Wyrok SN - II PK 11/06
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:II PK 11/06
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2007/17-18/253
Data wydania:2006-09-21

Wyrok z dnia 21 września 2006 r.
II PK 11/06

Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej jako jednostki samofi-
nansujące się pokrywają z posiadanych środków i uzyskanych przychodów
koszty działalności i zobowiązań oraz ujemny wynik finansowy (art. 35b ust. 1 i
art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej,
Dz.U. Nr 91, poz. 408 ze zm.), a ich pracownicy nie są pracownikami jednostki
budżetowej w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodat-
kowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej
(Dz.U. Nr 160, poz. 1080 ze zm.) i dlatego ustalanie ich wynagrodzeń oraz in-
nych świadczeń związanych z pracą następuje w układzie zbiorowym pracy lub
regulaminie wynagradzania, w zależności od sytuacji finansowej pracodawcy
(art. 771 i art. 772 k.p. w związku z art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o
negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u
przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2 ze
zm.).

Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk,
Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 wrześ-
nia 2006 r. sprawy z powództwa Katarzyny P., Ewy S., Anny G., Marii K., Barbary B.,
Renaty K., Iwony D. przeciwko Akademickiemu Szpitalowi Klinicznemu [....] w W. o
wynagrodzenie, na skutek skargi kasacyjnej powódki Katarzyny P. od wyroku Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 11 sierp-
nia 2005 r. [...]

o d d a l i ł skargę kasacyjną.

U z a s a d n i e n i e

Wyrokiem z dnia 7 lutego 2005 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia-
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od Akademickiego Szpitala Klinicz-
nego [...] w W. na rzecz powódek Ewy S., Anny G., Marii K., Barbary B., Renaty K. i
Iwony D. kwoty po 3.747,82 zł oraz na rzecz Katarzyny P. kwotę 3.196,67 zł, odda-
lając powództwo w pozostałym zakresie. Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły nastę-
pujące ustalenia. Powódki zatrudnione były u strony pozwanej jako pielęgniarki w
pełnym wymiarze czasu pracy. W wyniku negocjacji pracodawcy z Komitetem Straj-
kowym Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych zostało za-
warte w dniu 20 grudnia 2000 r. porozumienie, przewidujące między innymi (od dnia
1 stycznia 2001 r.) wzrost miesięcznego wynagrodzenia dla personelu pielęgniar-
skiego średnio po 250 zł brutto na etat. Ponadto strony ustaliły, że ewentualne
zmiany systemowe obejmą pielęgniarki niezależnie od ustaleń zawartych w porozu-
mieniu. W 2001 r. powódki otrzymały podwyżkę wynagrodzenia wynikającego z po-
stanowień porozumienia, natomiast w latach 2002-2004 strona pozwana nie przy-
znawała żadnych podwyżek. W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy
uznał, że pracodawca, wypłacając w 2001 r. przewidzianą porozumieniem podwyżkę
wynagrodzenia w wysokości 250 zł, zrealizował cel ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r.
o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych
wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2001 r. Nr 5,
poz. 45). Natomiast wobec niezrealizowania przez stronę pozwaną obowiązku pod-
wyższenia wynagrodzeń w 2002 r. o kwotę 110,23 zł miesięcznie, Sąd Rejonowy
uwzględnił roszczenia w tym zakresie.

Wyrokiem z dnia 11 sierpnia 2005 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych we Wrocławiu oddalił apelację wniesioną przez powódkę Katarzynę P.,
podzielając ustalenia i ocenę prawną dokonane przez Sąd pierwszej instancji. Sąd
Okręgowy wskazał, że istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do oceny,
czy strona pozwana - jako pracodawca - zrealizowała wobec pracowników wynikają-
cy z ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie
kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz zmianie
niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej obowiązek podwyższania
wynagrodzeń w latach 2001 i 2002. W ocenie Sądu drugiej instancji, podłożem za-
wartego w grudniu 2000 r. przez stronę pozwaną z działającymi u niej organizacjami
związkowymi porozumienia był ogólnopolski spór zbiorowy pielęgniarek i położnych z
władzami państwa, którego finał znalazł swoje odzwierciedlenie w powołanej ustawie
z 22 grudnia 2000 r., zobowiązującej publiczne zakłady opieki zdrowotnej do
ukształtowania wynagrodzenia według zasad w niej wskazanych. Zawarte porozu-
mienie ukształtowane zostało zatem na tym samym podłożu faktycznym, co wskaza-
na ustawa i miało spełniać ten sam cel. Podwyższając więc od dnia 1 stycznia 2001
r. wynagrodzenie zasadnicze powódki o kwotę 250 złotych, co spowodowało wzrost
jej wynagrodzenia wraz ze wszystkimi składnikami o kwotę 538,57 złotych, strona
pozwana zrealizowała ustawowy obowiązek. W tym zakresie Sąd drugiej instancji
powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2004r., II PZP 12/04
wskazując, że zawarte w apelacji wywody odnoszące się do prac legislacyjnych pro-
wadzonych nad ustawą z dnia 22 grudnia 2000 r. nie mają istotnego znaczenia dla
rozstrzygnięcia sprawy. Zdaniem Sądu Okręgowego, pogląd, że przewidziany wska-
zaną ustawą wzrost wynagrodzenia oznacza przyrost wynagrodzenia zasadniczego,
od którego należy ustalić inne składniki wynagrodzenia, pozostaje w sprzeczności z
brzmieniem przepisu art. 4a ust. 1 ustawy, stanowiącym o przyroście wynagrodzenia
nie niższym niż 203 zł łącznie ze skutkami wzrostu wszystkich składników wynagro-
dzenia.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku powódka zarzuciła naruszenie
prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 4a pkt 1
i 2 ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyro-
stu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców (Dz.U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2 ze
zm.) oraz naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik
sprawy, to jest art. 378 § 1 i art. 382 k.p.c., wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyro-
ku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że w uchwale z dnia 20 maja
2004 r., II PZP 7/04, Sąd Najwyższy odrzucił koncepcję wywiedzenia z art. 4a ustawy
z dnia 16 grudnia 1994 r. okresowego dodatku do wynagrodzenia, opowiadając się
za normalnym podwyższeniem wynagrodzenia. W ocenie skarżącej przez normalne
podwyższenie rozumie się wzrost wynagrodzenia zasadniczego, a odmienna inter-
pretacja prowadzi do zatarcia na gruncie prawa pracy językowej różnicy pomiędzy
wynagrodzeniem a dodatkiem. Ponadto, skoro celem powołanej ustawy było ,,zaha-
mowanie utraty dalszych praw ekonomicznych", to w tym celu mieści się również
kompensacja utraconego prawa do dodatkowego rocznego wynagrodzenia, którego
powódka została pozbawiona w miesiącu kwietniu 2001 r. wskutek wypowiedzenia.

Skarżąca wskazała, że Sąd Okręgowy dopuścił się rażącego naruszenia art.
378 § 1 i art. 382 k.p.c., poprzez całkowite zignorowanie, nieprzeanalizowanie i nie-
ocenienie podnoszonego w punkcie 4 apelacji zarzutu, iż uchwała Sądu Najwyż-
szego z dnia 16 grudnia 2004 r., II PZP 12/04, została podjęta w odniesieniu do inne-
go stanu faktycznego, w którym nie wystąpiła utrata przez pracowników dodatkowe-
go wynagrodzenia rocznego i części premii regulaminowej. W konsekwencji Sąd
drugiej instancji, pomijając materiał dowodowy sprawy ilustrujący pogłębiające się
dysproporcje w statusie ekonomicznym i zarobkach personelu pielęgniarskiego za-
trudnionego w różnych publicznych szpitalach, nie rozpoznał istotnej kwestii, że ce-
lem ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. było zniwelowanie niekorzystnych dla pracow-
ników następstw przeprowadzanych od 1999 r. zmian systemowych w sposobie zor-
ganizowania służby zdrowia. Zdaniem skarżącej okoliczność ta miała istotne znacze-
nie w aspekcie akcentowanych w apelacji zaleceń Międzynarodowej Organizacji
Pracy w zakresie warunków zatrudnienia personelu pielęgniarskiego. Ponadto Sąd
Okręgowy nie odniósł się rzeczowo do problemu transpozycji pojęcia ,,wynagrodze-
nie" z gruntu ustawy negocjacyjnej na grunt indywidualnego wynagrodzenia pracow-
nika w rozumieniu art. 13 i art. 78 k.p.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Skarga kasacyjna jest nieusprawiedliwiona. W ramach podstawy kasacyjnej
określonej w art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c. skarżąca zarzuciła naruszenia art. 378 § 1 i art.
382 k.p.c. W świetle art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c. samo naruszenie przepisów postępo-
wania nie jest wystarczającą podstawą skargi kasacyjnej, gdyż musi to być narusze-
nie tego rodzaju, że mogło mieć istotny (decydujący, stanowczy) wpływ na wynik
sprawy w tym sensie, że następstwa wadliwości postępowania kształtowały lub
współkształtowały treść kwestionowanego orzeczenia. Przepis art. 382 k.p.c. stano-
wi, że sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowa-
niu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Naruszenie art. 382
k.p.c. ma więc miejsce wtedy, gdy sąd drugiej instancji, mimo przeprowadzonego
przez siebie postępowania dowodowego, orzekł wyłącznie na podstawie materiału
zgromadzonego przed sądem pierwszej instancji albo oparł swoje orzeczenie na
własnym materiale, z pominięciem wyników postępowania dowodowego przeprowa-
dzonego przez sąd pierwszej instancji, bądź bezpodstawnie nie uzupełnił postępo-
wania dowodowego, albo pominął część zebranego materiału, jeżeli przy tym uchy-
bienia te mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Dla rozstrzygnięcia sprawy mają
znaczenie nie jakiekolwiek fakty, lecz fakty istotne (art. 227 k.p.c.). O tym, jakie oko-
liczności - jako istotne - wymagają wyjaśnienia, decydują twierdzenia faktyczne
strony oraz te przepisy prawa materialnego, które powinny być zastosowane w roz-
poznawanej sprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 1990 r., IV
CR 236/90, OSNCP 1991 nr 10-12, poz. 125). Sądy obu instancji uznały, że istota
niniejszej sprawy sprowadza się do oceny, czy strona pozwana zrealizowała wobec
powódki wynikający z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym
systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz
o zmianie niektórych ustaw (zwanej dalej ustawą o negocjacyjnym systemie) obo-
wiązek podwyższania wynagrodzenia w latach 2001 i 2002. Skarżąca nie kwestio-
nując tej istoty naruszenia art. 382 k.p.c., upatruje w pominięciu przez Sąd drugiej
instancji materiału obrazującego zróżnicowanie wynagrodzeń osiąganych przez pie-
lęgniarki w różnych szpitalach publicznych (u różnych pracodawców), nie wyjaśniając
jednakże, z jakich względów pominięcie w ustaleniach Sądu drugiej instancji tej oko-
liczności mogło mieć istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy, której przedmiotem
było roszczenie wywiedzione przez powódkę z art. 4a ustawy.

Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia art. 378 § 1 k.p.c., zgodnie z
którym sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach
zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Skarżącej
chodzi o zdanie pierwsze powołanego przepisu, z którego niewątpliwie wynika obo-
wiązek sądu drugiej instancji rozpoznania sprawy w granicach apelacji, co oznacza
obowiązek rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów (por. postano-
wienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2003 r., III CKN 392/01, OSNC 2004 nr
10, poz. 161). Skarżąca upatruje przy tym naruszenia art. 378 § 1 k.p.c. w pominięciu
przez Sąd drugiej instancji istotnego - jej zdaniem - zarzutu apelacyjnego sprowa-
dzającego się do twierdzenia o pozornym osiągnięciu celów ustawy o negocjacyjnym
systemie w kontekście dokonanego przez stronę pozwaną w kwietniu 2001 r. wypo-
wiedzenia warunków płacy w zakresie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocz-
nego, co doprowadziło do dalszej degradacji uprawnień ekonomicznych pracowni-
ków samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Należy zauważyć, że w
apelacji powódka zarzuciła naruszenie art. 8 k.p., poprzez jego niewłaściwe zasto-
sowanie wskutek pominięcia w okolicznościach faktycznych sprawy utraty przez nią
uprawnień w zakresie dodatkowego wynagrodzenia rocznego, co stało w sprzeczno-
ści z celami ustawy o negocjacyjnym systemie. Tymczasem Sąd pierwszej instancji
nie oparł rozstrzygnięcia w części oddalającej powództwo o przepis art. 8 k.p., lecz o
przepisy art. 4a ust. 1 powołanej ustawy i art. 9 § 2 k.p., podzielając pogląd prawny
wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2004 r., II PZP 12/04
(OSNP 2005 nr 9, poz. 122), w której stwierdzono, że uzyskanie przez pracownika
przyrostu wynagrodzenia za pracę wyższego od kwoty wzrostu określonej w art. 4a
ust. 1 lub 2 ustawy o negocjacyjnym systemie zaspokaja jego roszczenie o podwyż-
kę wynagrodzenia w kwocie wynikającej z tego przepisu także wówczas, gdy praco-
dawca - samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej był zobowiązany do
podwyższenia wynagrodzeń pracowników na podstawie porozumienia zbiorowego
zawartego w roku 2000 z zakładowymi organizacjami związkowymi reprezentującymi
pracowników tego zakładu. Skarżąca nie twierdziła przy tym (i nadal nie twierdzi), że
na skutek wypowiedzenia warunków płacy w zakresie dodatkowego wynagrodzenia
rocznego jej wynagrodzenie miesięczne nie wzrosło - przy częściowym uwzględnie-
niu powództwa - o kwoty określone w art. 4a ust. 1 i 2 ustawy. W tej sytuacji brak jest
podstaw do uznania, że uchybienie Sądu drugiej instancji polegające na nierozważe-
niu podniesionego w apelacji zarzutu było uchybieniem mogącym w istotny sposób
wpłynąć na wynik sprawy.

Kasacyjny zarzut nieodniesienia się przez Sąd drugiej instancji w sposób rze-
czowy do problemu transpozycji pojęcia ,,wynagrodzenie" z gruntu ustawy o negocja-
cyjnym systemie na grunt indywidualnego wynagrodzenia pracownika w rozumieniu
art. 13 i art. 78 k.p. nie podlega rozpoznaniu już chociażby z uwagi na brak zarzutu
naruszenia art. 328 § 2 k.p.c., a ponadto jest on nieusprawiedliwiony. Sąd Okręgowy
w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia zajął bowiem w tej kwestii merytorycz-
ne stanowisko, dokonując interpretacji pojęcia ,,przyrost wynagrodzenia" na gruncie
art. 4a ustawy.

Skoro zawarte w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia prawa procesowego
okazały się pozbawione uzasadnionych podstaw, przeto Sąd Najwyższy związany
jest ustaleniami poczynionymi przez Sąd drugiej instancji, z których wynika, że w
2001 r. powódka otrzymała podwyżkę wynagrodzenia zasadniczego w kwocie 250
złotych, co spowodowało wzrost jej wynagrodzenia miesięcznego wraz ze wszystkimi
składnikami o kwotę 538,57 zł. Przepis art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie
wprowadził od dnia 1 stycznia 2001 r. skonkretyzowany przyrost przeciętnego mie-
sięcznego wynagrodzenia pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki
zdrowotnej, nie niższy niż 203 złote miesięcznie (ust. 1) oraz szczególny sposób ob-
liczenia tego przyrostu w 2002 r. (ust. 2), w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy
łącznie ze skutkami wzrostu wszystkich składników wynagrodzenia. Powołany prze-
pis stanowi o przyroście wynagrodzenia, nie odnosząc się do jego konkretnych
składników, a w szczególności z jego treści nie wynika, że przyrost ma dotyczyć
wynagrodzenia zasadniczego. Wręcz przeciwnie, z treści art. 4a ustawy wynika, że
przyrost wynagrodzenia ma dotyczyć przyrostu wynagrodzenia ,,łącznie ze skutkami
wzrostu wszystkich składników wynagrodzenia". Jeżeli przepis prawa nie odnosi się
do konkretnego składnika wynagrodzenia za pracę, to przez to wynagrodzenie na-
leży rozumieć całość wynagrodzenia, czyli wszystkie jego składniki (por. pogląd
wyrażony w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 2001 r., III
ZP 13/01, OSNAPiUS 2002 nr 2, poz. 35). Jeżeli więc przepisy art. 4a ust. 1 i 2
ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. stanowią o przyroście wynagrodzenia, to należy
przez to rozumieć przyrost wynagrodzenia w całości. Zawarty w tych przepisach
zwrot o przyroście wynagrodzenia ,,w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy łącz-
nie ze skutkami wzrostu wszystkich składników wynagrodzenia" jest tylko podkreśle-
niem tej zasady i oznacza, że określona w powołanych przepisach kwota przyrostu
dotyczy pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy. Przyrost wyna-
grodzenia pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze kształtować się zatem
winien proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik ten jest zatrud-
niony.

Uszło uwagi skarżącej, że przepisy art. 2 pkt 2 i 3 ustawy o negocjacyjnym
systemie zawierają legalne definicje wynagrodzenia i przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia. Zgodnie z definicją ustawową wynagrodzenie to wydatki pieniężne
oraz wartość świadczeń w naturze, wypłacone pracownikom z tytułu zatrudnienia u
przedsiębiorcy, obliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń okre-
ślonych przez Główny Urząd Statystyczny jako wynagrodzenie bez wypłat z zysku, a
przeciętne miesięczne wynagrodzenie to iloraz wynagrodzenia, o którym mowa w pkt
2 i przeciętnego miesięcznego zatrudnienia ustalonego zgodnie z obowiązującą me-
todologią Głównego Urzędu Statystycznego oraz liczby miesięcy za okres sprawoz-
dawczy. Na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 marca 1995 r. o statystyce pu-
blicznej (Dz.U. Nr 88, poz. 439 ze zm.) i obowiązującego ówcześnie rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji docho-
dów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 59, poz. 688 ze zm.) oraz
zgodnie z metodologią statystyczną Głównego Urzędu Statystycznego wynagrodze-
nia obejmują wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze bądź ich ekwiwa-
lenty należne pracownikowi z tytułu pracy. Składnikami wynagrodzenia są wynagro-
dzenia osobowe, wypłaty z tytułu udziału w zysku i nadwyżki bilansowej w spółdziel-
niach, dodatkowe wynagrodzenie roczne dla pracowników sfery budżetowej, wyna-
grodzenia bezosobowe, wynagrodzenia agencyjno-prowizyjne i honoraria. Do wyna-
grodzeń osobowych zalicza się wynagrodzenia zasadnicze w formie czasowej, akor-
dowej, prowizyjnej i innej, dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wyna-
grodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki
pracy, premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe, dodatki za pracę w godzinach
nadliczbowych, wynagrodzenia dodatkowe za prace wykonywane w ramach obowią-
zującego wymiaru czasu pracy, lecz niewynikające z zakresu czynności, wynagro-
dzenia za czynności przewidziane do wykonania poza normalnymi godzinami pracy
w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (dyżury, pełnienie
pogotowia domowego), dopłaty (dodatki) wyrównawcze ( wyrównanie do wysokości
kwoty najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników ustalanego przez Ministra
Pracy i Polityki Społecznej na podstawie Kodeksu pracy, przy wykonywaniu pracy
zastępczej), wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy wypłacane ze środków
pracodawców (wynagrodzenia za urlopy wypoczynkowe i dla poratowania zdrowia,
za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju niezawinionego
przez pracownika i inne), nagrody jubileuszowe, odprawy rentowe i emerytalne,
ekwiwalenty pieniężne za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i inne, uposażenia
posłów i senatorów wraz z uposażeniem dodatkowym, odprawy emerytalne, rentowe
i parlamentarne posłów i senatorów, świadczenia o charakterze deputatowym (war-
tość świadczeń w części nie opłaconej przez pracownika) lub ich ekwiwalenty pie-
niężne (deputaty węglowe, energetyczne, środków spożywczych), świadczenia od-
szkodowawcze (w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia, świadczenia wy-
równawcze wypłacane pracownikom, którzy wskutek wypadku przy pracy lub cho-
roby zawodowej doznali stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu). Staty-
styczne pojęcie wynagrodzeń osobowych jest zatem równoznaczne z pojęciem wy-
nagrodzenia z art. 2 pkt 2 ustawy o negocjacyjnym systemie i obejmuje wszystkie
składniki zaliczane do tych wynagrodzeń. Dlatego też na poczet przyrostów wyna-
grodzeń przewidzianych w art. 4a ust. 1 i 2 ustawy o negocjacyjnym systemie zalicza
się wzrost wszystkich składników wynagrodzenia w rozumieniu art. 2 pkt 2 i 3 ustawy
(por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 2006 r., III
PZP 4/06, dotychczas niepublikowaną).

Trafnie zatem Sąd drugiej instancji uznał, że przyrost wynagrodzenia, o któ-
rym mowa w art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie, oznacza przyrost wszystkich
jego składników, a nie wynagrodzenia zasadniczego. Rozumienie przez skarżącą
wskazanego przepisu w ten sposób, że przyrost ten ma dotyczyć wynagrodzenia
zasadniczego jest niezgodne z treścią przepisu i powodowałoby taki skutek, że pra-
cownik otrzymywałby w istocie przyrost wynagrodzenia w wysokości wyższej, niż
gwarantowana przepisem. Przepis art. 4a ustawy nie ustala, w jaki sposób powinno
dojść do określonego w nim przyrostu wynagrodzenia i jakie składniki wynagrodzenia
powinny zostać podwyższone. Pracodawca mógł podwyższyć wynagrodzenie za-
sadnicze pracownika, jednakże nie musiał tego uczynić o kwotę 203 złotych w 2001
r. i o kwotę 110 złotych w 2002 r., byleby kwoty te zostały osiągnięte ,,łącznie ze
skutkami wzrostu wszystkich składników wynagrodzenia". Nie było także przeszkód,
aby w wykonaniu dyspozycji art. 4a ustawy pracodawca przyznał pracownikowi
szczególny dodatek we wskazanej kwocie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10
maja 2006 r., III BP 2/06, niepublikowany). Wbrew zawartemu w skardze kasacyjnej
twierdzeniu, z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2004 r., II PZP 7/04
(OSNP nr 19, poz. 327), nie wynika odrzucenie koncepcji możliwości przyznania ta-
kiego dodatku pracownikowi. W uchwale stwierdzono, że przejściowy charakter re-
gulacji zawartych w przepisach art. 4a ust. 1 i 2 ustawy o negocjacyjnym systemie
nie dotyczy wysokości wynagrodzenia ukształtowanej w wyniku jego wzrostów prze-
widzianych w tych przepisach, co oznacza, że normalne podwyższenie wynagrodze-
nia następuje ,,na stałe", w tym sensie, iż nie może ono polegać na wzroście wyna-
grodzenia ograniczonym czasowo poprzez przyznanie okresowego dodatku do wy-
nagrodzenia. W konsekwencji wysokość wynagrodzenia ukształtowanego w wyniku
wzrostu wynikającego z art. 4a ustawy nie ulega obniżeniu do poziomu sprzed jego
wejścia w życie (por. także uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z
dnia 8 grudnia 2004 r., I PZP 8/04, OSNP 2005 nr 8, poz. 105 oraz uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 10 lutego 2005 r., II PZP 13/04, OSNP 2005 nr 11, poz. 153).

Fakt wypowiedzenia skarżącej w miesiącu kwietniu 2001 r. warunków płacy w
zakresie dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie ma znaczenia dla oceny realiza-
cji przez stronę pozwaną dyspozycji art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie już z
tego względu, że skarżąca nie twierdzi, aby na skutek tego wypowiedzenia przyrost
jej wynagrodzenia był niższy, niż wynikający z powołanego przepisu. Ponadto art. 4a
ustawy, stanowiący ingerencję ustawodawcy w samodzielność publicznych zakładów
opieki zdrowotnej i wyjątek od zasady negocjacyjnego systemu kształtowania przyro-
stu wynagrodzeń, miał na celu po pierwsze - włączenie samodzielnych publicznych
zakładów opieki zdrowotnej do tego systemu i po drugie - nadzwyczajne podwyższe-
nie wynagrodzeń pracowników tych zakładów przez ich wzrosty w latach 2001 i
2002, umożliwiające dalsze kształtowanie wynagrodzeń na ogólnych zasadach
ustawy, poczynając od ustalonego w ten sposób ustawowo nowego punktu wyjścia,
zmniejszającego wcześniejsze dysproporcje zarobków tych pracowników w porów-
naniu z pracownikami innych sektorów gospodarki (por. wyrok Trybunału Konstytu-
cyjnego z dnia 18 grudnia 2002 r., K 43/01, OTK-A 2002 nr 7, poz. 229). Celem
omawianego przepisu było zatem stworzenie nowego punktu wyjścia dla wykorzy-
stania określonych w ustawie o negocjacyjnym systemie instrumentów ustalania
przyrostu wynagrodzeń w rozumieniu art. 2 pkt 2 i 3 ustawy w samodzielnych pu-
blicznych zakładach opieki zdrowotnej a nie usztywnienie uprawnień płacowych po-
szczególnych pracowników (por. powołaną wyżej uchwałę składu siedmiu sędziów
Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2004 r., I PZP 8/04). Z uwagi na to, że samo-
dzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej , jako jednostki samofinansujące się,
same pokrywają z posiadanych środków i uzyskanych przychodów koszty działal-
ności i zobowiązań oraz pokrywają we własnym zakresie ujemny wynik finansowy
(art. 35b ust. 1 i art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki
zdrowotnej, Dz.U. Nr 91, poz. 408 ze zm.), a ich pracownicy nie są pracownikami
jednostki budżetowej w rozumieniu art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o
dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej
(Dz.U. Nr 160, poz. 1080 ze zm.), przeto stosownie do art. 771 i art. 772 k.p. w
związku z art. 4 ust. 4 ustawy o negocjacyjnym systemie, ustalanie wynagrodzeń
oraz innych świadczeń związanych z pracą w tych zakładach następuje w układzie
zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania, stosownie do posiadanej kondycji
finansowej.

Z powyższych względów skarga kasacyjna podlega oddaleniu na podstawie
art. 39814 k.p.c.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] II PK 160/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/97
2008-02-07 
[IA] II PK 156/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/96
2008-02-06 
[IA] II PK 153/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/95
2008-02-05 
[IA] II PK 150/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/94
2008-02-05 
[IA] II PK 148/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/93
2008-02-05 
  • Adres publikacyjny: