Wyrok z dnia 14 stycznia 2000 r.
II UKN 310/99

Zwłoka w ustalaniu statusu ubezpieczonego oraz w wykonaniu prawo-
mocnych wyroków sądów pracy i ubezpieczeń społecznych wynikająca z po-
dejmowania przez pracownika organu rentowego czynności wyjaśniających,
nie uzasadnia nałożenia na tego pracownika kary upomnienia, w sytuacji, gdy
w stosunkowo krótkim okresie poprzedzającym ukaranie był on nagradzany za
właściwe wykonywanie obowiązków.


Przewodniczący: SSN Zbigniew Myszka, Sędziowie SN: Roman Kuczyński
(sprawozdawca), Maria Tyszel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2000 r. sprawy z po-
wództwa Teresy W.-K. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego-
Oddziałowi Regionalnemu w K. o uchylenie kar porządkowych i zapłatę, na skutek
kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Krakowie z dnia 11 lutego 1999 r. [...]


o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Wyrokiem z dnia 28 września 1998 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy dla Krakowa -
Nowej Huty oddalił powództwo Teresy W.-K. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpie-
czenia Społecznego-Oddziałowi Regionalnemu w K. o uchylenie kar upomnienia z
dnia 29 sierpnia, 2 września i 13 września 1996 r. oraz o zasądzenie 614,40 zł premii
za miesiące sierpień-grudzień 1996 r. i nagród za wyniki pracy za trzeci kwartał 1996
r.

Sąd Rejonowy ustalił, że pierwsza z kar nałożona została na powódkę za brak
nadzoru nad podległymi pracownikami, w wyniku czego sprawa podlegania obowiąz-
kowi ubezpieczenia Genowefy D. załatwiana była dwa lata, druga z kar została nało-
żona za przewlekłość postępowania w sprawie potwierdzenia ubezpieczenia Tadeu-
sza T., wynikła między innymi z powodu udzielenia przez powódkę urlopu wypoczyn-
kowego podległej pracownicy, która zajmowała się tą sprawą, zaś trzecie upomnienie
powódka otrzymała za brak nadzoru nad pracownikami zajmującymi się wykonywa-
niem prawomocnych wyroków sądowych zasądzających świadczenia na rzecz ubez-
pieczonych, które nie były wykonywane niezwłocznie.

Wyrokiem z dnia 11 lutego 1999 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Krakowie w częściowym uwzględnieniu apelacji powódki zmienił wy-
rok Sądu pierwszej instancji w ten sposób, że uchylił nałożone na powódkę kary
upomnienia z dnia 2 i 13 września 1996 r., a w pozostałym zakresie apelację oddalił.

Sąd drugiej instancji poddał ponownej, szczegółowej analizie korespondencję
powódki z prezesem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W. dotyczącą
dodatku za pracę osób obsługujących komputery w szkodliwych warunkach oraz do-
kumentację kontroli sprawy ubezpieczenia T.T. i wykonywania wyroków sądowych i
doszedł do przekonania, iż uzasadnione było ukaranie powódki tylko za brak nadzoru
nad pracownikiem odpowiedzialnym za przewlekłość sprawy ubezpieczenia G.D.
Natomiast w pozostałych sprawach należało zauważyć, że powódka jeszcze w lipcu
1996 r. była nagrodzona, a kontrole jej pracy zostały wdrożone wówczas, gdy wystą-
piła do prezesa KRUS w sprawie dodatków za pracę w warunkach szkodliwych dla
zdrowia, co dyrektor Oddziału KRUS uznał za naruszenie drogi służbowej, mimo że
centrala KRUS nie podzieliła tego stanowiska i różnica zdań w tej kwestii między po-
wódką a jej przełożonym doprowadziła do sytuacji konfliktowej, w której udzielono jej
upomnień także w związku z potwierdzaniem ubezpieczenia T.T. i z wykonywaniem
wyroków. W sprawie T.T. Sąd drugiej instancji ustalił, że wniosek o wypłatę jednora-
zowego odszkodowania w związku z wypadkiem w gospodarstwie rolnym wpłynął do
Wydziału Zasiłków 26 czerwca 1996 r., w dniu 27 czerwca 1996 r. wniosek ten prze-
kazano do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych, kierowanego przez powódkę celem
potwierdzenia ubezpieczenia. Zwrócono go Wydziałowi Zasiłków 5 lipca 1996 r. bez
potwierdzenia, lecz z adnotacją o prowadzeniu korespondencji z Urzędem Gminy w
Z. w celu ustalenia czy T.T. był ubezpieczony jako rolnik, czy jako domownik. W re-
zultacie sprawę wyjaśnił Wydział Zasiłków delegując do Urzędu Gminy w dniu 6
września 1996 r. swojego pracownika i zdaniem Sądu drugiej instancji Wydział Zasił-
ków mógł we własnym zakresie sprawę wyjaśnić wcześniej, gdyż wypłata należała
do kompetencji tego Wydziału, zaś zwłoka w wyjaśnieniu sprawy charakteru ubez-
pieczenia nie była zawiniona bezpośrednio przez powódkę. Co do ukarania za
zwłokę w wykonywaniu wyroków sądowych Sąd Okręgowy uznał, że okres od 10 do
15 dni od otrzymania wyroku w sytuacji, gdy do kierowanego przez powódkę Wy-
działu dziennie wpływało około 250 spraw, a przypadki wymienione w upomnieniu z
dnia 13 września 1996 r. miały miejsce w okresie urlopowym przy zmniejszonym sta-
nie pracowników, nie może być traktowany jako odstąpienie od pojęcia ,,niezwłocz-
nego" wykonania, zaś czynności wyjaśniające podjęte przez pracownika Wydziału w
dobrej wierze nie pozwalają na przypisanie powódce braku nadzoru. Jednocześnie
Sąd drugiej instancji stwierdził, że wypłata powódce premii nastąpiła w wysokości
regulaminowej, bez potrąceń jako skutków kar regulaminowych, podzielając w tej
kwestii stanowisko Sądu Rejonowego.

Od powyższego wyroku kasację wniosła pozwana zarzucając naruszenie art.
108 KP i art. 233 KPC.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Kasacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

Sąd drugiej instancji dokonując ponownej analizy materiału dowodowego
szczegółowo umotywował wyprowadzone z tej analizy ustalenia i wnioski. Trafnie
Sąd ten uznał, że nałożenia na powódkę trzech kolejnych kar regulaminowych nie
można odrywać od faktu, że w stosunkowo krótkim okresie poprzedzającym ukaranie
powódka była nagradzana i że z uwagi na zwrócenie się bezpośrednio do centrali w
Warszawie w sprawie dodatków za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia po-
padła w konflikt z dyrektorem Oddziału zarzucającym jej niezachowanie drogi służ-
bowej. Jednakże prezes KRUS nie dopatrzył się w postępowaniu powódki takiego
naruszenia, a mimo to dyrektor oddziału podtrzymywał swój zarzut, co mogło spowo-
dować nie obiektywną oceny pracy powódki. Zaznaczył też Sąd drugiej instancji, że
w sprawie potwierdzenia ubezpieczenia T.T. zaniedbania można przypisać innemu
wydziałowi i pracownik tego wydziału zeznający na niekorzyść powódki mógł być
zainteresowany przerzuceniem odpowiedzialności za wyjaśnianie statusu ubezpie-
czonego wyłącznie na kierowany przez powódkę wydział ubezpieczeń.

Wywody Sądu drugiej instancji są więc logiczne i spójne, przeto jego ustale-
niom nie można przypisać przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów wyra-
żonej w przepisie art. 233 § 1 KPC. Jeżeli zatem w świetle ustaleń Sądu drugiej ins-
tancji powódka nie uchybiła obowiązkom pracowniczym w sprawie T.T. i wykonania
wyroków sądowych, nie mogło dojść do obrazy przepisu art. 108 KP, który znajduje
zastosowanie wówczas, gdy pracownikowi zostanie wykazane zawinione zaniedba-
nie obowiązków pracowniczych.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy nie znalazł usprawiedliwionych podstaw
do uwzględnienia kasacji i w oparciu o art. 39312 KPC orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================