Wyrok z dnia 4 marca 2004 r.
III KRS 2/03

Stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjal-
nej z dnia 8 sierpnia 1997 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy do
celów rentowych (Dz.U. Nr 99, poz. 612) od orzeczenia lekarza orzecznika Za-
kładu Ubezpieczeń Społecznych o trwałej niezdolności do pełnienia obowiąz-
ków sędziego z powodu choroby nie przysługuje odwołanie do sądu pracy i
ubezpieczeń społecznych. Krajowa Rada Sądownictwa, podejmująca uchwałę o
przeniesieniu sędziego w stan spoczynku, nie jest organem rentowym w rozu-
mieniu art. 476 § 2 k.p.c.

Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Maria Tyszel (spra-
wozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, w sprawie z odwołania Marii K. od uchwały Krajowej Rady
Sądownictwa [...] z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie przeniesienia sędziego w stan
spoczynku, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i
Spraw Publicznych w dniu 4 marca 2004 r.,

o d d a l i ł odwołanie.

U z a s a d n i e n i e

Krajowa Rada Sądownictwa (jednogłośnie) uchwałą z dnia 11 czerwca 2002 r.
[...] postanowiła przenieść w stan spoczynku sędziego Sądu Okręgowego w S. Marię
Jolantę K., stosownie do art. 73 § 1 w związku z art. 70 § 1 ustawy z dnia 27 lipca
2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.-
zwanej dalej u.s.p.) wobec orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 13 maja 2002 r., że jest ona trwale niezdolna do pełnienia obo-
wiązków sędziego z powodu choroby.
W odwołaniu do Sądu Najwyższego sędzia Maria K. wniosła o uchylenie za-
skarżonej uchwały i przekazanie sprawy do merytorycznego rozpoznania ,,celem
umożliwienia ustalenia prawidłowej daty przejścia w stan spoczynku", zarzucając
uchwale ,,naruszenia wskazanych w uzasadnieniu przepisów prawa materialnego
przez błędne ich zastosowanie, oraz przepisów prawa procesowego, co miało istotny
wpływ na wynik sprawy skutkujący w konsekwencji przedwczesnym przeniesieniem
(...) w stan spoczynku".

Rozpoznając odwołanie Sąd Najwyższy wziął pod uwagę, co następuje:

Na podstawie art. 13 ust.6 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie
Sądownictwa (Dz.U. Nr 100, poz.1082 - zwanej dalej ustawą o KRS), w postępowa-
niu przed Sądem Najwyższym stosuje się przepisy k.p.c. o kasacji co oznacza, że
zakres rozpoznania sprawy wyznaczają przytoczone podstawy kasacyjne, czyli pod-
niesione w odwołaniu zarzuty naruszenia konkretnie wskazanych przepisów prawa. Z
urzędu Sąd Najwyższy bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania. (por.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2002 r., III KRS 1/02). Skład orzekający w
sprawie podziela wyrażony w tym wyroku pogląd, że regulacja proceduralna wynika-
jąca z art. 13 ustawy o KRS (sprzeczność uchwały z prawem, jako jedyna podstawa
odwołania, określenie sposobu rozstrzygnięcia - uchylenie zaskarżonej decyzji lub
oddalenie odwołania), w sposób jednoznaczny ogranicza kognicję Sądu Najwyższe-
go jedynie do kontroli legalności zaskarżonej uchwały, czyli jej zgodności z prawem,
nie zezwalając na dokonywanie oceny jej merytorycznej zasadności lub słuszności.
Odwołująca się nie kwestionuje legalności przeniesienia jej w stan spoczynku
wobec trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków sędziego z powodu choroby.
Przedmiotem zaskarżenia jest data, z jaką to przeniesienie nastąpiło. Wszystkie pod-
niesione w odwołaniu zarzuty są bezzasadne. Zarzut, że z wnioskiem o zbadanie
zdolności odwołującej się do dalszego pełnienia obowiązków sędziego wystąpił - z
naruszeniem art. 70 § 2 p.u.s.p.- pismami z 2 i 17 kwietnia 2002 r., Prezes Sądu
Okręgowego w S. jest nieprawdziwy. Pisma te nie były wnioskiem Prezesa, lecz wy-
łącznie realizacją przez niego uchwały Kolegium Sądu Okręgowego w S., jednogło-
śnie podjętej w dniu 22 marca 2002 r. Okoliczność, że Prezes do wniosku nie dołą-
czył dokumentacji lekarskiej, o jakiej stanowi § 2 ust.3 rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z 8 sierpnia 1997 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy
dla celów rentowych (Dz.U. Nr 99, poz. 612) jest bez znaczenia w rozpatrywanej
sprawie. Sąd Najwyższy zwraca uwagę, że przepis ten generalnie jest adresowany
do osób ubiegających się o świadczenia z ubezpieczenia społecznego (zaopatrze-
nia), a ponadto ze sformułowania przepisu: ,,do wniosku powinna być dołączona do-
kumentacja" w żaden sposób nie wynika, że jej niedołączenie uniemożliwia lekarzowi
orzecznikowi wydanie orzeczenia o stanie zdrowia osoby skierowanej na badanie.
Dla uzyskania orzeczenia lekarskiego o stanie zdrowia sędziego nie jest wymagane
przedłożenie lekarzowi orzecznikowi uchwały właściwego kolegium sądu, ani też
przedłożenie dokumentacji lekarskiej dotyczącej sędziego poddawanego badaniu.
Jest bowiem oczywiste, że ani Kolegium, ani Prezes Sądu z reguły nie mają, a nawet
nie mogą mieć, wystarczającej wiedzy o przebiegu leczenia sędziego, pozwalającej
na dołączenia do wniosku takiej dokumentacji. Dlatego też najbardziej uprawnionym
sposobem zapoznania się z nią przez lekarza orzecznika jest jej przedłożenie przez
osobę poddawaną badaniu.
Chybiony całkowicie jest pogląd odwołującej się, że kolegium Sądu Okręgo-
wego ,,mogłoby skutecznie złożyć do Krajowej Rady Sądownictwa wniosek o prze-
niesienie w stan spoczynku dopiero po upływie miesięcznego terminu od doręczenia
jej orzeczenia lekarza orzecznika". Powołane wyżej rozporządzenie z 7 sierpnia 1997
r. nie przewiduje możliwości wniesienia odwołania od orzeczenia lekarza orzecznika
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, orzeczenie to podlega kontroli wyłącznie w trybie
nadzoru z § 11 tego rozporządzenia. Pozostałe zarzuty odwołania wynikają z prze-
konania odwołującej się, że przeniesienie sędziego w stan spoczynku jest sprawą z
zakresu ubezpieczeń społecznych. Przekonanie to jest błędne. Katalog spraw z tego
zakresu określa art. 476 § 2 - 5 k.p.c. Stosownie do niego, uposażenie sędziego w
stanie spoczynku nie jest ani świadczeniem z ubezpieczeń społecznych, ani emery-
turą lub rentą, ani też innym świadczeniem w sprawach należących do właściwości
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o którym mowa w § 2, Krajowa Rada Sądowni-
cza, podejmująca uchwałę o przeniesieniu sędziego w stan spoczynku, nie jest orga-
nem emerytalnym o jakim mowa w § 4, a odwołująca się nie jest ,,ubezpieczonym" w
rozumieniu § 5 pkt 2 tegoż przepisu. Skoro przeniesienie sędziego w stan spoczynku
nie jest sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych, o jakiej stanowi art. 476 § 2
k.p.c., to brak jest podstawy prawnej do przyjęcia, że na podstawie art. 4779 k.p.c.
odwołującej się przysługiwało prawo odwołania się do sądu pracy i ubezpieczeń spo-
łecznych. Podniesiony w odwołaniu zarzut naruszenia tego przepisu jest więc chy-
biony. Podkreślić trzeba, że orzeczenie o niezdolności do pracy, w tym także nie-
zdolności do wykonywania zawodu sędziego, nie jest decyzją organu rentowego do-
tyczącą spraw wymienionych w art. 476 § 2 k.p.c., rzecz nie dotyczy więc sprawy, w
której przysługuje odwołanie rozpoznawane przez sąd pracy i ubezpieczeń społecz-
nych w postępowaniu zainicjowanym w sposób przewidziany w art. 4779 k.p.c.
Konsekwencją błędnego poglądu odwołującej się, co do jej prawa odwołania
się od orzeczenia lekarskiego, jest zarzut naruszenia zaskarżoną uchwałą przepisów
o prawomocności orzeczeń, (art. 363 §1 w związku z art. 4779 §1 k.p.c.)". Odwołu-
jąca się nie dostrzega, że przymiot prawomocności z art. 363 § 1 k.p.c. odnosi się
wyłącznie do orzeczeń sądowych i nie dotyczy uchwał Krajowej Rady Sądownictwa.
Postępowanie przed Radą nie toczy się według przepisów Kodeksu postępowania
cywilnego lecz jest uregulowane rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Pol-
skiej z dnia 22 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowego trybu działania Krajowej
Rady Sądownictwa oraz postępowania przed Radą (Dz.U. Nr 152, poz. 1725 - zwa-
nego dalej rozporządzeniem). Ani jego §14, odnoszący się do przeniesienia sędziego
w stan spoczynku, ani żaden inny przepis tego rozporządzenia, jak również ustawy o
KRS, nie uzależnia wykonania uchwał podejmowanych w sprawach indywidualnych
od ich prawomocności.
Kolejny zarzut odwołania, dotyczący doręczenia odwołującej się zaskarżonej
uchwały, został przedstawiony w sposób nie poddający się kontroli kasacyjnej. We-
dług § 15 ust. 1 rozporządzenia ,,pisma w sprawach rozpatrywanych przez Radę do-
ręcza się uczestnikom postępowania za zwrotnym poświadczeniem odbioru. Pisma
adresowane do sędziów doręcza się za pośrednictwem prezesów właściwych są-
dów." Przepis nie zawiera podziału na pisma ,,zwykłe" i inne, dlatego niezrozumiały
jest pogląd odwołującej się, że ,,uchwała rady nie należy do ,,zwykłych" pism w toku
postępowania, o których jest mowa w § 15 ust. 1 rozporządzenia", a jej doręczenie
listem poleconym (za pokwitowaniem odbioru) za pośrednictwem Prezesa Sądu
Okręgowego jest naruszeniem § 21 ust. 4 rozporządzenia. W świetle tego przepisu,
każde pismo adresowane do sędziów w ich sprawach rozpatrywanych przez Radę
doręcza się za pośrednictwem prezesa sądu, za zwrotnym poświadczeniem odbioru.
Bezzasadny natomiast jest zarzut uchybienia przez Radę § 21 ust. 2 rozpo-
rządzenia. Stosownie do zdania drugiego tego przepisu do uchwał dotyczących
spraw indywidualnych (innych niż wymienione w ust. 1, który nie dotyczy odwołującej
się) dołącza się ,,odpis protokołu komisji skrutacyjnej lub wypis z protokołu posiedze-
nia zawierający wskazania liczby członków Rady biorących udział w jej podjęciu oraz
wyniki głosowania." Skład orzekający nie podziela poglądu odwołującej się, że ,,za-
warta w sentencji uchwały wzmianka o liczbie osób głosujących, oraz ilości głosów
oddanych prowadzi do obejścia" § 21 ust. 2 rozporządzenia. Przytoczona w wypisie
wzmianka o liczbie członków Rady uczestniczących w podjęciu uchwały i o wyniku
głosowania czyni zadość wymaganiu dołączenia do uchwały wypisu z protokołu po-
siedzenia, zawiera bowiem te informacje, jakich wymaga ten przepis.
Pozbawiony znaczenia prawnego jest kolejny zarzut odwołania, że ,,nie da się
wykluczyć naruszenia dalszych przepisów jak np. § 17 ust. 2 rozporządzenia". Od-
wołująca się nie wykazała, ani w jaki sposób przepis ten (odnoszący się do zasad
rozpoznawania przez Krajową Radę Sądownictwa spraw indywidualnych) został na-
ruszony ani istotności wpływu takiego naruszenia na wynik sprawy. ,,Ewentualność"
naruszenia jakiegokolwiek przepisu nie jest podstawą kasacyjną i nie jest rolą Sądu
Najwyższego poszukiwanie naruszeń nieskonkretyzowanych w kasacji.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy uznając, że zaskarżona uchwała
została podjęta w granicach przysługujących Krajowej Rady Sądownictwa uprawnień
ustawowych, a żaden z postawionych jej zarzutów nie jest usprawiedliwiony, na pod-
stawie art. 13 ust. 5 ustawy o KRS orzekł jak w sentencji.
========================================