Wyrok z dnia 14 września 1995 r.
II URN 38/95

Przeliczenie podstawy wymiaru emerytury żołnierza zawodowego na
podstawie art. 53 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 1994 r., Nr 10, poz. 36)
następuje z uwzględnieniem dodatków stałych w wysokości wypłaconej w
ostatnim miesiącu służby.

Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Kazimierz Jaśkowski
(sprawozdawca), Jerzy Kuźniar,

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 14 września 1995 r., sprawy z wniosku
Edwarda S. przeciwko Wojskowemu Biuru Emerytalnemu w W. o wysokość emerytury
wojskowej, na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich [...] od
wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 1995 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Wojewódz-
kiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 14 listopada 1994 r.,
[...] i sprawę przekazał temu Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e

Rzecznik Praw Obywatelskich złożył rewizję nadzwyczajną od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Warszawie z dnia 10 marca 1995 r. [...] w sprawie Edwarda S. przeci-
wko Wojskowemu Biuru Emerytalnemu w W. Skarżący zarzucił temu wyrokowi rażące
naruszenie przepisu art. 53 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 1994 r., Nr 10, poz. 36) i
wniósł o jego uchylenie oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 14 listopada 1994 r. [...] oraz o
przekazanie sprawy temu Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania.
Zdaniem skarżącego w obu wyrokach błędnie przyjęto, iż według powołanej wyżej
ustawy rewaloryzując emeryturę wojskową wnioskodawcy, przy obliczaniu podstawy
wymiary tego świadczenia, należny mu dodatek specjalny powinien być obliczany na
podstawie przeciętnej z ostatnich 12 miesięcy, a nie w kwocie przysługującej za ostatni
miesiąc służby.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przepis art. 53 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu
emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 1994 r., Nr 10, poz. 36) sta-
nowi, że osobom, którym w dniu wejścia w życie ustawy przysługują emerytury i renty
na podstawie przepisów dotychczasowych, wysokość tych świadczeń ustala się na
nowo z urzędu, według zasad określonych w ustawie , z tym, że dotychczasowa pods-
tawa wymiaru świadczeń pieniężnych podlega przeliczeniu na stawki uposażenia
obowiązujące w dniu wejścia w życie ustawy w następujący sposób:
a) stawki uposażenia zasadniczego z dnia zwolnienia ze służby żołnierza
zastępuje się stawkami uposażenia zasadniczego z dnia wejścia w życie ustawy,
b) ustala się wskaźnik relacji: sumy miesięcznej kwoty dodatków o charakterze
stałym i miesięcznej równowartości nagrody rocznej lub premii do uposażenia
zasadniczego z dnia zwolnienia ze służby; wskaźnik ten wyraża się w procentach z
zaokrągleniem do setnych części procentu; do ustalenia powyższego wskaźnika
przyjmuje się dodatki o charakterze stałym, które stosownie do przepisów o uposażeniu
żołnierzy obowiązują w dniu wejścia z życie ustawy,
c) odtworzoną kwotę dodatków o charakterze stałym, nagrody rocznej lub premi
oblicza się mnożąc przeliczone na dzień wejścia w życie ustawy uposażenie zasadnicze
przez wskaźnik dodatków.
Dodatek specjalny jest dodatkiem o charakterze stałym w rozumieniu art. 53 ust.
1 pkt 3 lit. b wymienionej ustawy, co wynika wprost z przepisu § 4 pkt 2 zarządzenia Nr
64/ MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 17 lutego 1994 r. w sprawie przeliczenia
uposażenia dla celów rewaloryzacji wojskowych świadczeń emerytalno-rentowych
(Dziennik Rozkazów MON z 1994 r., poz. 17), wydanego na podstawie art. 53 ust. 7 tej
ustawy, w związku z § 1 ust. 1 pkt 4 zarządzenia Ministra Obrony Narodowej Nr
30/MON z dnia 10 kwietnia 1990 r. w sprawie dodatków do uposażenia zasadniczego
żołnierzy (Dziennik Rozkazów MON z 1993 r., poz. 61).
Według wskazanego wyżej przepisu art 53 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy z dnia 10
grudnia 1993 r. ustalenie wskaźnika relacji uzupełniających składników uposażenia do
uposażenia zasadniczego, następuje przez porównanie sumy składającej się z dwóch
rodzajów składników - miesięcznej kwoty dodatków o charakterze stałym i miesięcznej
równowartości nagrody rocznej lub premii - z uposażeniem zasadniczym z dnia
zwolnienia ze służby. Skoro przepis ten posługuje się dwoma różnymi określeniami tj.
"miesięcznej kwoty" i "miesięcznej równowartości", to każde z tych pojęć ma różną
treść. Trafnie wskazano w rewizji nadzwyczajnej, że pojęcie "kwoty miesięcznej"
oznacza kwotę wypłaconą w ostatnim miesiącu służby. Natomiast "miesięczną
równowartość" należy rozumieć jako przeciętną z ostatnich 12 miesięcy służby. Za
takim rozumieniem pojęcia "miesięcznej kwoty" przemawia także przepis art. 5 oma-
wianej ustawy, przyjmujący jako podstawę wymiaru emerytury lub renty uposażenie z
ostatniego stanowiska służbowego. Uposażenie zaś - według art. 2 ust. 1 ustawy z dnia
17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy (jednolity tekst: Dz. U z 1992 r., Nr 5, poz.
18) - składa się z uposażenia zasadniczego i dodatków.
W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Apelacyjny powołał się na przepis § 2
zarządzenia Ministra Obrony Narodowej nr 30/MON z dnia 8 kwietnia 1988 r. w sprawie
składników podstawy wymiaru emerytury lub renty wojskowej oraz świadczeń w naturze
uwzględnianych przy zmniejszaniu tych emerytur lub rent (Dziennik Rozkazów MON z
1988 r., poz. 24) w brzmieniu nadanym przez zarządzenie Ministra Obrony Narodowej
Nr 78/MON z dnia 2 listopada 1989 r. (Dziennik Rozkazów MON z 1989 r., poz. 80).
Według tego przepisu dodatek specjalny wlicza się do podstawy wymiaru emerytury lub
renty na podstawie wskaźnika relacji kwoty tego dodatku wypłaconej w ostatnich 12
miesiącach, do kwoty uposażenia według stanowiska służbowego wypłaconego w tym
okresie. Przepis ten nie może mieć jednak zastosowania w niniejszej sprawie. Przepis
art. 58 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. stanowi bowiem, że do czasu wydania
przepisów wykonawczych przewidzianych w tej ustawie pozostają w mocy przepisy
dotychczasowe, jeżeli nie są sprzeczne z ustawą. Ustawa ta, odmiennie niż poprzednio
obowiązująca ustawa z dnia 16 grudnia 1972 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy
zawodowych i ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 1983 r., Nr 29, poz. 139 ze zm.), nie
zawiera delegacji dla Ministra Obrony Narodowej do określenia zasad wliczania do
podstawy wymiaru emerytury dodatkowych składników uposażenia, natomiast ustawa z
dnia 10 grudnia 1993 r. zawiera w art. 53 ust. 7 delegację dla Ministra Obrony
Narodowej do określenia szczegółowych zasad przeliczenia uposażenia, w wykonaniu
której wydano wyżej cytowane zarządzenie z dnia 17 lutego 1994 r. Przepis § 4 tego
zarządzenia, dotyczący wskaźnika relacji, o którym mowa w art. 53 ust. 1 pkt 3 lit. b
omawianej ustawy, nie przewiduje obliczania dodatków o charakterze stałym na
podstawie ich wysokości w okresie 12 miesięcy. Zarządzenie to nie mogło zresztą
wprowadzić takiego sposobu obliczania tych dodatków albowiem -jak wyżej wskazano -
według omawianej ustawy przy obliczaniu wskaźnika relacji z przepisu art. 53 ust. 1 pkt
3 lit. b należy uwzględnić dodatki o charakterze stałym (w tym i dodatek specjalny) w
wysokości przysługującej żołnierzowi zawodowemu w ostatnim miesiącu służby.
Z powyższych względów na podstawie art. 422 § 2 k.p.c. orzeczono jak w
sentencji.

========================================