Wyrok z dnia 7 listopada 2001 r.
II UKN 572/00

Pominięcie dowodu z opinii biegłych o specjalności dotyczącej choroby
popromiennej w związku z brakiem objawów tej choroby, nie uzasadnia zarzutu
naruszenia art. 278 § 1 KPC, w sytuacji gdy stan zdrowia ubezpieczonego zo-
stał oceniony przez zespół biegłych lekarzy.


Przewodniczący SSN Maria Tyszel, Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar (sprawoz-
dawca), Barbara Wagner.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2001 r. sprawy z wniosku
Stanisława W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w B. o
rentę inwalidy wojskowego, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apela-
cyjnego w Białymstoku z dnia14 czerwca 2000 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w B. decyzją z dnia 25 listopada
1998 r. odmówił wnioskodawcy Stanisławowi Eugeniuszowi W., przyznania renty
wojskowej z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej odbywaniem zastępczej
służby wojskowej w okresie od 6 października 1949 r. do 28 października 1952 r. w
zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu i kamieniołomach, gdyż lekarz
orzecznik Zakładu nie stwierdził związku przyczynowego niezdolności do pracy z
przymusową pracą żołnierza - górnika. Ocenę tę potwierdziła Regionalna Wojskowa
Komisja Lekarska w E.
Wyrokiem z dnia 2 kwietnia 1999 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Białymstoku oddalił odwołanie wnioskodawcy od tej decyzji, stwier-
dzając brak przesłanek dla przyznania świadczenia w oparciu przepisy art. 7 ust. 1 w
związku z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o dodatku i uprawnieniach
przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym
w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu (Dz.U. Nr
111, poz.537) oraz art. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu in-
walidów wojskowych i wojennych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr
13, poz. 68 ze zm.).
Sąd ten ustalił, że wnioskodawca bezspornie odbywał zastępczą zasadniczą
służbę wojskową w kamieniołomach i zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud
uranu w okresie od 10 października 1951 r. do 3 listopada 1952 r., lecz ta przymuso-
wa służba wojskowa nie pozostaje w związku przyczynowym z jego obecną całko-
witą niezdolnością do pracy z powodu schorzeń układu krążeniowo-oddechowego,
wzroku, ruchu i trawiennego. Powyższych ustaleń dokonano na podstawie kontrol-
nych badań i opinii lekarskiej pięciu biegłych sądowych z zakresu chorób płuc, aler-
gologii - dermatologii, gastrologii, okulistyki i chorób zakaźnych.
Stanowisko to podzielił Sąd Apelacyjny w Białymstoku i po uzupełnieniu mate-
riału dowodowego o opinie dalszych dwóch biegłych oraz Instytutu Medycyny Pracy
w Ł., oddalił apelację wnioskodawcy (wyrok z dnia 14 czerwca 2000 r. [...]). W ocenie
Sądu u wnioskodawcy nie stwierdzono choroby popromiennej, a jego niezdolność do
pracy nie pozostaje w związku z przymusową pracą w kopalni uranu.
Powyższy wyrok zaskarżył kasacją wnioskodawca i zarzucając naruszenie
prawa materialnego - art.7 ust. 1 w związku z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 2 września
1994 r. oraz art. 2 pkt 1 lit. a ustawy o z.i.w. oraz naruszenie przepisów postępowa-
nia, które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy (art. 278 § 1 KPC) po-
przez niedopuszczenie dowodu z opinii lekarza specjalisty chorób popromiennych -
wniósł o jego zmianę i uwzględnienie apelacji, ewentualnie o jego uchylenie i przeka-
zanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw i stąd nie zasługuje na uwzględ-
nienie. W związku z jej zarzutami należy przede wszystkim zauważyć, że nie jest za-
sadny zarzut naruszenia przez Sąd Apelacyjny art. 278 § 1 KPC , tym bardziej w
kontekście czynności procesowych tego Sądu, a zwłaszcza prowadzonego uzupeł-
niającego postępowania dowodowego z opinii biegłych sądowych, lekarzy odpo-
wiednich do rozpoznanych u wnioskodawcy schorzeń. Fakt, że wśród tych biegłych
nie było specjalisty chorób popromiennych nie może być skutecznie zakwestionowa-
ny, skoro u badanego żaden z licznych zespołów biegłych nie rozpoznał typowych
objawów choroby popromiennej. W szczególności nie występowały u niego jakiekol-
wiek objawy chorób krwi (układu krwiotwórczego) ani też choroby nowotworowej cha-
rakterystyczne dla skutków promieniowania jonizującego. Rozpoznane schorzenia
nie rodziły w związku z tym obowiązku dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych bie-
głych, tym razem specjalistów chorób popromiennych, a przekonanie wnioskodawcy,
że jego stan zdrowia pozostaje w związku z pracą w warunkach narażających na
promieniowanie, nie stanowi wystarczającej przesłanki, która uzasadniałaby potrzebę
uzupełniania - po raz kolejny - materiału dowodowego.
W tych warunkach zarzut naruszenia przez Sąd art. 278 § 1 KPC należy oce-
nić jako niezasadny. Przepis ten dotyczący postępowania dowodowego, uprawnia
sąd do dopuszczenia dowodu z opinii biegłego lub biegłych, jeżeli w sprawie istnieje
potrzeba wyjaśnienia okoliczności wymagających wiadomości specjalnych, a nadto
do zażądania ustnego uzupełnienia opinii złożonej na piśmie, w sytuacji gdy opinia
nie jest wyczerpująca lub też z innych względów, według oceny sądu, wymaga uzu-
pełnienia lub wyjaśnienia. Powyższe instrumenty procesowe mogą być wykorzysty-
wane stosownie do potrzeb sprawy, przy czym potrzebą taką nie może być jedynie
przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla
niej tezy.
W sytuacji gdy zarzut kasacji w istocie kwestionujący kompletność postępo-
wania dowodowego okazał się niezasadny, Sąd Najwyższy jest związany stanem
faktycznym stanowiącym podstawę wydania zaskarżonego wyroku (art. 39315 KPC),
to zaś oznacza, że zarzut naruszenia prawa materialnego nie jest uzasadniony, po-
mijając nawet, że nie został on prawidłowo sformułowany. Podnosi on błędną wy-
kładnię wskazanych przepisów, a także ich niewłaściwe zastosowanie i powtarza
jedynie sformułowania ustawowe, przy czym uzasadnieniem tego ma być ,,nie-
uwzględnienie związku przyczynowego pomiędzy służbą wojskową zastępczą ... a
całkowitą obecnie utratą zdolności do pracy". Błędna wykładnia prawa materialnego
polega na niezrozumieniu albo niewłaściwym zrozumieniu treści przepisu, natomiast
niewłaściwe jego zastosowanie oznacza tak zwany błąd w subsumcji, a więc zasto-
sowanie przepisu, mimo że nie podlega on zastosowaniu w ustalonych okoliczno-
ściach sprawy, bądź też jego pominięcie mimo, że nie było do tego podstaw. Kasacja
w żaden sposób nie uzasadnia zarzutu błędnej wykładni przepisów, nie zawiera żad-
nego wywodu prawnego, wskazującego w jaki sposób przepisy przytoczone jako na-
ruszone winny być rozumiane, zaś twierdzenie, iż ich naruszenie nastąpiło poprzez
nieuwzględnienie związku przyczynowego, którego w okolicznościach sprawy nie
ustalono, zarzut ten dyskwalifikuje.
W tym stanie rzeczy kasacje należało oddalić i orzec jak w sentencji po myśli
art. 393 12 KPC.
========================================