Wyrok z dnia 3 października 1997 r.
II UKN 283/97

Wypłacana pracownikom nagroda z okazji Świąt Bożego Narodzenia i
Świąt Wielkiejnocy oraz Dnia Budowlanych jest nagrodą okolicznościową w
rozumieniu § 7 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r.
w sprawie wysokości i podstawy składek. na ubezpieczenie społeczne, zgła-
szania do ubezpieczenia oraz naliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia
społecznego (jednolity tekst: Dz.U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330 ze zm.)

Przewodniczący SSN: Andrzej Kijowski, Sędziowie SN: Adam Józefowicz,
Maria Mańkowska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 3 października 1997 r. sprawy z
wniosku Spółdzielni Mieszkaniowej w Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w S. o zapłatę składek, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku
Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 29
listopada 1996 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i wyrok Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 27 czerwca 1996 r. [...] i sprawę
przekazał temu Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania.


U z a s a d n i e n i e

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyro-
kiem z dnia 27 czerwca 1996 r. oddalił odwołanie Spółdzielni Mieszkaniowej w Z. od
decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w S., która obciążyła Spółdziel-
nię kwotą 37.564,83 zł tytułem nie uregulowanych składek na Fundusz Ubezpiecze-
nia Społecznego, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracow-
niczych. Sąd Wojewódzki uznał, że Spółdzielnia ma obowiązek odprowadzenia skła-
dek od wypłaconych pracownikom kwot nagród okolicznościowych, których przyz-
nanie wiązało się bezpośrednio z wynikami wykonywanej przez pracowników pracy.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyro-
kiem z dnia 29 listopada 1996 r. oddalił rewizję ubezpieczonej Spółdzielni i podzielił
stanowisko Sądu I instancji, że wypłacone pracownikom nagrody okolicznościowe,
które zostały procentowo określone w stosunku do wynagrodzenia, wskazują na ich
powiązanie z dochodem z tytułu wykonywania pracy, nie podlegają zatem wyłącze-
niu, o którym mowa w § 7 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia
1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społecz-
ne, zgłaszania do ubezpieczenia oraz naliczania składek i świadczeń z ubezpiecze-
nia społecznego (jednolity tekst: Dz.U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330 ze zm.).
W kasacji od powyższego wyroku Spółdzielnia Mieszkaniowa w Z. zarzuciła
naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię § 7 ust. 7 i § 53 rozporzą-
dzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. oraz art. 5 KC.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przedmiotem roszczenia w rozpoznawanej sprawie jest zapłata kwoty
37.564,83 zł z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, jest to zatem sprawa o
świadczenie (art. 393 pkt 1 KPC). Tym samym należało uznać, że kasacja Spół-
dzielni Mieszkaniowej jest w przedmiotowej sprawie dopuszczalna.
Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r.
w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgła-
szania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubez-
pieczenia społecznego (jednolity tekst: Dz. U. z 1993 r., Nr 68, poz. 330 ze zm.)
podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi do-
chód w gotówce i w naturze z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy, z
wyjątkiem przewidzianych między innymi w pkt 7 - nagród okolicznościowych, wypła-
canych w związku z uroczystym dniem lub też należących do sfery praw honoro-
wych. Oznacza to, że organ rentowy nie pobiera składek na ubezpieczenie spo-
łeczne od wypłaconych pracownikom nagród okolicznościowych. Z przytoczonego
przepisu nie wynika natomiast, jak to przyjął Sąd Apelacyjny, że nagrody okoliczno-
ściowe nie mogą stanowić dochodu z tytułu wykonywania pracy. Wypłacona pracow-
nikowi nagroda okolicznościowa stanowi niewątpliwie jego dochód ze stosunku
pracy, od którego z mocy wyjątku zawartego w § 7 pkt 7 omawianego rozporządze-
nia, nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne.
Sąd Najwyższy uznał zatem, że zarzut kasacyjny o naruszeniu przez Sądy
obu instancji § 7 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. jest
zasadny, bowiem wypłacone pracownikom Spółdzielni Mieszkaniowej nagrody z oka-
zji Świąt Bożego Narodzenia, Świąt Wielkanocnych i Dnia Budowlanych, stanowią
nagrody okolicznościowe, co zwalniało Spółdzielnię od obowiązku odprowadzenia -
w tym zakresie - składek na ubezpieczenie społeczne. Przepisy omawianego rozpo-
rządzenia Rady Ministrów nie określają zasad przyznawania nagród okolicznościo-
wych, nie wprowadziły zatem zakazu przyznawania ich według uznania, ani zakazu
przyznawania nagród na podstawie regulaminu, który ich wysokość uzależniałby od
stawki osobistego zaszeregowania pracownika.
Dołączone do akt sprawy wyjaśnienia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych [...],
nie stanowią zasad postępowania w sprawach rozliczania składek, o których mowa w
§ 53 rozporządzenia. Nie można zatem podzielić zarzutów kasacji w zakresie naru-
szenia tego przepisu, a także art. 5 Kodeksu cywilnego, który w sprawach ubezpie-
czeniowych nie ma zastosowania.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39313 § 1 KPC
orzekł, jak w sentencji.

========================================