Wyrok z dnia 23 czerwca 1999 r.
II UKN 508/98

Przy ustalaniu wysokości renty wyrównawczej (art. 444 § 2 KC) uwzględ-
nia się także utraconą możliwość zwiększenia zarobków z tytułu pracy w porze
nocnej, w święta i w warunkach szkodliwych.


Przewodniczący: SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca), Sędziowie: SN
Stefania Szymańska, SA Krystyna Bednarczyk.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 1999 r. sprawy z po-
wództwa Zygmunta M., Edwarda L., Józefa K., Wiesława Ś., Zdzisława S. przeciwko
J. Spółce Węglowej S.A. Kopalni Węgla Kamiennego ,,J.-M." Ruch ,,J." w J.Z. o rentę
wyrównawczą, na skutek kasacji pozwanego od wyroku Sądu Wojewódzkiego -Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach-Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku z
dnia 24 kwietnia 1998 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Wyrokiem z dnia 10 października 1997 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Jastrzę-
biu Zdroju zasądził na rzecz powodów Zygmunta M., Edwarda L., Józefa K., Zdzisła-
wa S. i Wiesława Ś. dalszą rentę wyrównawczą, powiększoną o kwoty należne z ty-
tułu nieuwzględnienia dodatków ,,szkodliwych" oraz za pracę w niedzielę i święta,
wskazując jako podstawę prawną rozstrzygnięcia art. 442 § 2 KC i opierając zasą-
dzone kwoty na wyliczeniach strony pozwanej - J. Spółki Węglowej S.A., KWK ,,J.-
M." Ruch ,,J." w J.Z.; powodowie wyliczeń tych nie kwestionowali.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach-Ośro-
dek Zamiejscowy w Rybniku wyrokiem z dnia 24 kwietnia 1996 r. oddalił apelację
pozwanej spółki, podzielając ustalenia Sądu pierwszej instancji, według których -
gdyby powodowie nadal pracowali u pozwanej - otrzymywaliby takie świadczenia
pieniężne, jak zatrudnieni tam pracownicy porównawczy.

Kasacja pozwanej zaskarża powyższy wyrok w całości, zarzucając naruszenie
art. 442 § 2 KC.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:

Kasacja okazała się bezzasadna. Zgodnie z treścią przepisu art. 39311 KPC
Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach kasacji, bierze jednak z urzędu pod
rozwagę nieważność postępowania. Nie dopatrując się w przedmiotowej sprawie
nieważności postępowania Sąd Najwyższy stwierdza, że kasacja, kwestionując
uwzględnienie w rencie wyrównawczej dodatków za pracę w warunkach szkodliwych
dla zdrowia i za pracę w porze nocnej lub w święta, nie stawia zaskarżonemu wyro-
kowi zarzutu naruszenia prawa procesowego, co oznacza, że Sąd Najwyższy jest
związany ustaleniami faktycznymi Sądów pierwszej i drugiej instancji. Sąd Rejonowy
przesłuchał w charakterze strony dyrektora pozwanej na okoliczność elementów do-
datkowych wynagrodzenia wyliczonych w zarobkach porównawczych i uzupełnił
także [...] wyliczenie tych zarobków z uwzględnieniem dodatków szkodliwych, noc-
nych i świątecznych [...], a Sąd drugiej instancji ustaleń tych nie zakwestionował, wy-
rażając pogląd, że gdyby powodowie nadal pracowali u pozwanej - pracowaliby na
takich stanowiskach, jakie pozwana wskazała wraz z wyliczeniami zarobków pra-
cowników porównawczych. Hipoteza zatem, że gdyby powodowie nie doznali u poz-
wanej uszczerbku na zdrowiu, kontynuowaliby zatrudnienie w takich warunkach, w
jakich pracują wskazani pracownicy porównawczy i osiągali zarobki uwzględniające
sporne dodatki, wynika z ustaleń faktycznych, tym więcej że sami powodowie w poz-
wach nie przeprowadzili tego rodzaju wyliczeń, przerzucając je na stronę pozwaną.
Przepis art. 444 § 2 KC nie ogranicza składników wynagrodzenia, a jego istotą jest
wyrównanie szkody rentą z tytułu utraconej zdolności do pracy zarobkowej. Zdolność
ta to także zdolność do osiągania zwiększonych zarobków z tytułu pracy w porze
nocnej, w święta i w warunkach szkodliwych, gdyż brak jest podstaw do uznania, że
gdyby powodowie bez przeszkód kontynuowali zatrudnienie to byliby wyłączeni z
prac w godzinach nocnych, w święta czy w warunkach szkodliwych, gdyż na ich sta-
nowiskach taki był proces pracy w kopalni. Dodatki te stanowiłyby zatem istotny
element ich wynagrodzenia.
Sąd Najwyższy nie dopatruje się zatem naruszenia zaskarżonym wyrokiem
przepisu art. 444 § 2 KC, zaś z braku kasacyjnego zarzutu naruszenia przepisów
prawa procesowego, nie jest możliwe wykluczenie, by w razie kontynuacji zatrudnie-
nia powodowie nie osiągali tych dodatków.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy w oparciu o art. 39312 KPC orzekł jak
w sentencji wyroku.
========================================