Wyrok z dnia 6 listopada 1998 r.
II UKN 290/98

Niezgłoszenie pracodawcy w sposób niezwłoczny wypadku przez posz-
kodowanego pracownika nie uzasadnia odmowy uznania zdarzenia za wypadek
przy pracy (§ 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 1992 r.
w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, Dz.U. Nr 37,
poz. 160 w związku z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świad-
czeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jednolity tekst:
Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.).


Przewodniczący: SSN Teresa Romer, Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar (sprawoz-
dawca), Stefania Szymańska.


Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 1998 r. sprawy z powódz-
twa Grażyny Ireny P. przeciwko Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Handlowo-Usługo-
wemu "R." Sp. z o.o. Joint Venture w S. o sprostowanie protokołu powypadkowego,
na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bielsku-Białej z dnia 12 lutego 1998 r. [...]


o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Wyrokiem z dnia 12 września 1997 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Cie-
szynie sprostował protokół powypadkowy sporządzony przez Przedsiębiorstwo Pro-
dukcyjno-Handlowo-Usługowe "R." w S., ustalając, że powódka Grażyna P. uległa w
dniu 4 czerwca 1996 r. wypadkowi przy pracy. Sąd ustalił na podstawie przeprowa-
dzonego postępowania dowodowego, że w dniu 4 czerwca 1996 r. powódka przeno-
sząc firany doznała urazu lewego łokcia. Początkowo zbagatelizowała uraz, sądząc,
że dolegliwości bólowe są jedynie przejściowe, ale ostatecznie przeszła na zwolnie-
nie lekarskie, w dniu 28 października 1996 r. wystąpiła o sporządzenie protokołu
wypadkowego.

Na podstawie zeznań świadków Sąd uznał, że przebieg zdarzenia był taki, jak
przedstawiła go powódka, przyjmując w związku z tym, że zdarzenie nosi wszelkie
cechy wypadku przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 1975
r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity
tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.).
Stanowisko to w pełni podzielił Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Bielsku-Białej, który wyrokiem z dnia 12 lutego 1998 r. [...] oddalił
apelację pozwanego, po uzupełnieniu materiału dowodowego o przesłuchanie
świadków.

Powyższy wyrok zaskarżył kasacją pozwany i zarzucając naruszenie prawa
materialnego przez niewłaściwe zastosowanie § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 21 kwietnia 1992 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy
pracy (Dz.U. Nr 37, poz. 160) "i bezzasadne przyjęcie, że powódka dopełniła obo-
wiązku niezwłocznego zawiadomienia pracodawcy o wypadku przy pracy, co w kon-
sekwencji miało istotny wpływ na treść wyroku", wniósł o jego zmianę i oddalenie
powództwa względnie uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Wojewódzkiemu do
ponownego rozpoznania. Według skarżącego pięciomiesięczna zwłoka w zgłoszeniu
wypadku czyni niewiarygodnymi twierdzenia powódki, tym bardziej że wnioskowani
przez nią świadkowie od 30 czerwca 1996 r. nie pracują w Przedsiębiorstwie, a w
dniu "rzekomego wypadku" nie byli obecni w pracy.


Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:


Stosownie do przepisu art. 39311 KPC Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w
granicach kasacji (w ramach wskazanych w niej podstaw i wniosków), a z urzędu
bierze jedynie pod rozwagę nieważność postępowania. Jedyną sprecyzowaną pods-
tawą kasacji było naruszenie już nie obowiązującego (od 5 października 1998 r.) § 3
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 1992 r. w sprawie ustalenia oko-
liczności i przyczyn wypadków przy pracy. Rozporządzenie to ma wyraźnie procedu-
ralny charakter, wynikający już z jego tytułu i zakresu przedmiotowego. Według jego
§ 3 ust. 1 (kasacja nie podała, który z czterech ustępów tego przepisu miał zostać
naruszony), pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to poz-
wala, jest obowiązany zawiadomić niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego.
Jeżeli skutki wypadku ujawniły się w okresie późniejszym, pracownik jest obowiązany
zawiadomić swojego przełożonego niezwłocznie po ich ujawnieniu. Sformułowanie
"niezwłocznie" - bez zbędnej zwłoki - nie oznacza "natychmiast", nadto zaś samo
niedokonanie zgłoszenia nie powoduje negatywnych dla pracownika następstw, w
tym zwłaszcza skutku w postaci nieuznania zdarzenia za wypadek przy pracy - co
zdaje się chce zasugerować kasacja. Przepis ten ma na celu usprawnienie postę-
powania powypadkowego u pracodawcy i ułatwienie w dowodzeniu jego (wypadku)
okoliczności i przyczyn wypadku. W okolicznościach sprawy, niezgłoszenie urazu
niezwłocznie po jego doznaniu jest w pełni zrozumiałe, gdy się weźmie pod uwagę,
że dolegliwości bólowe mogły mieć charakter przemijający. Trzeba też powtórzyć za
cytowanym § 3 ust. 1 rozporządzenia, że niezwłoczne zawiadomienie przełożonego
o wypadku jest obowiązkiem pracownika, ale może też nastąpić dopiero po ujawnie-
niu się skutków wypadku, a niezachowanie tego obowiązku, nie daje podstaw do
zanegowania wystąpienia wypadku przy pracy.

Podzielając więc w tej mierze stanowisko Sądu Wojewódzkiego i uznając, że
kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw, orzeczono jak w sentencji po myśli art.
39312 KPC.
========================================