Wyrok z dnia 8 listopada 2001 r.
II UKN 597/00

Od dnia ogłoszenia upadłości nie przysługują odsetki, niezależnie od
tego jak długo trwało opóźnienie spełnieniu w świadczeniu i czy wierzytelność
została spłacona jednorazowo, czy w ratach (art. 33 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe,
jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.).


Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Beata Gudowska, Roman Kuczyński.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2001 r. sprawy z powódz-
twa Zofii Ś. przeciwko Syndykowi Masy Upadłości - Rejonowego Przedsiębiorstwa
Przetwórczego Przemysłu Paszowego ,,B." w K. o zapłatę, na skutek kasacji powódki
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 marca 2000 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Powódka Zofia Ś. wnosiła o zasądzenie od pozwanego Rejonowego Przed-
siębiorstwa Przetwórczego Przemysłu Paszowego ,,B." w K. w upadłości kwoty
25.165, 48 zł jako odsetek od wypłaconego z opóźnieniem odszkodowania z tytułu
śmierci męża.
Syndyk masy upadłościowej wniósł o oddalenie powództwa.
Wyrokiem z dnia 30 września 1999 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Krakowie oddalił powództwo. Sąd ustalił, że w dniu 2 kwietnia
1990 r. mąż powódki poniósł śmierć w wyniku wypadku przy pracy w pozwanym
przedsiębiorstwie. Postanowieniem z dnia 13 stycznia 1993 r. została ogłoszona
upadłość tego przedsiębiorstwa. Powódka zgłosiła swoją wierzytelność z tytułu od-
szkodowania 3 października 1993 r. Wierzytelność w kwocie 30.000 zł została wy-
płacona w trzech ratach w marcu, kwietniu i maju 1995 r. Zgodnie z art. 33 rozporzą-
dzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadło-
ściowe (jednolity tekst:Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.) odsetki od wierzytel-
ności przypadających od upadłego nie biegną w stosunku do masy od daty ogłosze-
nia upadłości. Skoro powódka zgłosiła wierzytelność po ogłoszeniu upadłości żąda-
nie odsetek jest nieuzasadnione.
Apelacja powódki od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyj-
nego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 28 marca 2000 r.
[...]. Sąd Apelacyjny uznał za prawidłowe ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instan-
cji i podzielił jego pogląd prawny.
Wyrok ten zaskarżyła kasacją powódka i wskazując jako podstawę kasacji na-
ruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 33 rozporządzenia
Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe
podczas, gdy miał zastosowanie przepis art. 481 § 1 KC, wniosła o uchylenie za-
skarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie do po-
nownego rozpoznania ewentualnie o zmianę obu wyroków i zasądzenie od pozwa-
nego na rzecz powódki kwoty odsetek żądanej w pozwie. W kasacji podniosła, że
domagała się w niniejszej sprawie odsetek od kwoty 30.000 zł., która to kwota po-
winna być jej zdaniem wypłacona jednorazowo a nie ratalnie. Dług z tytułu odsetek
obciąża samego syndyka a nie masę upadłościową, gdyż samowolnym postępowa-
niem syndyk naraził powódkę na straty finansowe.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przepis art. 481 § 1 KC jest ogólnym przepisem zobowiązującym dłużnika do
zapłaty odsetek w wypadku opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Na-
tomiast przepis art. 33 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 paź-
dziernika 1934 r. - Prawo upadłościowe jako przepis szczególny nie przewiduje od-
setek ani za opóźnienie ani za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego w sytu-
acji, gdy ogłoszono upadłość dłużnika od daty ogłoszenia upadłości. Podniesiony w
kasacji zarzut, że przepis ten nie ma zastosowania, oparty jest na twierdzeniu, że
zobowiązanie dotyczy samego syndyka a nie masy upadłościowej. Zarzut ten jest
bezzasadny bowiem zarówno w pozwie jak i w toku postępowania powódka żądała
zapłaty odsetek od wypłaconego odszkodowania w kwocie 30.000 zł. Żądanie to zo-
stało powtórzone w kasacji. Powołany w kasacji przepis art. 481 § 1 KC nie przewi-
duje samodzielnego zobowiązania z tytułu odsetek, przysługują one tylko od sumy
świadczenia, które do dnia jego wymagalności nie zostało spełnione. Dłużnikiem jest
zawsze zobowiązany do spełnienia świadczenia głównego. W przypadku odpowie-
dzialności z tytułu czynu niedozwolonego zobowiązanym do świadczenia jest ten, kto
wyrządził szkodę. Szkoda powstała przed ogłoszeniem upadłości i nie ma żadnego
związku z działalnością syndyka jako zarządzającego masą upadłościową i
regulującego wierzytelności tej masy. Zgodnie z art. 33 Prawa upadłościowego od
dnia ogłoszenia upadłości nie przysługują odsetki niezależnie od tego, jak długo
trwało opóźnienie ze spełnieniem świadczenia i czy wierzytelność została spłacona
jednorazowo czy w ratach. Oddalenie powództwa o odsetki było więc prawnie uza-
sadnione, a zarzut naruszenie prawa materialnego okazał się bezpodstawny.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy w oparciu o przepis art. 39312 KPC oddalił ka-
sację jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw.
========================================