Wyrok z dnia 16 kwietnia 1999 r.
II UKN 571/98

Uczeń przyjęty do szkoły ponadpodstawowej nabywa od daty wpisu sta-
tus osoby uczęszczającej do szkoły.


Przewodniczący: SSN Maria Mańkowska (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Beata Gudowska, Stefania Szymańska.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 1999 r. sprawy z wniosku
Jarosława B. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w G.W. o
rentę uczniowską, na skutek kasacji organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjne-
go w Poznaniu z dnia 5 sierpnia 1998 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Wnioskodawca Jarosław B. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziału w G.W. z dnia 29 sierpnia 1997 r., którą odmówiono mu
prawa do renty inwalidzkiej na podstawie art. 63 ust.1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982
r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40 poz. 267 ze
zm.). Zdaniem organu rentowego inwalidztwo wnioskodawcy powstało przed rozpo-
częciem nauki w szkole ponadpodstawowej.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze wy-
rokiem z dnia 11 grudnia 1997 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodaw-
cy prawo do renty inwalidzkiej w wymiarze przewidzianym dla drugiej grupy z ogól-
nego stanu zdrowia, poczynając od dnia 1 lipca 1997 r. Sąd ustalił, iż wnioskodawca
został przyjęty do szkoły zawodowej w czerwcu, a w dniu 3 sierpnia 1995 r. uległ wy-
padkowi, w następstwie którego stał się inwalidą II grupy. Zdaniem Sądu zachodzą
przesłanki z art. 63 ust. 1 ustawy o z.e.p. do przyznania wnioskodawcy renty inwa-
lidzkiej, gdyż gramatyczna wykładnia ,,uczęszczanie do szkoły" obejmuje nie tylko
fizyczne uczestniczenie w zajęciach szkolnych, ale również ferie wakacyjne.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 5 sierpnia 1998 r. oddalił apela-
cję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i uznał za trafne stanowisko Sądu Wojewódz-
kiego, że skoro Jarosław B. stał się uczniem szkoły ponadpodstawowej w czerwcu
1995 r., to należy uznać, iż wypadek z dnia 3 sierpnia 1995 r. zdarzył się w czasie
uczęszczania wnioskodawcy do szkoły. Jako inwalida II grupy wnioskodawca spełnia
zatem warunki do przyznania mu renty uczniowskiej.
Pełnomocnik pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zaskarżył kasa-
cją powyższy wyrok, zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną wy-
kładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 63 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o z.e.p.
oraz art. 63 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty poprzez przyznanie
wnioskodawcy prawa do renty inwalidzkiej przewidzianej dla uczniów szkół ponad-
podstawowych i studentów, pomimo iż inwalidztwo powstało przed podjęciem nauki
w szkole ponadpodstawowej.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Kasacja nie jest zasadna. Prawo do renty inwalidzkiej zgodnie z art. 63 ust. 1
ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich ro-
dzin (Dz.U. Nr 40, poz.267 ze zm.) przysługuje uczniom szkół ponadpodstawowych,
studentom szkół wyższych i uczestnikom studiów doktoranckich lub aspirantury nau-
kowej, którzy stali się inwalidami I lub II grupy w czasie uczęszczania do szkoły lub
odbywania studiów. Bezsporne jest w sprawie, że Jarosław B. po ukończeniu w
czerwcu 1995 r. szkoły podstawowej stał się w tym samym miesiącu uczniem szkoły
zawodowej, czyli ponadpodstawowej. Jako uczeń tej szkoły uległ wypadkowi, w wy-
niku którego stał się inwalidą II grupy. W tych okolicznościach trafny jest pogląd Są-
dów obu instancji, że wakacje 1995 roku tylko wówczas byłyby zaliczane do roku
szkolnego zakończonego w szkole podstawowej, gdyby wnioskodawca został przy-
jęty w poczet uczniów szkoły zawodowej po doznanym urazie. Sąd Najwyższy nie
podziela wykładni sformułowania ,,uczęszczanie do szkoły" z art. 63 ust. 1 ustawy o
z.e.p. w związku z przepisem art. 63 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze zm.). Wykładnia grama-
tyczna prowadziłaby do interpretacji niemożliwej do zaakceptowania. Tym bardziej,
że art. 63 ustawy o systemie oświaty określa jedynie okres trwania roku szkolnego,
jest zatem przepisem porządkowym dla celów organizacyjnych w szkolnictwie. Ure-
gulowanie, że rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z
dniem 1 września każdego roku, a kończy się z dniem 31 sierpnia następnego roku
nie może więc mieć znaczenia dla okoliczności, że wnioskodawca stał się uczniem
szkoły ponadpodstawowej już w czerwcu 1995r., chociaż zajęcia szkolne zaczynały
się rzeczywiście od 1 września. Tym samym więc fakt, że zdarzenie powodujące in-
walidztwo nastąpiło w czasie wakacji nie oznacza, iż w tym czasie ubiegający się o
świadczenie nie uczęszczał do szkoły. Uczeń przyjęty do szkoły ponadpodstawowej
nabywa bowiem status osoby uczęszczającej do szkoły od daty wpisu do tej szkoły.
Wnioskodawca, jako inwalida II grupy spełnia zatem warunki do przyznania renty na
podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o z.e.p.

Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 39312 KPC Sąd Najwyższy
orzekł, jak w sentencji.
========================================