Wyrok z dnia 19 września 2000 r.
II UKN 722/99

Sąd drugiej instancji, który wydał postanowienie o dopuszczeniu dowo-
du z ustnej opinii biegłego, a następnie dopuścił dowód z opinii pisemnej i od-
dalił wniosek o powołanie innego biegłego narusza art. 217 § 2 w związku z art.
382 KPC.


Przewodniczący SSN Beata Gudowska, Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar, Andrzej
Wróbel (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 19 września 2000 r. sprawy z wniosku
Jadwigi B. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w Ł. o rentę z
tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, na skutek kasacji
wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23 września 1999 r.
[...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Ło-
dzi do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach
postępowania kasacyjnego.

U z a s a d n i e n i e

Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w Ł. decyzją z dnia 6 kwietnia 1998
r. odmówił Jadwidze B. prawa do renty z tytułu niezdolności w związku z wypadkiem
przy pracy w dniu 29 listopada 1976 r.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi wyrokiem z
dnia 30 marca 1999 r. [...] oddalił odwołanie wnioskodawczyni od powyższej decyzji.
Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy neurologa i ortopedy, którzy po zbada-
niu wnioskodawczyni i zapoznaniu się z dokumentacją lekarską, stwierdzili, że roz-
poznane schorzenia nie ograniczają zdolności wnioskodawczyni do pracy. Biegła
neurolog w opinii uzupełniającej podała, że brak jest u wnioskodawczyni cech ence-
falopatii pourazowej w związku z doznanym urazem głowy, a obecny stan zdrowia
nie jest związany z urazem doznanym w czasie wypadku. Sąd podzielił stanowisko
biegłych w zakresie braku związku pomiędzy stanem wnioskodawczyni a doznanym
urazem i uznał, że nie wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 18 ustawy z dnia
12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo-
wych (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.).
Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 23 września 1998 r. [...] oddalił ape-
lację wnioskodawczyni od powyższego wyroku. Sąd Apelacyjny dla wyjaśnienia roz-
bieżności miedzy opinią biegłych sądowych a kliniką Neurologii Akademii Medycznej
w Ł. w zakresie rozpoznania u wnioskodawczyni objawów encefalopatii pourazowej
dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłej lekarza neurologa, która podtrzymała
swoją wcześniejszą opinię, iż brak jest podstaw do rozpoznania tego rodzaju scho-
rzenia u wnioskodawczyni. W ocenie Sądu całokształt zebranego w sprawie mate-
riału dowodowego wskazuje na trafność ustaleń i wniosków zaskarżonego wyroku, iż
wnioskodawczyni nie spełnia przesłanek przyznania jej prawa do renty przewidzianej
w art. 18 ustawy o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo-
wych. Sąd uznał, że opinia biegłych jest zgodna z wcześniejszą oceną biegłych i ko-
misji lekarskich w uprzednich postępowaniach i zbieżna w zakresie wniosku o za-
chowanej nadal zdolności do pracy z oceną lekarza orzecznika ZUS-u. Sąd stwierdził
ponadto, że sporna w sprawie kwestia zdolności do pracy została wyjaśniona i nie
ma potrzeby przeprowadzania dalszych dowodów w sprawie, w szczególności do-
puszczenia dowodu z opinii innego biegłego lekarza neurologa.
Wnioskodawczyni zaskarżyła powyższy wyrok kasacją, w której zarzuciła na-
ruszenia przepisów postępowania: 1. art. 217 § 2 KPC i art. 224 § 1 KPC poprzez
oddalenie bądź nieuwzględnienie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego
biegłego lekarza neurologa-pracownika nauki i zgłoszonego w apelacji wniosku o
poddanie wnioskodawczyni obserwacji szpitalnej i poprzez poprzestanie wyłącznie
na pisemnych opiniach biegłej neurolog, w tym opinii uzupełniającej wydanej w toku
postępowania apelacyjnego, mimo że opinia ta jest diametralnie sprzeczna z opinią
Kliniki Neurologii Akademii Medycznej w Ł., a sprzeczność ta nie została przekony-
wająco wyjaśniona w tych opiniach.; 2. art. 233 § 1 KPC i art. 328 § 2 w związku z
art. 391 KPC poprzez niedostateczne rozważenie treści powyższej opinii Kliniki Neu-
rologicznej Akademii Medycznej w Ł. i pominięcie okoliczności, że biegła neurolog w
swojej opinii uzupełniającej nie odniosła się do wszystkich ustaleń i kategorycznych
wniosków zawartych w tej opinii; 3. art. 385 KPC poprzez oddalenie apelacji, mimo
niewyjaśnienia istnienia i charakteru nerwicy wnioskodawczyni. Wskazując na po-
wyższe podstawy kasacyjne wnioskodawczyni wniosła o uchylenie zaskarżonego
wyroku i wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 30 marca 1998 r. [...] i przekaza-
nie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja ma usprawiedliwione podstawy. Zagadnieniem istotnym dla rozstrzy-
gnięcia sprawy jest ustalenie, czy wnioskodawczyni wskutek wypadku przy pracy
stała się niezdolna do pracy w rozumieniu art. 18 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o
świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Sąd drugiej instancji dla wyjaśnienia rozbieżności wynikających z opinii bie-
głych sądowych zebranych w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji a opinią
Kliniki Neurologii Akademii Medycznej w Ł. postanowieniem z dnia 25 sierpnia 1999
r. dopuścił dowód z uzupełniającej ustnej opinii biegłej, która nie stawiła się na roz-
prawę i przedstawiła opinię pisemną. W tej sytuacji nieuwzględnienie przez Sąd
wniosku o powołanie innego biegłego lekarza neurologa usprawiedliwia zgłoszony w
kasacji zarzut naruszenia przepisu art. 217 § 2 KPC, stanowiącego, że sąd pominie
środki dowodowe, jeżeli okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione lub
jeżeli strona powołuje dowody jedynie dla zwłoki. Zarzut ten jest tym bardziej trafny,
że jak trafnie podkreślono w uzasadnieniu kasacji, sporna kwestia niezdolności do
pracy wnioskodawczyni nie została dostatecznie wyjaśniona, a zgromadzone w
sprawie dowody zostały ocenione z naruszeniem art. 233 § 1 KPC. Różna ocena
zdarzenia i sytuacji zdrowotnej wnioskodawczyni w opiniach biegłych i opinii Kliniki
Neurologii Akademii Medycznej w Ł. wymagała ustosunkowania się Sądu drugiej
instancji do całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego i uwzględnie-
nia wniosku o przesłuchanie biegłej, która wydała odmienną opinię od powyższej
opinii. Tymczasem Sąd drugiej instancji, mimo treści postanowienia o dopuszczeniu
dowodu z ustnej opinii uzupełniającej, dopuścił dowód z opinii pisemnej i w ogóle nie
rozważył sprzeczności w tych opiniach, a nadto oparł się wyłącznie na niekorzyst-
nych dla wnioskodawczyni opiniach biegłych, komisji lekarskich i lekarza orzecznika
ZUS-u, natomiast z naruszeniem przepisu art. 233 § 1 KPC pominął w swych roz-
ważaniach korzystną dla wnioskodawczyni opinię Kliniki Neurologii Akademii Me-
dycznej w Ł.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================