Wyrok z dnia 17 marca 1998 r.
II UKN 556/97

Jeżeli skutki wypadku przy pracy w postaci uszczerbku na zdrowiu mają
charakter postępujący, wyrażający się między innymi powstaniem psychozy
pourazowej, to żądanie zadośćuczynienia zgłoszone wkrótce po stwierdzeniu
pogorszenia stanu zdrowia i wytoczenie powództwa w terminie nieznacznie
przekraczającym upływ przedawnienia z art. 442 § 1 KC, uzasadnia nieuwzględ-
nienie zarzutu przedawnienia (art. 5 KC).

Przewodniczący SSN: Maria Tyszel, Sędziowie SN: Roman Kuczyński (spra-
wozdawca), Stefania Szymańska.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 17 marca 1998 r. sprawy z powództwa
Stanisława S. przeciwko Zakładom Chemicznym A. SA w A. o odszkodowanie w
związku z wypadkiem przy pracy, na skutek kasacji powoda i pozwanych Zakładów
od wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z
dnia 10 czerwca 1997 r. [...]

o d d a l i ł obydwie kasacje.

U z a s a d n i e n i e

Wyrokiem z dnia 19 grudnia 1996 r. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Krakowie zasądził od pozwanych Zakładów Chemicznych A. SA
w A. na rzecz powoda Stanisława S. kwotę 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia w
związku ze szkodami spowodowanymi wypadkiem przy pracy w dniu 10 lutego 1985
r. Sąd Wojewódzki ustalił, że stan zdrowia powoda uległ na przestrzeni lat 1985-1995
pogorszeniu, bowiem w świetle opinii biegłych sądowych w 1995 r. wystąpiła u niego
na tle następstw wypadku (deformacja twarzy), psychoza organiczna pourazowa i
dalsze dolegliwości (zawroty i bóle głowy). Sąd pierwszej instancji nie uwzględnił
zarzutu pozwanej w przedmiocie przedawnienia, bowiem zdarzenie wywołujące

- 2 -

szkodę nastąpiło 10 lutego 1985 r., pogorszenie stanu zdrowia datuje się od 19 lute-
go 1995 r., pozew wniesiono 12 października 1995 r. i uwzględnienie tego zarzutu
byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 10 czerwca 1997 r. w uwzględ-
nieniu apelacji powoda zmienił powyższy wyrok w ten sposób, że zasądził na rzecz
powoda kwotę 30.000 zł uznając, iż jest odpowiednia w rozumieniu art. 445 § 1 KC,
natomiast ze względu na pobieranie renty uzupełniającej nie zasądził żądanej kwoty
40.000 zł.
Od powyższego wyroku kasację wniosły obie strony. Powód domagał się
podwyższenia odszkodowania do kwoty 40.000 zł wskazując, iż zaskarżony wyrok
narusza przepis art. 445 § 1 KC. Natomiast pozwana zarzucała temu wyrokowi naru-
szenie art. 442 § 1 KC przez nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia i zastosowanie
art. 5 KC, a także naruszenie art. 445 § 1 KC przez zasądzenie zbyt wygórowanego
odszkodowania.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:

Obydwie kasacje uznać należy za nieuzasadnione. Powód dochodził pozwem
41.100 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia, przy czym kwota 1100 zł miała
rekompensować dożywianie i wydatki na lekarstwa - natomiast wskutek wyroku Sądu
pierwszej instancji uzyskał 15.000 zł zadośćuczynienia. Niewątpliwie kwota zasą-
dzona przez Sąd drugiej instancji jest bliższa kwocie dochodzonej pozwem. Należy
przy tym zauważyć, że powód stosownie do zwiększonego w 1995 r. o 50%
uszczerbku na zdrowiu otrzymał odpowiednie odszkodowanie (6.460 zł) oraz skapi-
talizowaną za lata 1991-1995 rentę uzupełniającą (6.180 zł) oraz rentę taką pobiera
nadal. Zwiększonych wydatków na leki i dożywianie powód nie udowodnił, natomiast
zasądzone 30.000 zł stanowi wyłącznie zadośćuczynienie, gdy tymczasem według
pozwu w kwocie 41.100 zł zawarte było także odszkodowanie. Tym samym wyso-
kość zadośćuczynienia przyjętą przez Sąd drugiej instancji należy uznać za "odpo-
wiednią" w rozumieniu art. 445 § 1 KC zważywszy nadto, że sytuacja powoda uległa
pewnej stabilizacji (jest związany z kobietą) a pozwana wykazała, poprzez umożli-
wienie przeprowadzenia operacji plastycznej (z czego powód nie skorzystał) daleko

- 3 -

idące zainteresowanie jego losem i pomoc. Dlatego też zasądzoną przez Sąd drugiej
instancji kwotę należy, wbrew wywodom kasacji powoda, uznać za wystarczającą,
jakkolwiek nie można podzielić poglądu tego Sądu, iż odsetki pełnią funkcję odszko-
dowawczą, zaś powoływanie w uzasadnieniu przepisu art. 455 § 1 KC jako nie ist-
niejącego potraktować należy za oczywistą omyłkę, skoro treść wywodu odnosi się
do art. 445 § 1 KC.
Z tych względów, dla których uznaje Sąd Najwyższy rozstrzygnięcie Sądu
Apelacyjnego za trafne, nie jest możliwe uznanie za uzasadnione zarzutów kasacji
pozwanej, przy czym zarzut naruszenia art. 5 KC w związku z art. 442 § 1 KC jest
chybiony, zważywszy zestawienie dat pogorszenia następstw wypadku i wniesienia
powództwa oraz wyjątkowy, niezwykle dolegliwy dla powoda charakter tych nas-
tępstw. Dlatego też uwzględnienie zarzutu przedawnienia można by uznać za naru-
szenie zasad współżycia społecznego.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy nie znalazł usprawiedliwionych podstaw
do uwzględnienia obu kasacji i w oparciu o art. 39312 KPC orzekł jak w sentencji wy-
roku.
========================================