Wyrok z dnia 25 listopada 1998 r.
II UKN 326/98

Częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej nie jest równoznaczna
z niemożliwością wykonywania dotychczasowego zatrudnienia i w art. 23 ust. 3
ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i
ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.) w brzmieniu nadanym art. 1 pkt 2
ustawy z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu
emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym (Dz.U. Nr 100, poz. 461) została
ograniczona do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dopiero
zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowania odzyska-
nia zdolności do pracy po przekwalifikowaniu stanowią podstawę do przyzna-
nia renty inwalidzkiej z tytułu częściowej niezdolności do pracy.


Przewodniczący: SSN Maria Tyszel, Sędziowie SN: Maria Mańkowska (spra-
wozdawca), Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 1998 r. sprawy z wniosku
Janusza J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w B. o prawo
do renty z tytułu niezdolności do pracy, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku
Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z dnia 30
kwietnia 1998 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Wnioskodawca Janusz J. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Spo-
łecznych-Oddział w B. z dnia 15 października 1997 r., którą została mu wstrzymana
wypłata renty inwalidzkiej III grupy.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyro-
kiem z dnia 27 stycznia 1998 r. oddalił odwołanie, bowiem lekarze specjaliści neu-
rolog, gastrolog i ortopeda - chirurg uznali, że schorzenia wnioskodawcy: wygojony
stan po złamaniu kompresyjnym trzonu L1 kręgosłupa, przewlekła choroba wrzodo-
wa dwunastnicy, zmiany żylakowate podudzia lewego i tłuszczak okolicy barku pra-
wego, nie powodują niezdolności do pracy. Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 1998 r. Sąd
Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku oddalił apelację
wnioskodawcy i podniósł, iż III grupa inwalidzka została przyznana wnioskodawcy po
złamaniu trzonu L1 w wyniku upadku z drzewa w październiku 1991 r. Stan zdrowia
wnioskodawcy był potem dwukrotnie przedmiotem oceny biegłych lekarzy sądowych i
już we wrześniu 1994 r. biegli rozpoznali wygojone złamanie trzonu L1 z jego zniek-
ształceniem i chorobę wrzodową żołądka i uznając, że wnioskodawca ma ograniczo-
ną zdolność do wykonywania zatrudnienia w charakterze kierowcy samochodu cię-
żarowego, zalecili mu zmianę zawodu [...]. Również w opinii złożonej w sprawie [...]
biegły chirurg - ortopeda zwrócił uwagę, że zniekształcenie powstałe po złamaniu
trzonu kręgu L1 powoduje ograniczenie zdolności do zarobkowania wskutek częś-
ciowej niezdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia i że konieczna
jest zmiana zawodu. Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia Sądu Wojewódzkiego i po
uzupełnieniu opinii lekarza neurologa - wobec złożenia przez wnioskodawcę dodat-
kowego wyniku badania radiologicznego - uznał, że przedmiotowy wynik nie ma
wpływu na wydaną wcześniej opinię biegłych. Przebyte złamanie trzonu L1 kręgos-
łupa nie powoduje zmian neurologicznych i dysfunkcji kręgosłupa, zatem brak jest
podstaw do ustalenia niezdolności do pracy wnioskodawcy na podstawie obowiązu-
jących od 1 września 1997 r. przepisów art. 23 i art. 24 ustawy o zaopatrzeniu eme-
rytalnym pracowników i ich rodzin w brzmieniu im nadanym ustawą z dnia 28
czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubez-
pieczeniu społecznym ( Dz.U. Nr 100, poz. 461).

Powyższy wyrok zaskarżył kasacją pełnomocnik wnioskodawczyni, zarzucając
naruszenie przepisów postępowania oraz naruszenie przepisów prawa materialnego
przez błędną wykładnię art. 23 i 24 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników
i ich rodzin przez przyjęcie, iż nie zostały spełnione przesłanki do ustalenia co naj-
mniej częściowej niezdolności do pracy zarobkowej wnioskodawcy.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje :


Kasacja nie jest zasadna. Stosownie do art. 3933 KPC kasacja powinna za-
wierać, między innymi, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie. Nie-
wskazanie przez pełnomocnika wnioskodawcy przepisów prawa procesowego, które
miały być naruszone w zaskarżonym wyroku oznacza, że zarzut naruszenia przepi-
sów postępowania jest bezprzedmiotowy. Sąd Najwyższy jest związany ustalonym w
sprawie stanem faktycznym przez sądy obu instancji (por. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 21 marca 1997 r., I PKN 58/97, OSNAPiUS 1997 nr 22, poz. 436). Kasacja nie
może zatem skutecznie podważać faktów ustalonych w prawidłowo przeprowadzo-
nym sądowym postępowaniu dowodowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27
lutego 1997 r., I PKN 25/97, OSNAPIUS 1997 nr 21, poz. 420).

W rozpoznawanej sprawie Sądy obu instancji prawidłowo ustaliły na podsta-
wie opinii biegłych lekarzy ze specjalności właściwych dla schorzeń wnioskodawcy,
że jego stan zdrowia nie kwalifikuje go do zaliczenia do osób niezdolnych do pracy w
rozumieniu obecnie obowiązujących przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.).
Wnoszący kasację nie dostrzegł zmiany brzmienia przepisów art. 23 i art. 24 tej
ustawy na mocy art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych
ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym (Dz.U. Nr 100,
poz. 461), skoro uważa, że Sąd powinien dokonać analizy i uzasadnić, w jakim za-
kresie 40-letni wnioskodawca posiada możliwości i zdolności do zarobkowania.

Zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego jest całkowicie bezzasadny.
Obowiązujące od 1 września 1997 r. przepisy art. 23 i 24 ustawy o z.e.p., rezygnując
z pojęcia inwalidztwa i jego trzech grup, przewidują całkowitą lub częściową utratę
zdolności zarobkowania. Zmiana ta oznacza, iż obecnie renta inwalidzka przysługuje
osobom, które całkowicie lub częściowo utraciły zdolność do pracy zarobkowej z po-
wodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokują odzyskania zdolności do pracy
po przekwalifikowaniu. Częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej nie jest rów-
noznaczna z niemożliwością wykonywania dotychczasowego zatrudnienia, została
obecnie ograniczona w art. 23 ust. 3 do pracy zgodnej z poziomem posiadanych
kwalifikacji. Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak
rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu - dają podstawę do
przyznania renty inwalidzkiej z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Inaczej mó-
wiąc, rokowania pozytywne uniemożliwiają stwierdzenie niezdolności do pracy.
Wnioskodawca był już w 1994 i 1996 r. uprzedzany o konieczności przekwalifikowa-
nia się i podjęcia pracy lżejszej, niż wykonywane dotąd zatrudnienie w charakterze
kierowcy samochodu ciężarowego. Kwestia podjęcia starań o przekwalifikowanie się
do pracy lżejszej nie leżała w kompetencjach Sądów rozpoznających przedmiotową
sprawę. Starania te należą wyłącznie do zainteresowanego. Art. 78 ustawy o z.e.p. w
brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 1997 r. przewiduje prawo do renty
szkoleniowej dla osób, które ze względu na stan zdrowia nie mogą wykonywać
swego zawodu i poddały się przekwalifikowaniu zawodowemu.

Z tych wszystkich względów na podstawie art. 39312 KPC Sąd Najwyższy
orzekł, jak w sentencji.
========================================