 1989 r. jest świadczeniem przysługują-
cym ,,za zwolnienie z pracy", argumentując, że świadczenie takie nie przysługuje w
szeregu sytuacji, w których zwalniany pracownik ma szanse uzyskiwania dochodów
z innych źródeł (art. 8 ust. 3 pkt 2), co prowadziło do wniosku, że odprawa ma ,,cha-
rakter zabezpieczający pracownika przed nagłą utratą źródeł dochodów". Taki zbli-
żony rodzajowo charakter prawny spełniało w przypadku powódki wynagrodzenie
uzyskiwane na podstawie § 12 rozporządzenia z 24 października 1983 r. Ponadto
przyznanie powódce rekompensaty z funduszu specjalnego nastąpiło w związku z
rozwiązaniem stosunku pracy, co przesądza o niestosowaniu przepisów ustawy z 28
grudnia 1989 r. Takiej oceny nie podważa przyznanie zwalnianym pracownikom
umownym NBP zarówno rekompensat z funduszu specjalnego, jak i odpraw z art. 8
ustawy z 28 grudnia 1989 r., ponieważ dotyczy to ,,innej grupy pracowniczej", a prze-
pis art. 9 k.p. ogranicza pracodawcę tylko w zakresie ,,niemożności przyjęcia mniej
korzystnych rozwiązań niż przewidują to przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i
aktów wykonawczych". Doprowadziło to Sąd Okręgowy do przekonania, że powódka
otrzymała należne jej świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy.
W kasacji pełnomocnik powódki podniósł następujące zarzuty naruszenia
prawa materialnego: 1) niewłaściwego zastosowania art. 17 ustawy z 28 grudnia
1989 r. - przez przyjęcie, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy stano-
wiło świadczenie z tytułu rozwiązania stosunku pracy, 2) błędnej wykładni tegoż
przepisu jako regulującego prawa i obowiązki pracowników i stwierdzenie, że świad-
czenia wypłacone powódce miały oparcie w powszechnie obowiązujących przepi-
sach regulujących prawa i obowiązki pracowników NBP, 3) niewłaściwego zastoso-
wania art. 9 § 1 k.p. - przez utożsamienie specyficznych źródeł prawa pracy ze źró-
dłami prawa powszechnie obowiązującymi, 4) błędnej wykładni i niewłaściwego za-
stosowania art. 9 § 1 k.p. - wskutek przyjęcia, że akt prawny niższego rzędu może
określać uprawnienia pracownicze w sposób mniej korzystny niż akt rangi ustawo-
wej, co doprowadziło na naruszenia wewnętrznej zgodności systemu źródeł prawa
pracy, 5) niewłaściwego zastosowania art. 74 ust. 1 ustawy o NBP wskutek przyjęcia,
że zachowało moc obowiązującą rozporządzenie Rady Ministrów z 24 października
1983 r. i ,,błędną wykładnię tego przepisu", 6) niewłaściwego zastosowania art. 92
Konstytucji RP polegającego na przyjęciu, że ustawa regulująca prawa i obowiązki
pracowników NBP jest aktem prawnym zawierającym przepisy wykonawcze, 7) nie-
właściwego zastosowania art. 11 ust. 1 ustawy o NBP wskutek przyjęcia, że akt
prawny niższej rangi niż ustawa może regulować prawa i obowiązki pracowników
Narodowego Banku Polskiego. Na takich podstawach skarżąca wniosła o zmianę
zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz odprawy w kwocie
11.400 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2003 r. do dnia zapłaty, a także
zasądzenia od pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych. Alter-
natywnie skarżąca domagała się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania
sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosz-
tach postępowania. Za przyjęciem kasacji do rozpoznania przemawiały następujące
okoliczności: 1) to, że zaskarżone orzeczenie oczywiście narusza art. 11 i 74 ustawy
o NBP wskutek przyjęcia, że po dniu 1 stycznia 1998 r. zachowało moc obowiązują-
cą rozporządzenie Rady Ministrów z 24 października 1983 r., które zachowywało taki
walor jedynie pod rządem obowiązywania ustawy z 31 stycznia 1989 r. o Narodowym
Banku Polskim, ale już nie obowiązuje pod rządem aktualnej ustawy z 29 sierpnia
1997 r. o NBP, 2) w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne dotyczące kwe-
stii, czy mianowanym pracownikom NBP zwolnionym w ramach zwolnień grupowych
przysługuje odprawa pieniężna z ustawy z 28 grudnia 1989 r. także w przypadku,
gdy zwolniony pracownik otrzymał rekompensatę z funduszu specjalnego oraz przy-
sługiwało mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy nie dłużej niż za okres
6 miesięcy, 3) zachodzi potrzeba wykładni art. 17 ustawy z 28 grudnia 1989 r., która
budzi poważne wątpliwości i wywołuje rozbieżności w orzecznictwie sądowym. We-
dług skarżącej rozporządzenie Rady Ministrów z 24 października 1983 r. w rzeczywi-
stości nie obowiązuje jako pragmatyka pracownicza od ponad 6 lat. Wypłacone po-
wódce świadczenia w postaci rekompensaty oraz wynagrodzenia za czas pozosta-
wania bez pracy są ,,w swojej istocie odmienne od odprawy pieniężnej", co sprawia,
że nie były one świadczeniami, o których mowa w art. 17 ustawy z 28 grudnia 1989
r., z tytułu rozwiązania z pracownikami stosunków pracy w trybie zwolnień grupo-
wych. W szczególności wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy nie jest
świadczeniem z tytułu rozwiązania stosunku pracy. Również rekompensata została
wypłacona ze środków budżetu państwa jako świadczenie dodatkowe, o czym
świadczy to, że pracownikom umownym wypłacono ją niezależnie od odprawy pie-
niężnej należnej z mocy ustawy. Również porozumienia z 3 lipca 2002 r. nie sposób
uznać za akt prawny zawierający przepisy regulujące prawa i obowiązki mianowa-
nych pracowników NBP w rozumieniu w art. 17 ustawy z 28 grudnia 1989 r., którym
pozwany nie wypłacił odpraw pieniężnych.
Ponadto rozbieżna interpretacja art. 17 ustawy z 28 grudnia 1989 r. wynika z
opinii Państwowej Inspekcji Pracy, która raz odmawia mianowanym pracownikom
NBP prawa do odprawy pieniężnej, innym razem zajmuje stanowisko, że pracowni-
kom NBP odprawa ta przysługuje obok wynagrodzenia za czas pozostawania bez
pracy. Brakuje w tej mierze ujednolicającej wykładni tego przepisu dokonanej przez
Sąd Najwyższy wobec rozbieżnych interpretacji pojawiających się w orzecznictwie
sądów powszechnych. Zdaniem skarżącej wypłata przez pozwanego rekompensaty
oraz wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy ,,pozostaje bez wpływu na
obowiązek zapłaty na rzecz powódki odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 8 w
związku z art. 17 ustawy z dnia 28.12.1989 r.".
Pozwany wniósł o oddalenie kasacji i zasądzenie od powódki kosztów postę-
powania kasacyjnego według norm przepisanych, podnosząc, że w czasie rozwiązy-
wania z powódką stosunku pracy art. 17 ustawy z 28 grudnia 1989 r. wykluczał przy-
znanie jej odprawy z art. 8 tej ustawy, która przysługiwała pracownikom mianowanym
tylko wówczas, gdy przepisy regulujące ich prawa i obowiązki nie przewidywały żad-
nych świadczeń z tego tytułu. Tymczasem powódka otrzymała takie świadczenia za-
równo na podstawie dalej obowiązującej pragmatyki pracowniczej, jak i na podstawie
zbiorowego porozumienia prawa pracy. Oba te akty kwalifikują się w rozumieniu art.
9 k.p. jako źródła prawa pracy, które zawierają przepisy normujące prawa i obowiązki
stron stosunku pracy. Ponadto, wbrew twierdzeniom kasacji, rekompensaty z tytułu
zwolnienia z pracy nie były wypłacone ze środków budżetu państwa, ale ze środków
własnych Narodowego Banku Polskiego, który utworzył w tym celu fundusz spe-
cjalny.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw prawnych. W rozpoznawanej
sprawie nie było istotne to, czy w świetle art. 74 ust. 1 ustawy o NBP obowiązuje
nadal rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1983 r. w sprawie praw
i obowiązków pracowników Narodowego Banku Polskiego (Dz.U. Nr 64, poz. 290,
powoływane dalej jako pragmatyka pracownicza) w sytuacji, gdy art. 11 ust. 1 tej
ustawy przewidywał wydanie pragmatyki służbowej określonej ,,odrębną ustawą" dla
uregulowania praw i obowiązków pracowników NBP. Wobec nieuchwalenia przez
ustawodawcę ustawowej pragmatyki służbowej określającej prawa i obowiązki pra-
cowników NBP dalsza praktyka regulowania ich statusu pracowniczego w oparciu o
korzystne dla nich przepisy formalnie nieobowiązującej pragmatyki pracowniczej nie
jest sprzeczna ani z ustawą o NBP, ani z przepisami prawa pracy zawartymi w ak-
tach rangi ustawowej, w tym z przepisami Kodeksu pracy. Gdyby podzielić nieuza-
sadniony pogląd skarżącej, że zaistniała luka legislacyjna wykluczała możliwość sto-
sowania do mianowanych pracowników NBP unormowań zawartych w formalnie nie-
obowiązującej pragmatyce pracowniczej, to ich sytuację określałyby wyłącznie prze-
pisy Kodeksu pracy (art. 11 ust. 1 ustawy o NBP w związku z art. 5 k.p.), co kompli-
kowałoby nabywanie pracowniczych uprawnień, których przepisy Kodeksu pracy nie
regulują lub normują w kodeksowo gwarantowanych standardach minimalnych. Dal-
sze dywagacje dotyczące legalności stosowania art. 11 ust. 1 pkt 2 pragmatyki pra-
cowniczej, która przewidywała uprawnienie zwalnianego z pracy mianowanego pra-
cownika NBP do wynagrodzenia za okres nie dłuższy niż 6 miesięcy pomiędzy usta-
niem zatrudnienia w likwidowanej lub reorganizowanej jednostce NBP a podjęciem
zatrudnienia, nie były konieczne z kilku powodów. Po pierwsze, wskazane unormo-
wanie zostało inkorporowane do porozumienia z dnia 3 lipca 2002 r. zawartego po-
między Prezesem NBP oraz krajowymi strukturami związków zawodowych repre-
zentujących pracowników NBP, co oznaczało, że zwalnianym mianowanym pracow-
nikom tego Banku przysługiwało wynagrodzenie przez okres nie dłuższy niż 6 mie-
sięcy, między ustaniem zatrudnienia w NBP a podjęciem nowego zatrudnienia, już
nie z mocy art. 12 ust. 1 pkt 2 pragmatyki pracowniczej, ale na podstawie § 11 ust. 1
pkt 2 tego zbiorowego porozumienia prawa pracy. Po drugie, świadczenie to nie było
bezwarunkowe, bo przysługiwało wyłącznie za okres pozostawania bez pracy i pod
warunkiem comiesięcznego składania przez uprawnionych pracowników oświadczeń
o niepodjęciu nowego zatrudnienia, co sprawiało, że judykatura nie postrzegała go
jako świadczenia wyłączającego prawo pracowników mianowanych do odprawy pie-
niężnej z tytułu zwolnienia z pracy przysługującej na podstawie art. 8 ust. 1 i art. 17
ustawy o zwolnieniach z pracy. Wynagrodzenie to przysługuje bowiem ze względu
na pozostawanie bez pracy przez czas określony po ustaniu zatrudnienia, a nie bez-
pośrednio z tytułu rozwiązania stosunku pracy, co w szczególności sprawia, że pra-
cownik, który podjąłby zatrudnienie bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy nie
nabyłby tego uprawnienia płacowego. W takim kontekście normatywnym judykatura
dopatrywała się jego odmiennego charakteru prawnego aniżeli odprawy pieniężnej z
tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy (por. uchwały Sądu
Najwyższego: z dnia 24 maja 1991 r., I PZP 1/91, OSNCP 1992 nr 1, poz. 2; z dnia 3
lipca 1991 r., I PZP 28/91, PiZS 1992 nr 2, s. 55; z dnia 24 lipca 1991 r., I PZP 29/91,
LEX nr 16500 i z dnia 5 września 1991 r., I PZP 39/91, PiZS 1992 nr 1, s. 57). Po
trzecie, w stanie prawnym obowiązującym przy rozstrzyganiu rozpoznawanej sprawy,
art. 17 ustawy o zwolnieniach z pracy miał zmodyfikowane brzmienie normatywne,
gdyż przewidywał, że pracownikom zatrudnionym na podstawie mianowania zwal-
nianym z pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy przysługiwała odprawa przewi-
dziana w jej art. 8 tylko wówczas, gdy przepisy regulujące ich prawa i obowiązki nie
przewidywały żadnych świadczeń z tego tytułu. W tym kontekście w kasacji pojawił
się nieuzasadniony zarzut, że przepisy regulujące prawa i obowiązki pracowników
mają taki charakter tylko wówczas, gdy wywodzą się z aktów rangi ustawowej, a za-
tem ich źródłem nie mogą być przepisy nieobowiązującej pragmatyki pracowniczej
ani postanowienia zawarte w zakładowych źródłach prawa pracy, co rzekomo było
wynikiem błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 9 § 1 i 2 k.p. Twierdze-
nie takie nie wytrzymuje krytyki, gdyż zakładowe zbiorowe porozumienie prawa pracy
z dnia 3 lipca 2002 r. zostało zawarte na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o zwolnie-
niach z pracy, a zatem miało ustawowe oparcie i zarazem normatywny walor prawny,
gdyż jego postanowienia nie były mniej korzystne niż przepisy powszechnego prawa
pracy (art. 9 § 2 k.p.). Obowiązujące u pozwanego zakładowe zbiorowe porozumie-
nie prawa pracy z dnia 3 lipca 2002 r. nie było przeto ani aktem ,,niższego rzędu", ani
nie określało uprawnień pracowniczych w sposób mniej korzystny niż akty rangi
ustawowej. Jego postanowienia, w tym § 11 ust. 2 i 3, przewidujących uprawnienie
zwalnianych z pracy mianowanych pracowników NBP do warunkowego 6-miesiecz-
nego wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy po ustaniu zatrudnienia, a
przede wszystkim prawo do rekompensaty z funduszu specjalnego pracodawcy,
która była wyższa niż odprawa przewidziana w art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach z
pracy i w sposób niewątpliwy kwalifikowała się jako świadczenie z tytułu rozwiązania
stosunku pracy z przyczyn dotyczących pozwanego pracodawcy w rozumieniu art.
17 tej ustawy - miały walor normatywny. W konsekwencji nabycie prawa do rekom-
pensaty z funduszu specjalnego pracodawcy, na podstawie powołanej normy zakła-
dowego zbiorowego porozumienia prawa pracy regulującego prawa zwalnianych
pracowników NBP, wykluczało żądanie powódki przyznania jej dodatkowo odprawy z
art. 8 ustawy o zwolnieniach z pracy. Było to zgodne z treścią art. 17 tej ustawy, który
co do zasady wyłączał stosowanie jej przepisów do pracowników zatrudnionych na
podstawie mianowania, którym przysługiwała odprawa z art. 8 wyłącznie wtedy, gdy
przepisy (normy) regulujące ich prawa i obowiązki nie przewidywały żadnych świad-
czeń z tego tytułu. Powyższe oznacza, że charakter prawny (walor) przepisów regu-
lujących pracownicze prawa i obowiązki w rozumieniu art. 17 ustawy z dnia 28 grud-
nia 1989 r., wyłączającego prawo mianowanych pracowników do nabycia odprawy
pieniężnej z jej art. 8, miały także normatywne postanowienia opartych na ustawie
zbiorowych porozumień prawa pracy, które nie były mniej korzystne dla pracowników
niż przepisy prawa pracy rangi ustawowej (art. 9 § 2 k.p.). Uzyskana przez powódkę
rekompensata z tytułu jej zwolnienia z pracy przyznana z funduszu specjalnego po-
zwanego pracodawcy wyniosła 21.072 zł i była wyższa od dochodzonej odprawy pie-
niężnej z art. 8 ustawy o zwolnieniach z pracy, przeto powódka zrealizowała swoje
pracownicze uprawnienie z tytułu utraty zatrudnienia, bez względu na ewentualne
kontrowersje związane z zasadnością kwalifikowania, jako świadczenia z tytułu utraty
zatrudnienia, 6-miesięcznego warunkowego wynagrodzenia za czas pozostawania
bez pracy, które powódka także pobrała w związku ze zwolnieniem z pracy. Mnoże-
nie prawa do kilku odpraw pieniężnych z tytułu utraty zatrudnienia, które mają cha-
rakter wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy po ustaniu stosunku pracy,
wymagałoby wyraźnego przepisu (normy) prawa pracy (art. 80 zdanie drugie k.p.),
tymczasem postanowienia zbiorowego porozumienia prawa pracy z dnia 3 lipca 2002
r. nie zawierały normy prawa pracy, która kreowałaby uprawnienie zwalnianych z
pracy mianowanych pracowników do uzyskania dodatkowej odprawy z art. 8 ustawy
z 28 grudnia 1989 r.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy wyrokował jak w sentencji.
========================================