Wyrok SN - II PK 36/04
Izba: | Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych |
Sygnatura: | II PK 36/04 |
Typ: | Wyrok SN |
Opis: | Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2005/8/106 Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2005/7/33 (tylko notka) |
Data wydania: | 2004-10-13 |
Wyrok z dnia 13 października 2004 r.
II PK 36/04
1. Pozostawanie w zatrudnieniu w chwili ogłoszenia upadłości praco-
dawcy nie jest warunkiem dochodzenia przez pracownika roszczeń ze sto-
sunku pracy od syndyka masy upadłości.
2. Żądanie wydania lub sprostowania świadectwa pracy nie jest prze-
słanką dochodzenia przez pracownika naprawienia szkody z tytułu niewydania
w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy (art. 99 k.p.).
3. Pracownik może na podstawie art. 471 k.c. w związku z art. 300 k.p. do-
chodzić od pracodawcy naprawienia szkody wyrządzonej niewydaniem w ter-
minie lub wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy (art. 99 § 1 i 2 k.p.) innej
niż utrata zarobków w związku z pozostawaniem bez pracy.
4. Podstawę odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną pracownikowi
wskutek odmowy poświadczenia zatrudnienia w warunkach szkodliwych lub w
szczególnym charakterze, wynikającej z nienależytego wykonania obowiązku
prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy i akt
osobowych pracownika (art. 94 pkt 9a k.p.), stanowi art 471 k.c. w związku z art.
300 k.p.
Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk, Sędziowie SN: Beata Gudowska,
Barbara Wagner (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 października 2004 r.
sprawy z powództwa Grzegorza S. przeciwko Syndykowi Masy Upadłości D. SA w
N.S. o odszkodowanie, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze z dnia 7 sierpnia 2003 r.
[...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok w punkcie II i sprawę przekazał Sądowi Okrę-
gowemu w Zielonej Górze do ponownego rozpoznania z orzeczeniem o kosztach
postępowania kasacyjnego.
U z a s ad n i e n i e
Sąd Okręgowy w Zielonej Górze wyrokiem z dnia 7 sierpnia 2003 r. [...] zmie-
nił wyrok Sądu Rejonowego w Nowej Soli z dnia 12 maja 2003 r. [...] zasądzający od
pozwanego syndyka masy upadłości ,,D." Spółki akcyjnej w N.S. na rzecz powodów:
Janusza W. odszkodowanie w kwocie 11.513,70 zł z ustawowymi odsetkami za
każdy miesiąc oraz Grzegorza S. odszkodowanie w kwocie 14.619,35 zł z ustawo-
wymi odsetkami za każdy miesiąc, w ten sposób, że zasądził od syndyka masy upa-
dłości ,,D." SA na rzecz Janusza W. kwotę 2.070,46 zł z ustawowymi odsetkami od
dnia 8 stycznia 2003 r., oddalając powództwo w pozostałym zakresie oraz oddalił w
całości powództwo Grzegorza S.
Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i ich
prawna ocena: Powodowie byli zatrudnieni w ,,D." SA w N.S. - Janusz W. w okresie
od 2 lipca 1968 r. do 31 sierpnia 1999 r., a Grzegorz S. w okresie od 5 maja 1975 r.
do 26 września 1993 r. Po ustaniu stosunku pracy syndyk masy upadłości Spółki
odmówił wydania powodom zaświadczeń o pracy w warunkach szczególnych, pod-
nosząc w uzasadnieniu, że brak jest dokumentów potwierdzających okoliczność
świadczenia przez nich pracy w warunkach szczególnych. Wobec powyższego, Ja-
nusz W. i Grzegorz S. wystąpili przeciwko syndykowi do Sądu Pracy w Nowej Soli z
roszczeniem o ustalenie pracy w warunkach szczególnych. Wyrokiem z dnia 4 kwiet-
nia 2002 r. Sąd Pracy ustalił, że Janusz W. w okresie od 26 kwietnia 1971 r. do 31
marca 1991 r. pracował w ,,D." SA w N.S. w warunkach szczególnych. Z kolei wyro-
kiem z dnia 24 kwietnia 2002 r. ustalił, że Grzegorz S. w okresie od 5 maja 1975 r. do
26 września 1993 r. pracował w ,,D." SA w N.S. w warunkach szczególnych. Po
uprawomocnieniu się wyroków pozwany wystawił powodom zaświadczenia o pracy w
warunkach szczególnych. Stanowiły one podstawę wznowienia postępowania admi-
nistracyjnego przez Powiatowy Urząd Pracy w N.S., który przyznał powodom zasiłki
przedemerytalne - Januszowi W. - decyzją z dnia 18 kwietnia 2002 r. od dnia 6
kwietnia 2002 r., zaś Grzegorzowi S. - decyzją z dnia 28 maja 2002 r. od dnia 18
maja 2002 r.
W ocenie Sądu Rejonowego w Nowej Soli, w sprawie ma zastosowanie art.
471 k.c. w związku z art. 300 k.p. Zgodnie z powołanym przepisem, pracodawca od-
powiada majątkowo za szkody wynikłe wskutek niewykonania lub nienależytego wy-
konania obowiązków wobec pracownika. Pracownik musi zatem udowodnić istnienie
zobowiązania, powstanie szkody i jej wysokość oraz związek przyczynowy między
szkodą a niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania przez zakład
pracy, wynikającego ze stosunku pracy. Zdaniem Sądu, Janusz W. i Grzegorz S.
wskazali, że ponieśli szkodę w postaci odmowy wypłaty zasiłku przedemerytalnego,
ponieważ nie otrzymali po ustaniu stosunku pracy z pozwanym zaświadczeń o pracy
w warunkach szczególnych. Świadczenie to uzyskali dopiero po zakończeniu postę-
powania sądowego ustalającego, że pracowali w warunkach szczególnych. Tymcza-
sem to na pracodawcy, według Sądu, ciąży obowiązek, między innymi, poczynienia
starań zmierzających do zapewnienia pracownikowi przyszłych świadczeń z Fundu-
szu Pracy. Z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w
sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowni-
ków zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(Dz.U. Nr 8, poz. 43) wynika natomiast obowiązek zakładu pracy wydawania, bez
uprzedniego wniosku byłego pracownika lub żądania organu rentowego, zaświad-
czenia stwierdzającego wykonywanie pracy w szczególnych warunkach, na podsta-
wie posiadanej dokumentacji. Pozwany nienależycie prowadził akta osobowe powo-
dów, gdyż nie obejmowały one wszystkich dokumentów dotyczących nawiązania
stosunku pracy, przebiegu zatrudnienia Janusza W. i Grzegorza S. oraz rodzaju
faktycznie wykonywanych przez nich prac. Pozwany nie wykazał przy tym, że nie był
w stanie należycie prowadzić akt osobowych powodów w okresie ich zatrudnienia.
Wskutek niedopełnienia przez niego należytego prowadzenia akt osobowych pra-
cowników, a następnie niewydania zaświadczenia o pracy w warunkach szczegól-
nych, powodowie nie otrzymali zasiłków przedemerytalnych, przez co ponieśli
szkodę majątkową. Zasądzone przez Sąd kwoty wynikały z przedłożonych przez
Powiatowy Urząd Pracy w N.S. zaświadczeń o wysokości różnicy pomiędzy zasił-
kiem przedemerytalnym, jaki powodowie otrzymywaliby od dnia faktycznej rejestracji
w Powiatowym Urzędzie Pracy a zasiłkiem dla bezrobotnych, który otrzymali.
W ocenie Sądu Okręgowego w Zielonej Górze, Sąd pierwszej instancji niepra-
widłowo zastosował art. 471 k.c. w odniesieniu do Grzegorza S. Powoda nie łączył
stosunek pracy z pozwanym, wobec czego brak jest jakiejkolwiek podstawy prawnej
do przyjmowania odpowiedzialności pozwanego za szkodę jaką poniósł Grzegorz S.
Powód był zatrudniony w D. Zakładach Metalurgicznych ,,D." w N.S. jedynie do dnia
26 lipca 1993 r., po czym został zatrudniony w ,,D." Spółce z o.o. w N.S. Pozwany
został postawiony w stan upadłości z dniem 29 maja 1999 r. W dniu 17 maja 2002 r.
Grzegorz S. otrzymał od syndyka masy upadłości świadectwo wykonywania pracy w
szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jedynie za okres zatrudnie-
nia.
Sąd uznał, że art. 471 k.c. w związku z art. 300 k.p. nie stanowi również pod-
stawy odpowiedzialności pozwanego wobec Janusza W. Zastosowanie, według
Sądu, powinien znaleźć art. 99 k.p., wedle którego, Januszowi W. przysługuje rosz-
czenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez zakład pracy wskutek wydania nie-
właściwego świadectwa pracy. Świadectwo pracy, w którym wskazano, zgodnie ze
stanem faktycznym, że powód nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych, jest
w razie wykazania przez pracownika niezgodności z prawem powyższego - świa-
dectwem niewłaściwym. Nieumieszczenie w świadectwie pracy informacji o pracy w
warunkach szczególnych było zgodne z ówczesnym stanem faktycznym. Jednakże
informacja ta nie była rzetelna, skoro w późniejszym okresie okazała się obiektywnie
nieprawdziwa. Ryzyko związane z niewłaściwym wydaniem świadectwa pracy ciąży
na pracodawcy, także wtedy, gdy w przyszłości okaże się, że dane w nim zawarte
nie odpowiadają prawdzie. Jeżeli pracownik wykaże, że informacja była niezgodna z
prawem, to świadectwo pracy jest świadectwem niewłaściwym, chociaż w chwili jego
wydawania odpowiadało ówczesnemu stanowi faktycznemu. Wobec tego pracowni-
kowi, na podstawie art. 99 § 1 k.p., przysługuje roszczenie o naprawienie szkody,
którą zakład pracy wyrządził wskutek wydania takiego świadectwa pracy. Wydanie
przez pozwanego świadectwa pracy niezwłocznie po uprawomocnieniu się wyroku
Sądu Rejonowego z dnia 4 kwietnia 2002 r. nie zwalnia pracodawcy z odpowiedzial-
ności z tytułu wydania niewłaściwego świadectwa pracy. Odszkodowanie, jakie przy-
sługuje pracownikowi na podstawie art. 99 k.p., ma na celu wyrównanie szkody w
postaci utraty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, nie dłuższy jednak
niż 6 tygodni. Zdaniem Sądu, powód poniósł szkodę, albowiem po ustaniu zatrudnie-
nia nie uzyskał pracy ani świadczenia przedemerytalnego. Przysługuje mu zatem
odszkodowanie w wysokości sześciotygodniowego wynagrodzenia powoda, ustalo-
nego na podstawie § 2 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie nie-
wykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszko-
dowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należno-
ści przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289).
Grzegorz S. zaskarżył ten wyrok kasacją. Wskazując jako podstawę kasacji
naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 99 § 1 i § 2 k.p. - poprzez niewła-
ściwe zastosowanie, albowiem ,,materialno - prawną podstawą rozstrzygnięcia powi-
nien być art. 471 kc w zw. art. 300 kp", jego pełnomocnik wniósł o zmianę wyroku
Sądu Okręgowego w Zielonej Górze ,,poprzez oddalenie w całości apelacji pozwane-
go od wyroku Sądu Pracy w Nowej Soli z dnia 12.05.2003 r.", ewentualnie o ,,uchyle-
nie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania". Oko-
licznością uzasadniającą rozpoznanie kasacji jest według niego ,,precedensowy cha-
rakter" sprawy. Wskazał na potrzebę ingerencji Sądu Najwyższego ,,w kwestii, czy
pracodawca ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec pracownika za
szkodę spowodowaną nienależytym prowadzeniem dokumentacji pracowniczej, a w
konsekwencji niemożnością [...] wydania pracownikowi świadectwa wykonywania
pracy w warunkach szczególnych i ewentualnie jaka jest materialno - prawna pod-
stawa tej odpowiedzialności".
W uzasadnieniu kasacji pełnomocnik skarżącego podniósł, że stanowisko
Sądu Okręgowego jest błędne, ponieważ nie uwzględnia treści § 2 ust. 2 rozporzą-
dzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pra-
cowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Powołany przepis przewiduje dokumentowanie okresów pracy w warunkach szcze-
gólnych w świadectwie pracy lub w świadectwie wykonywania prac w szczególnych
warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia,
wobec czego ,,brak jest podstaw do ograniczania odpowiedzialności pracodawcy za
szkodę spowodowaną bezzasadną odmową udokumentowania pracownikowi pracy
w warunkach szczególnych do odpowiedzialności na podstawie art. 99 § 1 kp." W
rozpoznawanej sprawie powód nie dochodzi bowiem odszkodowania z tytułu niewła-
ściwego wydania świadectwa pracy, lecz z tytułu nienależytego prowadzenia doku-
mentacji pracowniczej powoda.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności należy podnieść, że stan faktyczny sprawy ustalony w
odniesieniu do Grzegorza S. należy oceniać częściowo wedle stanu prawnego obo-
wiązującego w dniu rozwiązania umowy o pracę z ,,D." SA. Pełnomocnik skarżącego
błędnie powołał w kasacji zarzut naruszenia art. 94 pkt 9a k.p. Punkt 9a został bo-
wiem dodany do art. 94 k.p. przez art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o zmia-
nie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie cho-
roby i macierzyństwa oraz o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz.U. Nr 16, poz. 77) i
obowiązuje od 1 marca 1995 r. Jednak brak w Kodeksie pracy przed tą datą prze-
pisu, który formułowałby expressis verbis obowiązek prowadzenia dokumentacji w
sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika, nie
oznacza, że obowiązek taki nie należał wówczas do treści stosunku pracy. Wynikał
on przede wszystkim z licznych aktów wykonawczych (jak choćby wielokrotnie tu
powoływane rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r.), ale także pośrednio
z niektórych przepisów Kodeksu pracy, np. nakazujących złożenie do akt osobowych
pracownika odpisu zawiadomienia o przyznaniu nagrody lub wyróżnienia (art. 105), o
zastosowanej karze porządkowej (art. 110) czy usunięcie z tychże akt odpisu zawia-
domienia o ukaraniu w związku z zatarciem kary (art. 113).
W zakresie obowiązku wydania świadectwa pracy obowiązywało wówczas (26
lipca 1993 r.) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie
świadectw pracy i opinii (Dz.U. Nr 45, poz. 269 ze zm.), które nieco inaczej kształto-
wało obligatoryjną treść świadectwa pracy w porównaniu z obecnie obowiązującym
rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie
szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prosto-
wania (Dz.U. Nr 60, poz. 282 ze zm.). Nie przewidywało ono wprost obowiązku za-
mieszczania w świadectwie pracy informacji o wykonywaniu pracy w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze. Nakazywało jednak zamieszczenie w
tym dokumencie także innych informacji, istotnych dla ustalenia uprawnień pracow-
nika. Niewątpliwie była taką informacja o rodzaju pracy i warunkach jej wykonywania.
Zmiana stanu prawnego nie ma jednak zasadniczego znaczenia dla rozstrzy-
gnięcia sprawy. W roku 1993 obowiązywało już bowiem rozporządzenie Rady Mini-
strów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnio-
nych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (zatytułowane w
pierwotnej wersji: ,,w sprawie wieku emerytalnego i rent inwalidzkich dla pracowników
zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze"), które w
§ 1 ust. 2 zobowiązywało zakład pracy do ,,stwierdzenia" okresów pracy w szczegól-
nych warunkach lub w szczególnym charakterze ,,na podstawie posiadanej doku-
mentacji". Rację ma Sąd pierwszej instancji, że obowiązek ten ma, podobnie jak
obowiązek wydania świadectwa pracy, charakter bezwzględny, a jego wykonanie nie
zależy od złożenia przez pracownika wniosku.
Przyczyną oddalenia powództwa Grzegorza S. był pogląd prawny przyjęty
przez Sąd drugiej instancji, że skarżący, nie będąc pracownikiem spółki akcyjnej ,,D."
w chwili postawienia jej w stan upadłości (29 maja 1999 r.), nie może wystąpić do
syndyka z roszczeniami przysługującymi w związku z zatrudnieniem u upadłego, w
tym także z roszczeniem o odszkodowanie, którego dochodził w procesie. Jest to
pogląd błędny. Warunkiem dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy od syndyka
masy upadłości nie jest pozostawanie w tym stosunku w chwili ogłoszenia upadłości.
Zgodnie z art. 90 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 październi-
ka 1934 r. - Prawo upadłościowe (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze
zm.), obowiązującego do 1 października 2003 r., syndyk obejmuje i zarządza cało-
ścią majątku upadłego. Odpowiada zatem za zobowiązania upadłego nie tylko wobec
pracowników pozostających w stosunkach pracy w dniu ogłoszenia upadłości, ale
także byłych pracowników, którzy roszczenia swe wywodzą z zatrudnienia u upadłe-
go zakończonego przed ogłoszeniem jego upadłości. Sąd jest zresztą w swym twier-
dzeniu o tyle niekonsekwentny, że dopuszcza równocześnie możliwość skutecznego
dokonywania przez syndyka pewnych czynności względem Grzegorza S. związa-
nych z jego zatrudnieniem w Spółce. Trafnie też podnosi pełnomocnik skarżącego,
że od początku postępowania w sprawie, pozwanym był syndyk masy upadłości i
jego bierna legitymacja nie była kwestionowana.
Błędna jest także przyjęta przez Sąd podstawa odpowiedzialności odszkodo-
wawczej strony pozwanej. Wprawdzie tę część uzasadnienia zaskarżonego wyroku,
wobec oddalenia powództwa skarżącego, odnieść można bezpośrednio do drugiego
powoda - Janusza W. (którego kasacja, jako niedopuszczalna ze względu na wartość
przedmiotu zaskarżenia, została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego z
dnia 28 listopada 2003 r. [...]), ale przy ponownym rozpoznaniu sprawy problem ten
będzie musiał być przez Sąd rozważany.
Brak informacji w świadectwie pracy o wykonywaniu pracy w warunkach szko-
dliwych lub w szczególnym charakterze stwarza pracownikowi możliwość żądania
uzupełnienia tego dokumentu (art. 97 § 11 i § 3 k.p.), ale nie nakłada na niego obo-
wiązku tej treści. Żądanie sprostowania świadectwa pracy nie jest warunkiem docho-
dzenia odszkodowania na podstawie art. 99 k.p., co jednoznacznie wynika z jego §
4, zgodnie z którym to orzeczenie o odszkodowaniu stanowi podstawę do zmiany
świadectwa pracy. Pozwala to na przyjęcie stanowiska, że nie jest również warun-
kiem dochodzenia innych roszczeń odszkodowawczych wynikających z wadliwego
jego sporządzenia.
Art. 99 k.p. nie wyczerpuje odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy
za szkodę spowodowaną niewydaniem w terminie lub wydaniem niewłaściwego
świadectwa pracy. Przepis ten dotyczy tylko jednej sytuacji - gdy szkoda wynikła z
niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązku wydania świadectwa pracy
polega na utracie zarobków. Warunkiem skutecznego dochodzenia odszkodowania
jest wykazanie związku między pozostawaniem bez pracy (utratą zarobku) i niewy-
daniem w terminie lub wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy. Wysokość od-
szkodowania jest przy tym limitowana do sześciomiesięcznego wynagrodzenia za
pracę.
Szkoda spowodowana wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy nie musi
jednak wynikać z braku możności znalezienia przez pracownika pracy. Może polegać
także np. na odmowie przyznania mu świadczeń z zabezpieczenia społecznego. Za
te inne szkody, w braku szczególnej podstawy prawnej, pracodawca ponosi odpo-
wiedzialność na zasadach ogólnych. Taką ogólną podstawę odpowiedzialności w
stosunkach pracy stanowi art. 471 k.c. w związku z art. 300 k.p.
Rację ma pełnomocnik skarżącego, że świadectwo pracy nie jest jedynym do-
kumentem potwierdzającym pracę w warunkach szkodliwych lub w szczególnym
charakterze. Dodać trzeba, że nigdy nie było. Na gruncie § 2 ust. 2 rozporządzenia
Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r., w obecnym brzmieniu, pracodawca zobowiązany
jest do stwierdzenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczegól-
nym charakterze ,,w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach
wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na
podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia" bądź w świadectwie pracy. Wydania takiego
świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach, a nie sprostowania świa-
dectwa pracy, domagał się w roku 1999 skarżący od byłego pracodawcy (syndyka
masy upadłości).
Syndyk odmówił wydania Grzegorzowi S. świadectwa wykonywania prac w
warunkach szczególnych, powołując się na brak dokumentów, które pozwalałyby na
stwierdzenie, że ten rzeczywiście w takich warunkach pracował. Wyrokiem z 24
kwietnia 2002 r. [...] Sąd Pracy w Nowej Soli ustalił, że skarżący był w okresie od 5
maja 1975 r. do 26 września 1993 r. zatrudniony w ,,D." SA w warunkach szczegól-
nych. Wyrok ten nie został zaskarżony przez stronę pozwaną. W jego wykonaniu
syndyk wydał 17 maja 2002 r. Grzegorzowi S. stosowne zaświadczenie. Nie ma żad-
nego znaczenia prawnego kwestionowanie tego rozstrzygnięcia i uporczywe twier-
dzenie przez stronę pozwaną, że akta osobowe skarżącego nie dawały podstaw do
ustalenia, że ten pracował w warunkach szczególnych. Prawomocny wyrok korzysta
z powagi rzeczy osądzonej i wiąże nie tylko strony i sąd, który go wydał, lecz również
inne sądy i inne organy państwowe, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także
inne osoby (art. 365 § 1 k.p.c.).
Do powszechnych obowiązków pracodawcy należy prowadzenie dokumentacji
związanej ze stosunkiem pracy, w tym akt osobowych pracownika. Obowiązek ten,
jak wszystkie inne, powinien być wykonywany należycie. Dokumenty, w oparciu o
które wydawane są świadectwa, zaświadczenia czy inne oświadczenia wiedzy,
oznaczają nie tylko dokumenty posiadane przez pracodawcę, ale także te, które po-
winien on dla prawidłowego dokumentowania przebiegu pracy pracownika zgroma-
dzić. Rozstrzygnięcie zawarte w wyroku ustalającym, że skarżący był zatrudniony w
warunkach szczególnych, pomimo że fakt ten nie wynikał z dokumentów zgroma-
dzonych w jego aktach osobowych, świadczy o niewłaściwym ich prowadzeniu, ergo
- o nienależytym wykonaniu obowiązku dokumentowania spraw związanych ze sto-
sunkiem pracy łączącym stronę pozwaną z Grzegorzem S. Ocenę tę potwierdziły
ustalenia Sądu pierwszej instancji, zaaprobowane zresztą przez Sąd Okręgowy, że
akta osobowe skarżącego nie obejmowały wszystkich dokumentów dotyczących na-
wiązania stosunku pracy i przebiegu pracy; nie wynikał z nich rodzaj pracy faktycznie
wykonywanej. Dowodzi to, jak trafnie ocenił Sąd Rejonowy, co najmniej niedbalstwa
pracodawcy. W rezultacie zawinionego przez pracodawcę uchybienia obowiązkowi
prowadzenia akt osobowych, pozwany odmówił wydania skarżącemu świadectwa
wykonywania prac w warunkach szczególnych, na skutek czego ten poniósł szkodę.
Odmówiono mu bowiem z chwilą faktycznej rejestracji w urzędzie pracy prawa do
zasiłku przedemerytalnego (przewidzianego w obowiązującym wówczas art. 37j ust.
1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu
- jednolity tekst: Dz.U. z 1997 r. Nr 25, poz. 128 ze zm.), przyznając to świadczenie
dopiero od 18 maja 2002 r., decyzją wydaną przez Powiatowy Urząd Pracy w N.S.
po wznowieniu postępowania przed tym organem w rezultacie wykonania przez syn-
dyka masy upadłości ,,D." SA wyroku Sądu Rejonowego w Nowej Soli z 24 kwietnia
2002 r.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, stosownie do art. 39313 § 1
k.p.c., orzekł jak w sentencji.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia: