- 1 -


Wyrok z dnia 27 maja 1994 r.
III ARN 17/94

Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestyncji nie może być skutecznie
kwestionowana w postępowaniu administracyjnym i sądowym jeżeli jest zgodna z
miejscowym planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego sporządzonym
stosownie do wymagań określonych w art. 26 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 12 lipca
1984 r. o planowaniu przestrzennym (jednolity tekst: Dz. U. z 1989 r., Nr 17, poz.
99).

Przewodniczący SSN: Adam Józefowicz, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski,
Janusz Łętowski, Walery Masewicz, Maria Mańkowska (sprawozdawca),

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Janiny Antosiewicz, po rozpoznaniu w
dniu 27 maja 1994 r. sprawy ze skargi Janiny i Tadeusza Ż. na decyzję Kolegium
Odwoławczego przy Sejmiku Samorządowym Województwa Rzeszowskiego z dnia 2
lutego 1992 r., [...] w przedmiocie ustalenia lokalizacji inwestycji na skutek rewizji
nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Naczelnego Sądu
Administracyjnego-Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z dnia 24 sierpnia 1993 r. [...],

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e

Decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji z dnia 27 sierpnia 1992 r. Burmistrz
Miasta i Gminy R. ustalił lokalizację inwestycji dla Społecznego Komitetu Telefonizacji
R.-C. pod nazwą "sieć teletechniczna kablowa i napowietrzna w Dzielnicy R.-C."
oznaczoną na załączniku graficznym jako rysunki od 1 do 13. Z uzasadnienia
powyższej decyzji wynika, że wymieniona inwestycja ułatwi i poprawi komunikowanie
się mieszkańcom Dzielnicy, a ponadto, że "inwestor przedstawił wymagane
dokumenty".
Od decyzji organu I instancji złożyli odwołanie Wiktoria B. oraz Janina i Tadeusz
małżonkowie Ż., przez których nieruchomość ma przebiegać linia telefoniczna. Wiktoria
B. podniosła, że lokalizacja linii teletechnicznej, o której stanowi decyzja Burmistrza
Miasta i Gminy R., jest niezgodna z art. 30 ustawy z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu
przestrzennym (jednolity tekst: Dz. U. z 1989 r., Nr 17, poz. 99 ze zm.), a poza tym nie
ma potrzeby prowadzić linii teletechnicznej po jej działce, skoro może być wykorzystana
istniejąca linia teletechniczna i działki właścicieli zainteresowanych instalacją telefonów.
Natomiast Janina i Tadeusz małżonkowie Ż., powołując się również na naruszenie
przepisów ustawy z dnia 12 lipca 1984 r., zarzucili, że omawiana linia teletechniczna nie
jest w ogóle ujęta w planie zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy R.;
ponadto przez ich nieruchomość przebiegają już linia elektryczna i dwie linie gazowe,
istnieje zaś możliwość budowy linii teletechnicznej na terenie nieużytków, jak również

- 2 -

inne rozwiązania techniczne (np. budowa kanalizacji teletechnicznej). Wszyscy odwołu-
jący się podkreślili przy tym, że poprowadzenie omawianej linii przez ich działki pozbawi
ich możliwości zabudowy mieszkalnej.
Kolegium Odwoławcze przy Sejmiku Samorządowym Województwa Rzeszo-
wskiego w Rzeszowie decyzją z dnia 2 listopada 1992 r. utrzymało w mocy zaskarżoną
decyzję organu I instancji podnosząc, co następuje:
1. W związku ze złożonymi przez odwołujących się zastrzeżeniami odnośnie
przebiegu linii teletechnicznej, inwestor dokonał korekty tej inwestycji polegającej na
tym, że zrezygnował z doprowadzenia przyłącza telefonicznego do budynku Bogdana
G. przez działkę Wiktorii B. [...]. Gdy chodzi o nieruchomość Janiny i Tadeusza
małżonków Ż. [...], to zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
nie jest ona przeznaczona pod budownictwo mieszkaniowe. Według tego planu ich
nieruchomość wchodzi w skład terenu istniejących i projektowanych baz magazynowo-
składowych.
2. Wskazane przez odwołujących rozwiązanie przez usytuowanie linii
teletechnicznej po drugiej stronie (północnej) ulicy Sikorskiego nie jest możliwe, gdyż
przebiega tam linia energetyczna, a przepisy branżowe nie pozwalają na wspólne
prowadzenie linii energetycznych i telefonicznych.
3. Projektowana inwestycja jest zgodna z miejscowym planem ogólnym
zagospodarowania przestrzennego miasta R., zatwierdzonym uchwałą Nr [...] Rady
Narodowej Miasta i Gminy w R. z dnia 1 grudnia 1980 r., który dwukrotnie był oceniany
pod względem aktualności (w 1988 r. i w 1991 r.).
Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie rozpoznając
skargę Janiny i Tadeusza małż. Ż. złożoną na decyzję organu II instancji i zawierającą
wniosek o jej uchylenie, skargę tę oddalił.
Sąd ten stwierdził przede wszystkim, że zaskarżona decyzja nie narusza ani
przepisów prawa materialnego, ani przepisów postępowania administracyjnego,
przeciwnie, przepisy art. 33, art. 42 ust. 2 i art. 43 ustawy z dnia 12 lipca 1984 r. o
planowaniu przestrzennym (jednolity tekst: Dz. U. z 1989 r., Nr 17, poz. 99 ze zm.)
dawały podstawę do wydania zaskarżonej decyzji. Ponadto Naczelny Sąd Admini-
stracyjny podniósł, że decyzja organu stopnia podstawowego została wydana po
uzyskaniu wskazania lokalizacyjnego z dnia 7 grudnia 1991 r. [...], zaś zamierzona
inwestycja jest zgodna z planem zagospodarowania przestrzennego stanowiącym, jako
akt prawa miejscowego, główną przesłankę spornej lokalizacji. Z art. 33 wymienionej
wyżej ustawy bowiem wynika, że "plan miejscowy stanowi podstawę gospodarki
gruntami przez wydanie decyzji w sprawie wykorzystania gruntów na cele
inwestycyjne". Dopuszczalność inwestycji nie może przekreślać stanu rzeczy
istniejącego na przedmiotowym terenie, gdyż o przeznaczeniu tego terenu nie decyduje
stan faktyczny, lecz plan zagospodarowania przestrzennego, zaś zamierzona
inwestycja jest zgodna z planem. Gdy chodzi o trasę przebiegu spornej linii, to organ II
instancji miał na uwadze zarzuty skarżących, lecz nie podzielił ich zasadności, a
stanowisko swoje uzasadnił zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a.
Od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Minister Sprawiedliwości złożył
rewizję nadzwyczajną, w której zarzucił rażące naruszenie prawa, w szczególności art.
6, 33 i 46 ustawy z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym w związku z art.

- 3 -

140 k.c., i na podstawie art. 210 k.p.a. wniósł o uchylenie powyższego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Rewidujący zakwestionował przede wszystkim stanowisko Naczelnego Sądu
Administracyjnego, jakoby zamierzona inwestycja była zgodna z miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego. Zdaniem rewidującego z art. 26 i 27 ustawy o
planowaniu przestrzennym wynika, że plany miejscowe powinny zawierać określenie
warunków i sposobów zagospodarowania przestrzennego, w tym także przeznaczenie
terenu. Poza tym plany miejscowe powinny być zgodne z ustawą przewidującą te plany,
ich zadania i treść. Ustawa o planowaniu przestrzennym nie przewiduje natomiast
możliwości dostosowywania przeznaczenia terenu lub sposobu jego wykorzystania do
potrzeb inwestorów. W planie miejscowym miasta R. brak jest ustaleń, które
upoważniałyby do wykorzystania części nieruchomości skarżących pod projektowaną
inwestycję. Zamieszczone w planie stwierdzenie, że "nowe przebiegi liniowe i
urządzenia wynikające ze szczegółowych rozwiązań i myśli technicznych, a nie
kolidujące z innymi elementami planu, nie wymagają zmian i odstępstw w planie" nie
znajduje oparcia w żadnym przepisie ustawy.
Minister Sprawiedliwości podniósł także, iż działka skarżących małżonków Ż.
znajduje się na terenie przeznaczonym pod budownictwo baz magazynowych i
składowych - i stanowi to ograniczenie prawa własności właścicieli nieruchomości.
Dalsze jego ograniczenie nie może wynikać z potrzeb inwestora, lecz jedynie ze
skonkretyzowanych ustaleń planu miejscowego, dokonanych w formie przepisów
gminnych ustanowionych przez upoważniony organ władz publicznej (radę gminy).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna trafnie wywodzi, że miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego powinny być zgodne z wymaganiami, jakie dla nich stawiają przepisy
ustawy z dnia 12 lipca 1984 r. o planowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1989 r. Nr 17 poz.
99). Działalność wpływająca na sposób zagospodarowania oraz wykorzystania gruntów
może być podjęta tylko wówczas, gdy jest zgodna z ustaleniami planów
zagospodarowania przestrzennego (art. 6). Zgodnie z art. 26 i 27 tej ustawy, plany
miejscowe określają warunki przestrzennego zagospodarowania miasta, gminy lub
terenu, w tym także przeznaczenie gruntu. Przepisy powołanej ustawy nie upoważniają
inwestorów do dokonywania zmian w tym zakresie i nie stwarzają możliwości
dostosowywania przeznaczenia terenu lub sposobu jego wykorzystania zgodnie z
potrzebami inwestycji. Zatem sformułowanie w planie miejscowym miasta R.: "nowe
przebiegi liniowe i urządzenia wynikające ze szczegółowych rozwiązań i myśli
technicznych, a nie kolidujące z innymi elementami planu, nie wymagają zmian i
odstępstw w planie" nie znajduje oparcia w żadnym przepisie omawianej ustawy.
Rewizja nadzwyczajna jest jednak nieuzasadniona z uwagi na inny stan
faktyczny, niż przedstawiany dotąd w sprawie. Okazało się bowiem, że sporne słupy
telefoniczne zlokalizowano ostatecznie poza nieruchomością, to znaczy poza działką
[...] stanowiącą własność skarżących, którzy protestowali przeciwko stawianiu słupów
na ich działce, natomiast wyrazili zgodę na przeprowadzenie samej linii telefonicznej.
Znajduje to potwierdzenie w piśmie skarżących do Urzędu Miasta i Gminy w R. z dnia 7

- 4 -

grudnia 1992 r. [...] oraz w ustaleniach inspektora i geodety Urzędu Miasta i Gminy w
R., spisanych w protokole z dnia 25 kwietnia 1994 r. (K. 37 akt Urzędu Nr [...]). Zarówno
ze sporządzonego szkicu, jak i protokółowego opisu stanu faktycznego wynika, że
żelbetowy słup linii teletechnicznej znajduje się pomiędzy działkami i został ustawiony w
środku dobrze wykształconej i zarośniętej miedzy. Na obu działkach istnieją uprawy
polowe. Drugi słup telefoniczny ustawiony został na działce Nr ewid. 2076/1.
Stanowi to w istocie rzeczy spełnienie podstawowych żądań skarżących się a
zatem także rozwiązanie powstałego sporu, w wyniku którego małż. Janina i Tadeusz Ż.
złożyli skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W tej sytuacji, Sąd Najwyższy
uznał, że rewizja nadzwyczajna wniesiona na korzyść skarżących stała się
bezprzedmiotowa, podlega zatem oddaleniu z mocy art. 421 § 1 k.p.c.