Wyrok z dnia 25 listopada 1998 r.
II UKN 332/98

Strona, która nie zgłasza wniosków dowodowych nie może skutecznie
zarzucać w postępowaniu kasacyjnym naruszenia art. 217 § 1 i 224 § 1 KPC.


Przewodniczący: SSN Maria Tyszel, Sędziowie SN: Maria Mańkowska,
Zbigniew Myszka (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 1998 r. sprawy z wniosku
Jadwigi B. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego-Oddziałowi Re-
gionalnemu w L. o rentę inwalidzką rolniczą, na skutek kasacji wnioskodawczyni od
wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z
dnia 30 grudnia 1997 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyro-
kiem z dnia 30 grudnia 1997 r. oddalił apelację wnioskodawczyni Jadwigi B. od wy-
roku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z
dnia 14 października 1997 r. [...], oddalającego odwołanie od decyzji organu rento-
wego z dnia 22 sierpnia 1990 r. odmawiającej jej przyznania renty inwalidzkiej rolni-
czej. Sąd Apelacyjny wskazał, że z uwagi na datę złożenia wniosku o przyznanie tej
renty sprawa podlegała rozpoznaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grud-
nia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich ro-
dzin (Dz.U. Nr 40, poz. 268 ze zm., powoływanej dalej jako ustawa z dnia 14 grudnia
1982 r.), a wnioskodawczyni nie nabyła dochodzonego uprawnienia rentowego, al-
bowiem nie spełniła warunku wynikającego z art. 16 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, ponieważ
nie była zaliczona do I lub II grupy inwalidów albo do grupy III z całkowitą niezdolnoś-
cią do pracy w gospodarstwie rolnym. W tym zakresie wnioskodawczyni była podda-
na badaniom przez dwóch biegłych lekarzy internistów, którzy jednoznacznie wyklu-
czyli wymaganą kwalifikację inwalidztwa w dacie złożenia wniosku rentowego oraz
aktualnie. Sąd Apelacyjny uznał, że wnioskodawczyni w 1990 r. nie poddała się ba-
daniu przez biegłych lekarzy sądowych w sprawie o przyznanie jej pracowniczej renty
inwalidzkiej, dlatego zarzut braku takiego badania bezpośrednio po złożeniu wniosku
w 1990 r. o przyznanie jej prawa do renty inwalidzkiej rolniczej nie może podważyć
aktualnych wyników badania przez biegłych lekarzy sądowych, opartych na analizie
dostępnej dokumentacji leczenia i przebadaniu wnioskodawczyni w 1997 r.
W kasacji wnioskodawczyni podniesiono zarzut naruszenia przepisów postę-
powania art. 217 § 1, 224 § 1 i 385 KPC przez przyjęcie opinii biegłych za podstawę
rozstrzygnięcia i ograniczenie prawa wnioskodawczyni do zgłaszania zarzutów prze-
ciwko uzyskanym opiniom, wskutek czego wystąpiło ,,niedopuszczenie dowodu na
wyjaśnienie faktów istotnych mających wpływ na wynik sprawy".


Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Wstępnie należało sygnalizować, że sądowe postępowanie odwoławcze w
rozpoznawanej sprawie było nader przewlekłe z powodu niedostrzegania wydanej w
dniu 28 sierpnia 1990 r. decyzji odmawiającej przyznania wnioskodawczyni prawa do
renty inwalidzkiej rolniczej, co spowodowało wielokrotne orzeczenia Sądu Apelacyj-
nego uchylające sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji,
który uporczywie i bezpodstawnie uchylał się od koniecznego merytorycznego roz-
poznania istoty sprawy.

Nie można jednak podzielić zarzutu kasacji o pozbawieniu wnioskodawczyni
prawa zgłaszania dowodów zmierzających do wyjaśnienia kwestii jej ewentualnego
inwalidztwa, które uprawniałoby ją do uzyskania prawa do renty inwalidzkiej na pods-
tawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. W tym zakresie Sąd Apelacyjny
trafnie sygnalizował, że niezbadanie wnioskodawczyni przez biegłych sądowych w
1990 r. pod kątem ustalenia jej ewentualnego ówczesnego inwalidztwa w stopniu,
który mógłby kwalifikować ewentualne uprawnienia do inwalidzkiej renty rolniczej,
wynikało z jej pasywnego zachowania się wyrażonego odmową poddania się bada-
niu przez biegłych lekarzy w postępowaniu sądowym zakończonym prawomocnym
wyrokiem Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 17 grudnia 1990 r., oddalają-
cym odwołanie od decyzji odmawiającej przyznania jej prawa do pracowniczej renty
inwalidzkiej.

Również w rozpoznawanej sprawie wnioskodawczyni odmawiała aktywnego
udziału w postępowaniu zmierzającym do wyjaśnienia istoty sporu, tj. ewentualnego
ustalenia jej inwalidztwa w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 14 grudnia
1982 r. Wnioskodawczyni w szczególności odmówiła osobistego udziału w postępo-
waniu przed Sądem Rejonowym w Głogowie, który był wyznaczony do udzielenia
pomocy prawnej w zakresie wykonania odezwy Sądu Wojewódzkiego z dnia 30
września 1996 r. Równocześnie w toku postępowania domagała się ona rozstrzyg-
nięcia sprawy wyłącznie na podstawie materiału dowodowego dostępnego z doku-
mentacji sprawy. Strona, która odmawia aktywnego udziału w postępowaniu zmie-
rzającym do wyjaśnienia istoty sprawy, nie może w postępowaniu kasacyjnym sku-
tecznie wykazywać, że sprawa nie była dostatecznie wyjaśniona do wydania meryto-
rycznego orzeczenia. Ostatecznie bowiem wnioskodawczyni była poddana bezpoś-
redniemu badaniu przez biegłych sądowych, którzy po równoczesnej analizie dos-
tępnej dokumentacji leczenia z okresu poprzedzającego datę złożenia wniosku o
przyznanie prawa do inwalidzkiej renty rolniczej dwukrotnie wydali opinie jedno-
znacznie wykluczające możliwość zaliczenia jej do jakiejkolwiek z grup inwalidów
przed dniem 29 czerwca 1990 r. Te negatywne opinie biegłych były doręczane
wnioskodawczyni, którą w postępowaniu sądowym reprezentował małżonek nie zgła-
szający dalszych wniosków dowodowych, a w szczególności takich, które uzasad-
niałyby twierdzenia kasacji. Takie okoliczności sprawy jednoznacznie zdyskwalifiko-
wały kasacyjne zarzuty naruszenia przepisów postępowania art. 217 § 1 i 224 § 1
KPC, które zmierzały do oczywiście bezpodstawnego wykazania rzekomego niedo-
puszczania dowodów wnioskodawczyni zmierzających do wyjaśnienia istoty sprawy,
których wnioskodawczyni ani jej pełnomocnik nie przytaczali. W konsekwencji nie
doszło do naruszenia art. 385 KPC, a Sąd drugiej instancji miał pełne podstawy do
oddalenia apelacji wnioskodawczyni.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił kasację na podstawie art.
39312 KPC.
========================================