Wyrok z dnia 21 listopada 2001 r.
II UKN 598/00

O uprawnieniu do emerytury na podstawie § 2 rozporządzenia Rady Mi-
nistrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników
zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) decyduje łączne spełnienie przez pracownika
wszystkich warunków określonych w tym przepisie, a nie jego przekonanie, że
charakter lub warunki pracy wystarczają do uznania jej za wykonywaną w
szczególnych warunkach.


Przewodniczący SSN Beata Gudowska, Sędziowie SN: Roman Kuczyński,
Maria Tyszel (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2001 r. sprawy z wniosku
Kazimierza M. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w K. o
emeryturę, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krako-
wie z dnia 11 maja 2000 r. [...]


o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach wyrokiem z
dnia 9 lipca 1999 r. [...] oddalił odwołanie Kazimierza M. od decyzji Zakładu Ubezpie-
czeń Społecznych-Oddziału w K. z dnia 26 lutego 1999 r., odmawiającej przyznania
prawa do emerytury na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szcze-
gólnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), wo-
bec wykazania jedynie 9 lat, 4 miesięcy i 17 dni pracy w szczególnych warunkach,
zamiast wymaganych 15 lat.

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem
z dnia 11 maja 2000 r. [...] oddalił apelację wnioskodawcy uznając za prawidłowe
zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, jak i wskazaną
podstawę prawną zaskarżonego rozstrzygnięcia. Sąd podkreślił w uzasadnieniu
swego orzeczenia, że nawet jeśli w spornym okresie od 16 kwietnia 1968 r. do 31
stycznia 1982 r., w Zjednoczonych Zakładach Ceramicznych Płytek i Wyrobów Sa-
nitarnych ,,C." w K., wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach, to
jej wymiar wynosił ,,co najwyżej 70%, a pozostałe 30% pracował w biurze".

W kasacji od tego wyroku, pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o jego uchylenie
i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania
i orzeczenia o kosztach postępowania. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił: ,,narusze-
nie przepisów prawa materialnego - a to przepisu § 2 Rozporządzenia Rady Mini-
strów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i
rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.), a także ust. 24
działu XIV załącznika A do cytowanego aktu prawnego. Naruszenie wymienionych
przepisów nastąpiło poprzez błędne przyjęcie, iż skoro świadczona przez odwołują-
cego się praca związana z nadzorem inżynieryjnym w kopalniach wiązała się z ko-
niecznością przebywania w kopalni przez ok. 70% czasu pracy, podczas gdy pozo-
stałe 30% odwołujący się spędzał w biurze to uznać należy, że praca w szczegól-
nych warunkach lub szczególnym charakterze nie była wykonywana w pełnym wy-
miarze czasu pracy".

Wskazując na tę podstawę skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie Wydział Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach.


Rozpoznając sprawę Sąd Najwyższy wziął pod uwagę, co następuje:


Kasacja jest środkiem zaskarżenia o charakterze ściśle prawnym o ograniczo-
nym zakresie podmiotowym, przedmiotowym i czasowym, a stosownie do art. 39311
KPC - w postępowaniu kasacyjnym, Sąd Najwyższy jest związany granicami kasacji
wyznaczonymi przytoczonymi w niej podstawami, skonkretyzowanymi zarzutami i ich
uzasadnieniem oraz wnioskami.

Przytoczona w sprawie podstawa kasacyjna jest nie tylko nieusprawiedliwiona,
ale i całkowicie chybiona. Przede wszystkim należy przypomnieć, że na mocy art.
39315 KPC, przy rozpoznawaniu zasadności kasacji wniesionej jedynie z zarzutem
naruszenia prawa materialnego Sąd Najwyższy jest związany stanem faktycznym
stanowiącym podstawę wydania zaskarżonego wyroku. Oznacza to, że bezprzed-
miotowa jest ta część kasacji, w której kwestionowane jest ustalenie Sądu drugiej
instancji, że wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach jedynie w
części ustawowego czasu jego pracy. Pozbawione natomiast znaczenia prawnego
są argumenty przedstawiające przekonanie skarżącego o charakterze jego pracy.
Przepis § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku
emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szcze-
gólnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) jednoznacznie stanowi, że okresami
pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozpo-
rządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana
stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.
Na czym polega naruszenie zaskarżonym wyrokiem tego przepisu wobec niezakwe-
stionowanego ustalenia, że wnioskodawca przez około 30% czasu pracy wykonywał
pracę biurową, nie objętą stosownym wykazem stanowiącym załącznik do rozporzą-
dzenia, tego autor kasacji nie przedstawił. Podkreślić należy, że o uprawnieniach
pracownika do emerytury na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu decyduje
łączne spełnienie określonych w nim przesłanek, a nie przekonanie pracownika, że:
,,stres, skupienie i napięcie psychiczne związane z podejmowanymi czynnościami i
odpowiedzialnością osoby nadzorującej prace" są wystarczające do uznania takiej
pracy za pracę w szczególnych warunkach.

Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39312 KPC
orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================