Wyrok z dnia 8 stycznia 1997 r.
II UKN 20/96

Ra
ce naruszenie przez s d orzekaj cy art. 3 ' 2 KPC
(przed zmian ) mo e uzasadnia kasacj z o on przez
uprawnione podmioty w trybie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 1 marca
1996 r. o zmianie Kodeksu post powania cywilnego ... (Dz. U. Nr
43, poz. 189).

Przewodnicz cy SSN: Stefania Szyma ska, S dziowie SN: Jerzy
Ku niar (sprawozdawca), Maria Ma kowska.

S d Najwy szy, z udzia em prokuratora Prokuratury Krajowej
Jana Szewczyka, po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 1997 r. sprawy z
wniosku Zenona R. przeciwko Zak adowi Ubezpiecze Spo ecznych-
Oddzia owi w A. o rent inwalidzk , na skutek kasacji Rzecznika
Praw Obywatelskich [...] od wyroku S du Wojewódzkiego-S du Pracy
i Ubezpiecze Spo ecznych w Bia ymstoku z dnia 25 kwietnia 1996
r. [...]

u c h y l i zaskar ony wyrok i spraw przekaza S dowi
Wojewódzkiemu-S dowi Pracy i Ubezpiecze Spo ecznych w
Bia ymstoku do ponownego rozpoznania.


U z a s a d n i e n i e

Wnioskodawca Zenon R. dochodzi przyznania renty
inwalidzkiej z ogólnego stanu zdrowia, przedk adaj c
za wiadczenie lekarskie stwierdzaj ce stan po wypadni ciu j dra
galaretowego L5 - S1 z obustronn rw kulszow , stan po
usuni ciu
kotki prawego stawu kolanowego oraz chorob
wrzodow dwunastnicy oraz powo uj c si na ponad 12-letni okres
zatrudnienia, w tym ponad 6 lat w ostatnim dziesi cioleciu.
Decyzj z dnia 19 pa dziernika 1995 r. Zak ad Ubezpiecze
Spo ecznych Inspektorat w G. odmówi przyznania wiadczenia
wobec orzecze Obwodowej i Wojewódzkiej Komisji Lekarskich do
spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia nie zaliczaj cych wnioskodawcy
do adnej z grup inwalidzkich.
S d Wojewódzki-S d Pracy i Ubezpiecze Spo ecznych w
Bia ymstoku, rozpoznaj c odwo anie wnioskodawcy, przeprowadzi
dowód z opinii bieg ych lekarzy neurologa, gastrologa i ortopedy
dla ustalenia, czy ubiegaj cy si o wiadczenie jest inwalid i
czy ewentualne inwalidztwo powsta o w okresie zatrudnienia lub w
ci gu 18 miesi cy od ustania zatrudnienia, czyli od 3 czerwca
1992 r. W z o onej opinii biegli zaliczyli badanego do trzeciej
grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia po rozpoznaniu
dyskopatii L5 - S1 z objawami rwy kulszowej lewostronnej, stanu po
usuni ciu obu
kotek, wtórnych zmian zwyrodnieniowych kolan i
resekcji o
dka z powodu przewlek ej choroby wrzodowej,
przyjmuj c, e inwalidztwo nie powsta o w okresie zatrudnienia,
to jest od 19 sierpnia 1977 r. do 31 sierpnia 1989 r. i od 1
lutego 1990 r. do 3 czerwca 1992 r., a istnieje od lipca 1995 r.
Opinia ta, zaakceptowana przez S d, spowodowa a oddalenie
odwo ania (wyrok S du Wojewódzkiego z dnia 25 kwietnia 1996 r.
[...]).
Powy szy wyrok zaskar y kasacj Rzecznik Praw
Obywatelskich i zarzucaj c ra
ce naruszenie art. 3 , 316 KPC w
zwi zku z art. 32 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40,
poz. 267 ze zm.), art. 2 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17
pa dziernika 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach
ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U.
Nr 104, poz. 450 ze zm.) oraz art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 14
grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdzia aniu bezrobociu
(Dz. U. z 1995 r., Nr 1, poz. 1) wniós o uchylenie zaskar onego
wyroku i przekazanie sprawy S dowi Wojewódzkiemu-S dowi Pracy i
Ubezpiecze Spo ecznych w Bia ymstoku do ponownego rozpoznania.
Wobec nieprecyzyjnie sformu owanej tezy dowodowej przez S d
Wojewódzki biegli nie badali, czy inwalidztwo wnioskodawcy
powsta o w ci gu 18 miesi cy od ustania zatrudnienia, to jest w
czasie od 3 czerwca 1992 r. do 3 grudnia 1993 r., ograniczaj c
si do stwierdzenia, e inwalidztwo nie powsta o w czasie
zatrudnienia, a istnieje od lipca 1995 r.
Pojawi a si nadto nowa, nieznana S dowi okoliczno
,
wed ug której wnioskodawca od 8 wrze nia 1992 r. do 31 grudnia
1993 r. i od 11 maja do 30 czerwca 1994 r. pobiera zasi ek dla
bezrobotnych, okres ten za wlicza si do okresów sk adkowych,
stosownie do art. 2 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17 pa dziernika
1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent... w zwi zku z art. 30
ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu... W
takiej sytuacji 18 miesi czny okres wymieniony w art. 32 pkt 3
ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. liczy si od dnia zaprzestania
pobierania zasi ku dla bezrobotnych, to jest od dnia 30 czerwca
1994 r. i up yn
30 grudnia 1995 r. Przyjmuj c opini bieg ych
co do daty powstania inwalidztwa wnioskodawcy (lipiec 1995 r.),
stwierdzi trzeba, e po spe nieniu pozosta ych przes anek
ustawowych naby by on prawo do renty inwalidzkiej, to natomiast
uzasadnia kasacj .

S d Najwy szy zwa y , co nast puje:

Kasacja jest uzasadniona, bior c pod uwag podniesiony w
niej zarzut naruszenia art. 3 ' 2 KPC (w dawnym brzmieniu) w
zwi zku z art. 32 pkt 3 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40,
poz. 267 ze zm.) oraz art. 2 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 17
pa dziernika 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach
ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U.
Nr 104, poz. 450 ze zm.) w zwi zku z art. 31 ust. 1 ustawy z
dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdzia aniu
bezrobociu (Dz. U. z 1995 r., Nr 1, poz. 1).
Jednym z warunków koniecznych dla przyznania renty
inwalidzkiej, jest - w my l art. 32 pkt 3 ustawy o z.e.p. - aby
inwalidztwo powsta o w czasie zatrudnienia lub w okresie
równorz dnym z okresem zatrudnienia, albo nie pó niej ni w
ci gu 18 miesi cy od ustania tych okresów. Po wej ciu w ycie
ustawy z dnia 17 pa dziernika 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i
rent... warunek ten uwa a si za spe niony tak e wtedy, je eli
inwalidztwo powsta o w okresie, o którym mowa w art. 2 ust. 2
pkt 6 ustawy o rewaloryzacji, albo nie pó niej ni w ci gu 18
miesi cy od ustania tych okresów (art. 6 ust. 2 ustawy o
rewaloryzacji emerytur i rent). Jak wynika z przed o onego
za wiadczenia Rejonowego Urz du Pracy w G. z dnia 4 stycznia
1995 r., wnioskodawca w okresie od 8 wrze nia 1992 r. do 31
grudnia 1993 r. i od 11 maja do 30 czerwca 1994 r. pobiera
zasi ek dla bezrobotnych, który to okres podlega wliczeniu do
okresów sk adkowych jako "okres czasowego pozostawania bez
pracy...z powodu niemo no ci jej otrzymania..., w tym okresy
pobierania zasi ków dla bezrobotnych" (art. 2 ust. 2 pkt 6
ustawy o rewaloryzacji...).
W okoliczno ciach sprawy konieczne by o w zwi zku z tym
ustalenie, czy inwalidztwo wnioskodawcy powsta o nie tylko w
okresach wskazanych przez S d, ale i nie pó niej ni w ci gu 18
miesi cy licz c od dnia 30 czerwca 1994 r., to jest od zaprzes-
tania pobierania zasi ku dla bezrobotnych, do 30 grudnia 1995 r.
Przyjmuj c opini bieg ych co do daty powstania inwalidztwa -
lipiec 1995 r. stwierdzi nale y, e warunek okre lony w art.
32 pkt 3 ustawy o z.e.p. by by spe niony, st d te gdyby
ubiegaj cy si o wiadczenie wykaza wymagany okres
zatrudnienia (art. 32 pkt 2 ustawy o z.e.p.), mia by prawo do
dochodzonej renty inwalidzkiej. Okoliczno
ta nie by a przez
S d badana, skoro nie by o mu znane za wiadczenie Urz du Pracy
z dnia 4 stycznia 1995 r. o pobieraniu przez wnioskodawc za-
si ku dla bezrobotnych.
W czasie rozpoznawania sprawy obowi zywa jeszcze ' 2 art.
3 KPC, w my l którego s d powinien d
y do wszechstronnego
zbadania wszystkich istotnych okoliczno ci sprawy, podejmuj c -
tak e z urz du - czynno ci dopuszczalne wed ug stanu sprawy
(obowi zek ustalania prawdy obiektywnej). Przepis ten nak ada
na S d obowi zek inspirowania stron do wysuwania odpowiednich
twierdze faktycznych i dowodów na ich poparcie, oraz pouczenia
ich w my l art. 5 KPC. Naruszenie tego obowi zku spowodowa o
pomini cie istotnej dla rozstrzygni cia sprawy okoliczno ci i
zamkni cia rozprawy mimo niedostatecznego wyja nienia sprawy.
Wszystko to czyni kasacj zasadn i powoduje uchylenie
zaskar onego wyroku i przekazanie sprawy S dowi pierwszej
instancji do ponownego rozpoznania stosownie do art. 39313 ' 1
KPC.

========================================